Μια ερευνητική ομάδα του Γερμανικού Κέντρου Καρδιαγγειακής Έρευνας (DZHK), σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Βέρνης, έδειξε πώς ένας υποδοχέας στα μυικά κύτταρα των αγγείων επηρεάζει τις πρώιμες αλλαγές στις αρτηρίες.

Όταν μειώνεται ο ChemR23, τα κύτταρα χάνουν τη σταθερότητά τους και προάγουν τη δημιουργία εναποθέσεων. Η μελέτη επανατοποθετεί και ερμηνεύει εκ νέου αντικρουόμενα ευρήματα των τελευταίων ετών.

Τα αγγεία αρχίζουν να μεταβάλλονται ήδη πριν σχηματιστούν εναποθέσεις. Αυτή η διαδικασία μπορεί να αυτοενισχύεται και τελικά να οδηγήσει σε εμφράγματα ή εγκεφαλικά επεισόδια.

Οι εναποθέσεις στις αρτηρίες, γνωστές και ως πλάκες, μπορούν να προκαλέσουν στένωση των αγγείων, να μειώσουν τη ροή του αίματος και να προκαλέσουν εμφράγματα ή εγκεφαλικά.

Μια διεθνής ερευνητική ομάδα υπό την καθοδήγηση του παραρτήματος Μονάχου του DZHK και σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Βέρνης διερεύνησε πώς οι αλλαγές στο τοίχωμα των αγγείων πυροδοτούν αυτή τη διαδικασία. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο "Cardiovascular Research". Τελευταία συγγραφέας είναι η Yvonne Döring, η οποία εργάζεται στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Μονάχου και στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης.

Τα τοιχώματα των μεγάλων αρτηριών περιέχουν λεία μυϊκά κύτταρα, τα οποία ρυθμίζουν το πόσο διασταλμένο ή στενό είναι ένα αγγείο. Αυτά τα κύτταρα μεταβάλλονται ήδη από τα πρώιμα στάδια της νόσου. Αντιδρούν εντονότερα σε λίπη και φλεγμονώδη σήματα, χάνουν την αρχική τους λειτουργία και αποκτούν χαρακτηριστικά ανοσοκυττάρων. Με αυτόν τον τρόπο συμβάλλουν οι ίδιες στη δημιουργία εναποθέσεων.

Η μελέτη δείχνει ότι αυτή η παθολογική διαδικασία επιταχύνεται όταν απουσιάζει ο υποδοχέας ChemR23: σε μοντέλα ποντικών οι εναποθέσεις αυξάνονταν ταχύτερα χωρίς αυτόν. Τα κύτταρα διαιρούνταν συχνότερα, προσλάμβαναν περισσότερο LDL-χοληστερόλη και απέβαλλαν μικρότερες ποσότητες.

Ο ChemR23 μειώνεται ήδη πριν γίνουν ορατές οι εναποθέσεις. Οι ερευνητές βλέπουν αρκετούς πιθανούς εκλυτικούς παράγοντες. Πρώιμα φλεγμονώδη ερεθίσματα στο αγγειακό τοίχωμα μπορούν να επηρεάσουν τα λεία μυϊκά κύτταρα. Υψηλά επίπεδα LDL οδηγούν σε μεγαλύτερη διείσδυση σωματιδίων LDL στο τοίχωμα των αγγείων, όπου μεταβάλλουν τη συμπεριφορά των κυττάρων.

Επίσης, οι συνθήκες ροής του αίματος στις αρτηρίες μπορούν να ασκήσουν μηχανικό στρες στα κύτταρα. Αυτές οι επιδράσεις διαταράσσουν την ισορροπία τους. Επομένως, η μείωση του ChemR23 δεν είναι μόνο συνέπεια της νόσου, αλλά μέρος μιας πρώιμης "μεταστροφής" που ευνοεί τις μεταγενέστερες εναποθέσεις.

Αναλύσεις αρτηριακού ιστού από ασθενείς δείχνουν το ίδιο πρότυπο. Τα υγιή κύτταρα των αγγείων εκφράζουν υψηλά επίπεδα ChemR23. Μόλις χάσουν τον αρχικό τους ρόλο και αντιδρούν περισσότερο στα λίπη, ο υποδοχέας μειώνεται σημαντικά. Τα ευρήματα από ανθρώπινο ιστό συμφωνούν έτσι με τα αποτελέσματα από τα ζωικά μοντέλα.

Πειράματα με ανθρώπινα μυϊκά κύτταρα αγγείων έδειξαν ότι η αναστολή του ChemR23 ενισχύει την παθολογική εξέλιξη. Τα κύτταρα διαιρούνταν ταχύτερα, προσλάμβαναν περισσότερη LDL, απέβαλλαν λιγότερο περίσσιο λίπος και ενεργοποιούσαν εσωτερικές σηματοδοτικές οδούς που ενίσχυαν περαιτέρω αυτές τις αλλαγές.

Όταν ο υποδοχέας ενεργοποιήθηκε, αρκετές από αυτές τις επιδράσεις εξασθένησαν. Η μελέτη δείχνει έτσι ότι ο ChemR23 διατηρεί τη σταθερότητα των κυττάρων και ρυθμίζει τον τρόπο με τον οποίο επεξεργάζονται τα λίπη. Μια παρέμβαση σε αυτόν τον υποδοχέα θα μπορούσε να βοηθήσει στη διατήρησή τους σε υγιή κατάσταση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να επιβραδύνει την πρώιμη παθολογική διαδικασία.

Η μελέτη αποσαφηνίζει ένα έως τώρα αντιφατικό ερευνητικό πεδίο.

Προηγούμενες εργασίες περιέγραφαν τον ChemR23, ανάλογα με τον ιστό που μελετήθηκε, άλλοτε ως προφλεγμονώδη και άλλοτε ως προστατευτικό.

Η νέα έρευνα δείχνει ότι ο υποδοχέας έχει σταθεροποιητικό ρόλο στο αγγειακό τοίχωμα. Για τα λεία μυικά κύτταρα των αγγείων προκύπτει μια σαφής εικόνα: ο ChemR23 υποστηρίζει τη φυσιολογική τους λειτουργία. Όταν απουσιάζει, τα κύτταρα χάνουν την ισορροπία τους και προάγουν τα ίδια τη δημιουργία των εναποθέσεων.

Πηγές:
Γερμανικό Κέντρο Καρδιαγγειακής Έρευνας - European Journal of Heart

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Βράβευση ΕΟΠΑΕ στο 7ο Συνέδριο Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας στην Υγεία – ΠΟΚοιΣΠΕ 2025
Ο τραυματισμός στο κεφάλι συνδέεται με αύξηση του κινδύνου για αυτοκτονία [μελέτη]
Ο 'Ά.Γεωργιάδης για την επίτευξη του στόχου απορρόφησης του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2025 στα έργα του ΤΑΑ