Του Δημήτρη Καραγιώργου

Η ανάγκη της βελτίωσης της νομοθεσίας για τα ναρκωτικά αναδείχθηκε για μία ακόμη φορά στην εκδήλωση ‘Ναρκωτικά, εξάρτηση και ποινική δικαιοσύνη’, που διοργάνωσε στις 5 Φεβρουαρίου το ΚΕΘΕΑ, σε συνεργασία με την Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων και τον Τομέα Ποινικών Επιστημών του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το ΚΕΘΕΑ με πολύχρονη εμπειρία στην εφαρμογή θεραπευτικών προγραμμάτων στο πλαίσιο του σωφρονιστικού συστήματος, έχει διαμορφώσει σειρά προτάσεων για τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου αλλά και για την ενίσχυση της θεραπευτικής υποστήριξης, εντός και εκτός φυλακής.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Νίκος Παρασκευόπουλος, καθηγητής Ποινικού Δικαίου ΑΠΘ και επίτιμος πρόεδρος ΚΕΘΕΑ, πρότεινε τη ρητή αναγνώριση από το νόμο του πλημμεληματικού χαρακτήρα της κοινής διακίνησης ναρκωτικών από εξαρτημένους, ώστε αυτοί να μπορούν να επωφελούνται από τα ποικίλα εναλλακτικά μέτρα, τα οποία έχει προβλέψει ο νομοθέτης.

Στην παραγνώριση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό η συμφόρηση των φυλακών, καθώς οι κρατούμενοι για εγκλήματα σχετικά με ναρκωτικά φθάνουν στο ένα δεύτερο του έγκλειστου πληθυσμού, ενώ ο συνολικός αριθμός των εξαρτημένων υπερβαίνει και το ποσοστό αυτό (προστίθενται εξαρτημένοι κατάδικοι για κλοπές κλπ).

Ο κ. Παρασκευόπουλος αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη ενοποίησης της ορολογίας για τον προσδιορισμό της ποινικής ευθύνης, προτείνοντας τη χρήση των όρων ‘εξάρτηση, εξαρτημένος’, που δεν είναι στιγματιστικοί - σε σχέση με τους ‘τοξικομανείς’ και ‘τοξικομανία’, και στην αποφυγή του όρου ‘χρήστης’, που κρίνεται ως περιττός, καθώς αναφέρεται σε μία προσωπική ιδιότητα.

Ποινική ευθύνη

Τόνισε ότι αναγκαίο είναι η εξάρτηση από ναρκωτικά να προσδιορίζει την ποινική ευθύνη και επομένως να λαμβάνεται υπόψη για το χαρακτηρισμό του εγκλήματος ως κακουργήματος ή πλημμελήματος.

Ο μεταχαρακτηρισμός των εγκλημάτων από κακουργήματα σε πλημμελήματα θα οδηγήσει στη μείωση των περιπτώσεων όπου επιβάλλεται προσωρινή κράτηση και θα διευκολύνει την εφαρμογή των θεραπευτικών ρυθμίσεων στο πλαίσιο του σωφρονιστικού συστήματος.

Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η πρόταση του ΚΕΘΕΑ να δίνεται η δυνατότητα εφαρμογής εναλλακτικών μέτρων, ακόμα και όταν η διαπίστωση της εξάρτησης προκύπτει μετά την καταδικαστική απόφαση.

Το πρόβλημα αυτό προκύπτει, καθώς πολλές φορές η καταδικαστική απόφαση, δυνάμει της οποίας κρατείται ένας εξαρτημένος, δε μνημονεύει την εξάρτησή του (έξη της χρήσης ναρκωτικών ουσιών), επειδή ο ίδιος δεν είχε προβάλει στη δίκη σχετικό ισχυρισμό ή για άλλο διαδικαστικό λόγο.

Σύμφωνα με τον διευθυντή του ΚΕΘΕΑ, δρ. Χαράλαμπο Πουλόπουλο, οι προτάσεις αυτές διέπονται από τη βασική αρχή ότι η θέση των εξαρτημένων είναι σε θεραπευτικά προγράμματα στην κοινωνία και όχι στη φυλακή.

Ωστόσο, και σε όσους εξαρτημένους θα καταλήξουν στη φυλακή χρειάζεται να δίνεται η δυνατότητα συμβουλευτικής και θεραπείας κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού τους. Ο κ. Πουλόπουλος ζήτησε να ‘ανοίξουν’ οι πόρτες των φυλακών στου φορείς κοινωνικής φροντίδας, ψυχικής και σωματικής υγείας, με τη λειτουργία Κέντρων Σωματικής Αποτοξίνωσης και Συμβουλευτικών Σταθμών, αλλά και με τη δημιουργία πτέρυγας ‘ελεύθερης’ από ναρκωτικά σε όλα τα σωφρονιστικά συστήματα, όπου θα λειτουργούν μονάδες απεξάρτησης, όπως οι θεραπευτικές κοινότητες.

Σύνδεση

Τέλος, σημείωσε ότι είναι αναγκαία η σύνδεση των παραπάνω δομών με Κέντρα Υποδοχής και Επανένταξης στην Κοινωνία, για να εξασφαλίζεται η συνέχεια της φροντίδας και η ψυχοκοινωνική υποστήριξη των αποφυλακισμένων, μέχρι την πλήρη ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία και την αγορά εργασίας.

Ο κ. Κώστας Κοσμάτος, διδάκτωρ Νομικής, αναφερόμενος στις πρόσφατες τροποποιήσεις του κώδικα νόμων για τα ναρκωτικά με το Ν.3727/08, περιέγραψε τα προβλήματα που δημιουργεί η αμιγώς κατασταλτική πολιτική, η οποία έχει οδηγήσει σε αύξηση του πληθυσμού των φυλακών και στην έλλειψη οποιασδήποτε θεραπευτικής οπτικής.

Ο κ. Γρηγόρης Τσόλιας, Δικηγόρος, Ποινικών Επιστημών, χαρακτήρισε ‘κενό γράμμα’ την ευνοϊκή μεταχείριση του εξαρτημένου δράστη, εξαιτίας των ελλείψεων του θεσμικού πλαισίου.

Οι κ.κ. Βασίλειος Μαρκής, αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου και αντιπρόεδρος του ΚΕΘΕΑ, Χριστόφορος Αργυρόπουλος, πρόεδρος Ένωσης Ελλήνων Ποινικολόγων και Ιωάννης Γιαννίδης, πρόεδρος Τμήματος Νομικής, αναφέρθηκαν στους εισαγωγικούς χαιρετισμούς τους, στην ανάγκη ενίσχυσης του ρόλου του ΚΕΘΕΑ στο πλαίσιο του σωφρονιστικού συστήματος.

Σημείωσαν ότι στόχος κάθε νομοθετικής μεταρρύθμισης δεν θα πρέπει να είναι η τιμωρία, αλλά η αναζήτηση ουσιαστικών λύσεων προς όφελος του εξαρτημένου δράστη.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Αισθάνεστε νωθρό τον εγκέφαλο σας;
Υπεγράφη η σύμβαση για ενεργειακή αναβάθμιση του νοσοκομείου Πατρών "Ο Άγιος Ανδρέας"
Ο Μάριος Θεμιστοκλέους για την ένταξή του στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ στην Α' Ανατολικής Αττικής