Καρκίνος των όρχεων

Ορισμός

Ο καρκίνος των όρχεων ξεκινά από τους όρχεις, δηλαδή τους γεννητικούς αδένες του άνδρα, που βρίσκονται στο όσχεο.

Εναλλακτικές ονομασίες

Σεμίνωμα, μη-σεμινωματώδης όγκος των όρχεων

Αιτίες

Η ακριβής αιτία που προκαλεί καρκίνο των όρχεων παραμένει άγνωστη, ενώ έχει αποδειχθεί ότι ο καρκίνος των όρχεων δεν σχετίζεται με την αγγειεκτομή. Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στην περιοχή περιλαμβάνουν:

• Μη φυσιολογική ανάπτυξη των όρχεων
• Ιστορικό καρκίνου των όρχεων στην οικογένεια
• Ιστορικό κρυψορχίας
• Σύνδρομο Klinefelter

Άλλες πιθανές αιτίες είναι η έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες, καθώς και η μόλυνση από τον ιό HIV. Αν κάποιο μέλος της οικογένειάς σας έχει νοσήσει από καρκίνο στους όρχεις, ο κίνδυνος να νοσήσετε αυξάνεται.

Ο καρκίνος των όρχεων είναι η πλέον συνήθης μορφή καρκίνου ανάμεσα στους άντρες μεταξύ 15 και 35 ετών. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε μεγαλύτερες ηλικίες αλλά και σε νεαρά αγόρια.

Οι άντρες της Καυκάσιας φυλής είναι πιθανότερο να νοσήσουν από τους Αφροαμερικανούς και τους Ασιάτες Αμερικανούς.

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι καρκίνου των όρχεων: τα σεμινώματα και οι μη-σεμινωματώδεις όγκοι των όρχεων. Τα καρκινώματα ξεκινούν από τους γαμέτες, τα κύτταρα τα οποία παράγουν το σπέρμα.

Σεμίνωμα: το σεμίνωμα είναι ένας βραδέως αναπτυσσόμενος τύπος καρκίνου των όρχεων. Εμφανίζεται συνήθως σε άντρες ηλικίας 30 έως 40 ετών, στις περισσότερες περιπτώσεις μόνο στους όρχεις, ωστόσο κάποιες φορές να εξαπλωθεί στους λεμφαδένες. Τα σεμινώματα είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στην ακτινοθεραπεία.

Οι μη-σεμινωματώδεις όγκοι είναι η πιο συνήθης μορφή καρκίνου των όρχεων. Σε γενικές γραμμές αναπτύσσονται πιο γρήγορα από τα σεμινώματα. Οι μη- σεμινεματώδεις όγκοι μπορεί να αποτελούνται από περισσότερους από έναν τύπους κυττάρων και ταξινομούνται ανάλογα με αυτό σε:

• Χωριοκαρκίνωμα (σπάνιο)
• Εµβρυϊκό καρκίνωµα
• Τεράτωμα
• Όγκος λεκιθικού ασκού

Ένας σπάνιος τύπος όγκου των όρχεων, συνήθως καλοήθης είναι οι όγκοι γεννητικής ταινίας (χορδής)-στρώματος. Οι κυριότεροι τύποι των συγκεκριμένων όγκων είναι οι όγκοι κυττάρων Leydig και οι όγκοι των κυττάρων Sertoli. Οι όγκοι αυτοί εμφανίζονται μόνο κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας.

Συμπτώματα

Ο όγκος στους όρχεις μπορεί να μην έχει καθόλου συμπτώματα. Κάποια συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι:

• Δυσφορία ή πόνος στον όρχι, ή αίσθημα βάρους στο όσχεο
• Πόνος στην πλάτη ή χαμηλά στην κοιλιακή χώρα
• Διόγκωση του όρχεως ή διαφορά στην αίσθηση του όρχεως
• Υπερβολική ανάπτυξη του ιστού του μαστού (γυναικομαστία), η οποία συνήθως συμβαίνει σε εφήβους χωρίς καρκίνο των όρχεων
• Οίδημα ή εξόγκωμα στον όρχι

Αν ο καρκίνος έχει κάνει μετάσταση μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα σε άλλα σημεία του σώματος, όπως οι πνεύμονες, το στομάχι, η πύελος, η πλάτη ή ο εγκέφαλος.

Εξετάσεις

Κατά τη διάρκεια της κλινικής εξέτασης αποκαλύπτεται ένα σκληρό εξόγκωμα (όζος) σε έναν από τους όρχεις. Αν ο γιατρός περάσει ένα φακό πάνω από το όσχεο, το φως του δεν διαπερνά τον όζο.

Άλλες εξετάσεις για τη διάγνωση του καρκίνου στους όρχεις είναι:

• Αξονική τομογραφία κοιλίας και πυέλου
• Εξετάσεις αίματος για καρκινικούς δείκτες: άλφα φετοπρωτεΐνη (AFP), βήτα χοριακή γοναδοτροπίνη (βήτα-hCG) και γαλακτική δεϋδρογενάση
• Ακτινογραφία θώρακος
• Υπέρηχος οσχέου

Εφόσον ο όρχις αφαιρεθεί με χειρουργική επέμβαση, μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί βιοψία ιστού.

Θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από:

• Τον τύπο του όγκου
• Το στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο όγκος

Αν διαπιστωθεί η ύπαρξη καρκίνου, θα πρέπει έπειτα να καθοριστεί μέσω βιοψίας αν πρόκειται για σεμίνωμα ή μη-σεμινωματώδη όγκο. Τα καρκινικά κύτταρα μπορεί να είναι σεμίνωμα, μη-σεμινωματώδη ή και τα δύο.

Το επόμενο βήμα είναι να καθοριστεί σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο καρκίνος, δηλαδή αν και κατά πόσο έχει εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος:

• Ο καρκίνος σταδίου I δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλο σημείο πέρα από τους όρχεις
• Ο καρκίνος σταδίου II έχει εξαπλωθεί στους λεμφαδένες και την κοιλιακή χώρα
• Ο καρκίνος σταδίου III έχει κάνει μεταστάσεις και πέρα από τους λεμφαδένες (ενδεχομένως στο ήπαρ, τους πνεύμονες, ακόμη και στον εγκέφαλο)

Υπάρχουν τρεις ενδεδειγμένοι τρόποι θεραπείας:

• Με τη χειρουργική θεραπεία αφαιρείται ο όρχις (ορχεκτομή), ενδεχομένως επίσης και οι παρακείμενοι λεμφαδένες (λεμφαδενεκτομή). Η χειρουργική επέμβαση γίνεται τόσο σε περίπτωση σεμινώματος όσο και σε μη-σεμινωματώδεις όγκους.
• Η ακτινοθεραπεία με τη χρήση ακτινών Χ υψηλής δόσης ακτινοβολίας, ή άλλες ακτίνες υψηλής ενέργειας, μπορεί να γίνει μετά τη χειρουργική επέμβαση ώστε να αποφευχθεί η επανεμφάνιση του όγκου. Η ακτινοθεραπεία συνήθως χρησιμοποιείται μόνο για τη θεραπεία των σεμινωμάτων.
• Στη χημειοθεραπεία χορηγούνται φαρμακευτικές ουσίες όπως η σισπλατίνη, η βλεομυκίνη και η ετοποσίδη, οι οποίες καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα. Η χημειοθεραπεία έχει συνήθως καλά αποτελέσματα τόσο σε ασθενείς με σεμίνωμα όσο και σε εκείνους που έχουν μη-σεμινωματώδεις όγκους

Πρόγνωση

Ο καρκίνος των όρχεων είναι από τους πιο εύκολα αντιμετωπίσιμους και ιάσιμους καρκίνους.

Το ποσοστό επιβίωσης για ασθενείς με σεμίνωμα σε πρώιμο στάδιο (τον λιγότερο επιθετικό τύπο) είναι μεγαλύτερο του 95%. Αν ο καρκίνος έχει προχωρήσει στο στάδιο II ή III το ποσοστό ίασης είναι λίγο μικρότερο και εξαρτάται κυρίως από το μέγεθος του όγκου, καθώς και από το αν η θεραπεία ξεκίνησε εγκαίρως.

Πιθανές επιπλοκές

Ο καρκίνος των όρχεων ενδέχεται να κάνει μεταστάσεις σε διάφορα σημεία του σώματος, με κυριότερα:

• Την κοιλιακή χώρα
• Τους πνεύμονες
• Την οπισθοπεριτοναϊκή περιοχή (δίπλα στα νεφρά)
• Τη σπονδυλική στήλη

Οι επιπλοκές της χειρουργικής επέμβασης μπορεί να είναι:

• Αιμορραγία και μόλυνση στην περιοχή έπειτα από το χειρουργείο
• Στειρότητα (αν αφαιρεθούν και οι δύο όρχεις)

Αν είστε σε ηλικία που σκέφτεστε να τεκνοποιήσετε, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για τους τρόπους αποθήκευσης του σπέρματός σας για μελλοντική χρήση.

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας αν έχετε οποιοδήποτε σύμπτωμα καρκίνου των όρχεων.

Πρόληψη

Με μια αυτοεξέταση σε μηνιαία βάση μπορεί να βρεθεί καρκίνος στους όρχεις πριν μάλιστα δώσει μεταστάσεις. Η έγκαιρη διάγνωση είναι καίριας σημασίας για τη θεραπεία και την ίαση από τον καρκίνο των όρχεων.

---