Κίνδυνος μετάδοσης γρίπης από τα αποδημητικά πτηνά

Ανησυχία προκαλούν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) κρούσματα λοίμωξης από ιούς γρίπης, οι οποίοι μεταδίδονται μέσω αποδημητικών πτηνών.

Η μετάδοση στον άνθρωπο είναι σπάνια, αλλά ο ιός μεταδίδεται εύκολα στα πουλερικά και είναι πιθανό να μεταλλαχθεί.

Σύμφωνα με τους ειδικούς του Οργανισμού, τον χειμώνα που διανύουμε, πρέπει να είναι σε ετοιμότητα οι υγειονομικές αρχές των χωρών από τις οποίες περνούν τα αποδημητικά πτηνά.

Είναι πιθανή – σημειώνουν – η μετάδοση γρίπης σε πουλερικά, άγρια πτηνά και στη συνέχεια στον άνθρωπο. Για την πρόληψη, προτείνεται η αποφυγή της επαφής με άρρωστα ή νεκρά πτηνά ή μολυσμένα περιβάλλοντα.

Κάθε φθινόπωρο, τα αποδημητικά πτηνά μεταναστεύουν από τις ευρωπαϊκές χώρες σε θερμότερα κλίματα. Από τον περασμένο Ιούνιο, οι αρχές της Ρωσίας έχουν εντοπίσει πολλές εστίες γρίπης πτηνών σε πουλερικά, κατά μήκος κύριων οδών μετανάστευσης.

Έως τις αρχές Οκτωβρίου, η Ρωσική Ομοσπονδία ανέφερε 80 εστίες ιού υψηλής παθογονικότητας γρίπης των πτηνών (HPAI) H5 και μία εστία του ιού HPAI A (H5N2) σε οικόσιτα πουλερικά.

Ο ιός HPAI A (H5N8) συνδέεται στενά με ιούς, οι οποίοι την περίοδο 2016 – 2017 είχαν προκαλέσει τη μεγαλύτερη επιδημία γρίπης σε πουλερικά και άγρια πτηνά που έχει καταγραφεί στην περιοχή, με αποτέλεσμα την εξόντωση εκατομμυρίων πτηνών και μεγάλες οικονομικές απώλειες.

Τα αποδημητικά πτηνά είχαν αναγνωριστεί ως το πιθανό “όχημα”, που έφερε τον ιό στην περιοχή.

Με αυτό το δεδομένο, οι ειδικοί σημειώνουν πως η επαγρύπνηση του κοινού και η στενή συνεργασία μεταξύ των υγειονομικών αρχών είναι σημαντική τους επόμενους μήνες, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ταχεία ανίχνευση των ιών της γρίπης των πτηνών στα πτηνά και η προστασία της ανθρώπινης υγείας.

Οι ειδικοί του ΠΟΥ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, σημειώνοντας πως ο ιός είναι πιθανό να εξαπλωθεί και σε άλλες χώρες.

Οδηγίες

Για την αποφυγή μετάδοσης του ιού σε ανθρώπους, προτείνονται τα εξής προληπτικά μέτρα:

Μείνετε ενημερωμένοι για τις μεταναστευτικές οδούς των άγριων πτηνών στη χώρα σας, όπως γνωστοποιούνται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές.
Αποφύγετε την άμεση ή στενή επαφή με οποιαδήποτε πτηνά (πουλερικά ή άγρια πτηνά) ή μολυσμένα περιβάλλοντα και αναφέρετε άρρωστα ή νεκρά πουλιά στις υπεύθυνες αρχές.
Μην αγγίζετε τα πτηνά ή τα σφάγια με γυμνά χέρια. Αν πρέπει να χειριστείτε ένα σφάγιο, να φοράτε γάντια ή να χρησιμοποιείτε μια ανεστραμμένη πλαστική σακούλα για τη συλλογή του πουλιού. Βεβαιωθείτε ότι πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ή χρησιμοποιείτε κατάλληλο απολυμαντικό μετά το χειρισμό.

Ακολουθήστε τις καλές πρακτικές για την ασφάλεια των τροφίμων και την υγιεινή των τροφίμων σύμφωνα με το πρόγραμμα “Five Keys” του ΠΟΥ για ασφαλέστερα τρόφιμα. Για παράδειγμα, μαγειρεύετε καλά πουλερικά ή άγρια πτηνά σε επαρκώς υψηλές θερμοκρασίες.

Μετάδοση

Η ανθρώπινη μόλυνση με ιούς της γρίπης των πτηνών είναι σπάνια και συνδέεται κυρίως με άμεση ή στενή επαφή με ζωντανά ή νεκρά μολυσμένα πτηνά ή με τα περιβάλλοντά τους.

Μέχρι σήμερα δεν έχουν αναφερθεί ανθρώπινες λοιμώξεις με ιούς της γρίπης των πτηνών Α (H5N8) ή A (H5N2). Ωστόσο, οι ιοί της γρίπης των πτηνών απαιτούν στενή παρακολούθηση, δεδομένης της ικανότητάς τους να μεταλλάσσονται, ενδεχομένως οδηγώντας σε ιούς που μπορούν να περάσουν από ζώα σε ανθρώπους.

Οι άνθρωποι σε χώρες που εμφανίζουν κρούσματα συνιστώνται να τηρούν τα προστατευτικά μέτρα που αναφέρονται παραπάνω.

Ιός

Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), στην Ελλάδα δεν έχει παρατηρηθεί ακόμη δραστηριότητα του ιού της γρίπης.

Η γρίπη είναι μια μεταδοτική νόσος του αναπνευστικού προκαλούμενη από τον ιό της γρίπης. Μπορεί να προκαλέσει ήπια ως σοβαρή νόσο και κάποιες φορές να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και άτομα που πάσχουν από ορισμένα χρόνια νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρές επιπλοκές της γρίπης.

Η διαχρονική παρακολούθηση του νοσήματος στην Ελλάδα δείχνει ότι η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης συνήθως αρχίζει να αυξάνεται κατά τον Ιανουάριο, ενώ κορυφώνεται κατά τους μήνες Φεβρουάριο – Μάρτιο.

Κατά την περίοδο γρίπης 2017 – 2018, η δραστηριότητα της γρίπης παρουσίασε σταδιακή αύξηση από την εβδομάδα 25 έως 31 Δεκεμβρίου και κορυφώθηκε στα τέλη Φεβρουαρίου.

Πρόληψη

Σημαντικά μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης της γρίπης είναι η συστηματική εφαρμογή μέτρων ατομικής υγιεινής (συχνό πλύσιμο χεριών), η απομόνωση των πασχόντων και η αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους.

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο, όταν χορηγηθεί σωστά και έγκαιρα, προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού της γρίπης, συμβάλλοντας στην προστασία από τις σοβαρές επιπλοκές της γρίπης καθώς και στη μείωση απουσιών από την εργασία, το σχολείο και κάθε άλλη κοινωνική εκδήλωση.

Όπως κάθε χρόνο και επειδή ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται σε διαφορετικούς υποορότυπους, έτσι και για την περίοδο 2018 - 2019 η σύνθεση του αντιγριπικού εμβολίου περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη του ιού, σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).