Αλλεργική Ρινίτιδα

Ορισμός

Η αλλεργική ρινίτιδα είναι μια αντίδραση του οργανισμού που εκδηλώνεται με διάφορα συμπτώματα, κυρίως στα μάτια και τη μύτη, όταν αναπνέετε κάτι στο οποίο είστε αλλεργικοί, όπως η σκόνη, οι τρίχες ζώων ή η γύρη.

Εδώ γίνεται λόγος για την αλλεργική ρινίτιδα που προκαλείται από εξωτερικούς παράγοντες, όπως η γύρη των φυτών. Αυτός ο τύπος αλλεργικής ρινίτιδας καλείται και «πυρετός εκ χόρτου/αλλεργικός πυρετός».

Για πληροφορίες σχετικά με άλλες μορφές αλλεργιών, δείτε:

• Αλλεργίες
• Αλλεργία σε μύκητες, τρίχωμα ζώων, σκόνη
• Άσθμα

Εναλλακτικές ονομασίες

Πυρετός εκ χόρτου/Αλλεργικός πυρετός, αλλεργικές ρινίτιδες

Αιτίες

Τα αλλεργιογόνα είναι διάφορες ουσίες που προκαλούν αλλεργία/αλλεργική αντίδραση. Όταν ένα άτομο με αλλεργική ρινίτιδα εισπνέει κάτι αλλεργιογόνο, όπως γύρη ή σκόνη, το σώμα εκκρίνει κάποιες χημικές ουσίες, όπως και ισταμίνη. Αυτό προκαλεί μια αλλεργική αντίδραση που εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως ο κνησμός, το οίδημα και η έκκριση βλέννας.

Ο αλλεργικός πυρετός/πυρετός εκ χόρτου είναι αλλεργική αντίδραση στη γύρη (μια παρόμοια αντίδραση εμφανίζεται ως αλλεργική αντίδραση σε μύκητες, τρίχωμα ζώων, σκόνη και άλλα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα).

Το είδος γύρης που προκαλεί αλλεργικό πυρετό/πυρετό εκ χόρτου διαφέρει από περιοχή σε περιοχή και επιπλέον κάθε οργανισμός μπορεί να είναι περισσότερο ευαίσθητος σε διαφορετικό είδος γύρης. Τα μικροσκοπικά σωματίδια γύρης, τα οποία είναι συνήθως αόρατα διά γυμνού οφθαλμού, ευθύνονται για τις περισσότερες αλλεργικές αντιδράσεις, όπως ο πυρετός. Η γύρη που προκαλεί αλλεργική ρινίτιδα βρίσκεται σε φυτά όπως:

• Δέντρα (αειθαλή και φυλλοβόλα)
• Γρασίδι
• Ή γύρη της αμβροσίας αρτεμισίφυλλου

Η ποσότητα της γύρης στον αέρα μπορεί να σχετίζεται με το αν θα αναπτυχθούν τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας. Μια θερμή μέρα με ξηρασία αλλά και οι μέρες με δυνατούς ανέμους είναι πιθανότερο να φέρνουν περισσότερη ποσότητα γύρης στον αέρα από ό,τι μια υγρή, δροσερή ή βροχερή μέρα, όταν η περισσότερη ποσότητα γύρης καταλήγει στο έδαφος.

Επιπλέον οι αλλεργίες μπορεί να σχετίζονται με άλλες παθήσεις, όπως το έκζεμα και το άσθμα.

Οι αλλεργίες είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Ενδεχομένως να είστε πιο ευαίσθητοι σε αλλεργίες εξαιτίας των γονιδίων ή του περιβάλλοντός σας.

Συχνά οι αλλεργικές αντιδράσεις είναι κληρονομικής φύσεως. Αν και οι δύο γονείς σας έχουν αλλεργίες, τότε είναι πιθανό να παρουσιάσετε και εσείς. Η πιθανότητα αυξάνεται αν η μητέρα σας έχει αλλεργίες.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα, τα οποία εμφανίζονται σχεδόν αμέσως μετά την επαφή σας με την αλλεργιογόνο ουσία, μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αίσθημα κνησμού στη μύτη, το στόμα, τα μάτια, τον λαιμό, το δέρμα και σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος
• Προβλήματα όσφρησης
• Καταρροή
• Φτέρνισμα
• Δάκρια

Συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν αργότερα είναι:

• Ρινική συμφόρηση (μπουκωμένη μύτη)
• Βήχας
• Απόφραξη των αυτιών και μειωμένη ικανότητα όσφρησης
• Στεγνός λαιμός
• Μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια
• Οίδημα κάτω από τα μάτια
• Κόπωση και ευερεθιστότητα
• Κεφαλαλγίες
• Προβλήματα μνήμης και επιβράδυνση στη σκέψη

Εξετάσεις

Ο γιατρός σας θα πραγματοποιήσει μια κλινική εξέταση και θα σας κάνει ερωτήσεις σχετικά με τα συμπτώματά σας. Το ιστορικό των συμπτωμάτων είναι σημαντικό για τη διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας, συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων που ποικίλλουν ανάλογα με την ώρα της ημέρας ή την εποχή του χρόνου και την έκθεση σε άλλα αλλεργιογόνα.

Ένα τεστ αλλεργιών μπορεί να καθορίσει ποιες είναι οι συγκεκριμένες ουσίες που προκαλούν την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Η συνηθέστερη εξέταση για τη διάγνωση αλλεργίας είναι το δερματικό τεστ.

Αν ο γιατρός σας αποφασίσει ότι δεν μπορείτε να υποβληθείτε σε δερματικό τεστ, κάποιες ειδικές αιματολογικές εξετάσεις μπορεί να βοηθήσουν στη διάγνωση. Οι εξετάσεις αυτές μπορούν να προσδιορίσουν με ακρίβεια τα επίπεδα στο αίμα διαφόρων ουσιών που σχετίζονται με αλλεργίες, κυρίως μίας που ονομάζεται ανοσοσφαιρίνη Ε (IgE).

Ένας πλήρης αιματολογικός έλεγχος και ειδικότερα ένας έλεγχος του ρινικού εκκρίματος για ηωσινόφιλα κοκκιοκύτταρα (μια κατηγορία λευκών αιμοσφαιρίων), επίσης βοηθά στη διάγνωση αλλεργιών.

Θεραπεία

Η πιο ενδεδειγμένη θεραπεία είναι η αποφυγή της αιτίας που προκαλεί τα συμπτώματα. Αν και κάτι τέτοιο δεν είναι πάντοτε εφικτό, μπορείτε να λαμβάνετε προφυλάξεις ώστε να μην εκτίθεστε συχνά στα αλλεργιογόνα.

Υπάρχουν διάφορα είδη φαρμάκων για την αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας. Η συνταγογράφησή τους εξαρτάται από τη μορφή και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, καθώς και από την ηλικία σας και το αν υποφέρετε από άλλες παθήσεις (όπως το άσθμα).

Για την ήπια αλλεργική ρινίτιδα συνήθως γίνονται πλύσεις με ένα ρινικό διάλυμα, προκειμένου να απομακρυνθεί η βλέννα. Μπορείτε να προμηθευτείτε ένα αλατούχο διάλυμα από το φαρμακείο ή να φτιάξετε ένα στο σπίτι, χρησιμοποιώντας μισό κουταλάκι του γλυκού αλάτι και μια πρέζα μαγειρικής σόδας, διαλυμένα σε ένα φλιτζάνι ζεστό νερό.

Η θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας γίνεται με:

ΑΝΤΙΣΤΑΜΙΝΙΚΑ

Τα αντισταμινικά φάρμακα ενδείκνυνται για τη θεραπεία των συμπτωμάτων αλλεργίας, κυρίως όταν τα συμπτώματα δεν είναι συχνά ή δεν διαρκούν για πολλή ώρα.

• Τα αντισταμινικά που λαμβάνονται διά του στόματος μπορούν να ανακουφίσουν ήπια συμπτώματα, αν και ενδέχεται να προκαλέσουν υπνηλία. Πολλές φορές δεν απαιτείται ιατρική συνταγή για τη χρήση τους. Μιλήστε με τον γιατρό σας, πριν χορηγήσετε αντισταμινικά σε παιδιά, καθώς ίσως επηρεάσουν την ικανότητα μάθησής τους.
• Η νεότερη γενιά αντισταμινικών προκαλεί λιγότερη ή καθόλου υπνηλία. Αυτά τα φάρμακα συνήθως δεν επιδρούν στη μαθησιακή ικανότητα. Χωρίς ιατρική συνταγή χορηγούνται οι ουσίες λορατιδίνη και η σετιριζίνη, ενώ άλλες αντισταμινικές ουσίες χορηγούνται με ιατρική συνταγή.
• Η αζελαστίνη είναι ένα αντισταμινικό που υπάρχει σε διάφορα σπρέι, τα οποία χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας.

ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ

• Τα ρινικά σπρέι με κορτικοστεροειδή είναι τα πιο αποτελεσματικά για τη θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας
• Λειτουργούν καλύτερα όταν η χρήση τους είναι διαρκής, ωστόσο βοηθούν και όταν χρησιμοποιούνται για μικρό χρονικό διάστημα
• Υπάρχουν διάφορα σκευάσματα τα οποία χορηγούνται με ιατρική συνταγή και είναι ασφαλή για παιδιά και ενήλικές

ΑΠΟΣΥΜΦΟΡΗΤΙΚΑ

• Διάφορα αποσυμφορητικά μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση συμπτωμάτων όπως η ρινική συμφόρηση
• Τα αποσυμφορητικά ρινικά σπρέι δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται πάνω από 3 συνεχόμενες ημέρες
• Όταν προμηθεύεστε αλατούχα ρινικά διαλύματα, ελέγξτε αν περιέχουν χλωριούχο βενζαλκόνιο, καθώς μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα και να προκαλέσει μόλυνση.

ΑΛΛΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

• Η μοντελουκάστη (ανταγωνιστής των υποδοχέων των λευκοτριενίων που αποκλείει ουσίες, οι οποίες λέγονται λευκοτριένια και προκαλούν στένωση και οίδημα των αεραγωγών στους πνεύμονες) είναι μια συνταγογραφούμενη ουσία ή οποία βοηθά στην αντιμετώπιση του άσθματος και την ανακούφιση των συμπτωμάτων των εποχιακών αλλεργιών.

Συγκεκριμένες ασθένειες που προκαλούνται από αλλεργίες, όπως το άσθμα ή το έκζεμα ενδεχομένως χρειάζονται και διαφορετική θεραπευτικήα αγωγή.

ΑΝΤΙΑΛΛΕΡΓΙΚΑ ΕΜΒΟΛΙΑ

Ο γιατρός σας ενδέχεται να συστήσει αντιαλλεργικά εμβόλια (ανοσοθεραπεία) αν δεν υπάρχει τρόπος αποφυγής της αλλεργιογόνου ουσίας και όταν τα συμπτώματα δεν είναι πλέον ελεγχόμενα. Η θεραπεία περιλαμβάνει συχνούς εμβολιασμούς με το αλλεργιογόνο με δόση που αυξάνεται σταδιακά (κάθε δόση είναι ελαφρώς μεγαλύτερη από την προηγούμενη), προκειμένου να μπορέσει ο οργανισμός να ρυθμίσει τα αντιγόνα μέσα στο σώμα.

Πρόγνωση

Τα περισσότερα συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας είναι αντιμετωπίσιμα. Οι πιο σοβαρές περιπτώσεις αλλεργικής ρινίτιδας αντιμετωπίζονται με εμβολιασμό.

Κάποιοι άνθρωποι (ιδιαίτερα παιδιά) μπορεί να ξεπεράσουν την αλλεργία/αλλεργική αντίδραση, καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα γίνεται προοδευτικά λιγότερο ευαίσθητο απέναντι στο αλλεργιογόνο. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, όταν μια ουσία αρχίσει να προκαλεί αλλεργία σε κάποιον άνθρωπο, συνήθως επηρεάζει τον οργανισμό του μακροπρόθεσμα, συνεχίζει δηλαδή να προκαλεί αλλεργίες για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Πιθανές επιπλοκές

• Ιγμορίτιδα

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν έχετε σοβαρά συμπτώματα αλλεργίας ή αλλεργικό πυρετό, αν η θεραπευτική αγωγή δεν σας καλύπτει πλέον ή αν τα συμπτώματά σας δεν ανταποκρίνονται στη θεραπευτική αγωγή.

Πρόληψη

Ορισμένες φορές η πρόληψη των συμπτωμάτων είναι εφικτή μέσω της αποφυγής των αλλεργιογόνων ουσιών. Κατά τις εποχές που η γύρη αφθονεί στην ατμόσφαιρα, οι ασθενείς με αλλεργικό πυρετό καλό θα είναι να μένουν αρκετή ώρα σε εσωτερικό, εξαεριζόμενο χώρο:

• Τα περισσότερα δέντρα παράγουν γύρη την άνοιξη
• Το γρασίδι κυρίως παράγει γύρη στο τέλος της άνοιξης και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού
• Η αμβροσία αρτεμισίφυλλος και άλλα φυτά που ανθοφορούν αργά παράγουν γύρη στο τέλος του καλοκαιριού και τις αρχές του φθινοπώρου

---