Σωστή διατροφή για τα παιδιά ανά ηλικία

Ορισμός

Η σωστή δίαιτα για την παιδική ηλικία είναι αυτή που παρέχει επαρκή θρεπτικά συστατικά και είναι κατάλληλη για το κάθε στάδιο ανάπτυξης ενός παιδιού. 

Συστάσεις

Από τη γέννηση έως 4 μηνών

Κατά τους πρώτους 4 - 6 μήνες της ζωής τους, τα βρέφη χρειάζονται μόνο μητρικό γάλα ή γάλα σε σκόνη για να καλύψουν όλες τις διατροφικές τους ανάγκες.

Εάν θηλάζετε, το νεογέννητο μπορεί να χρειαστεί να θηλάσει 8 - 12 φορές την ημέρα (κάθε 2 - 4 ώρες) ή όποτε το ζητήσει. Μέχρι 4 μηνών, το μωρό μπορεί να μειώσει τον θηλασμό σε 4 - 6 φορές την ημέρα, ωστόσο, η ποσότητα γάλακτος που καταναλώνει κάθε φορά θα αυξηθεί.

Τα μωρά που τρέφονται με γάλα σε σκόνη μπορεί να χρειαστεί να τρώνε περίπου 6 - 8 φορές την ημέρα, ξεκινώντας ως νεογνά με 56-85 γραμμάρια  γάλακτος ανά τάισμα (σε σύνολο 450-680 γραμμαρίων την ημέρα). Όπως και με το θηλασμό, η συχνότητα των ταϊσμάτων θα μειώνεται όσο μεγαλώνει το μωρό, αλλά η ποσότητα του γάλακτος θα αυξηθεί σε περίπου 170-230 γραμμάρια ανά τάισμα.

Ποτέ μην δίνετε μέλι σε ένα βρέφος, καθώς μπορεί να προκαλέσει αλλαντίαση. Το ανοσοποιητικό σύστημα ενός βρέφους δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένο για να καταπολεμήσει αυτή την ασθένεια.

Παρόλο που ένα βρέφος μπορεί να κοιμηθεί όλη τη νύχτα, το ξύπνημα για να το ταΐσετε μπορεί να είναι απαραίτητο εάν το βρέφος δεν τρώει αρκετά κατά τη διάρκεια της ημέρας ή εάν είναι λιποβαρές. Οι συνήθεις εξετάσεις ρουτίνας από τον παιδίατρό σας για την παρακολούθηση της ανάπτυξης του μωρού σας θα διασφαλίσουν ότι τρέφεται επαρκώς κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ο γιατρός θα σας ενημερώσει αν συνιστάται το ξύπνημα για τάισμα.

Από 4-6 μηνών

Στην ηλικία των 4-6 μηνών ένα βρέφος θα πρέπει να καταναλώνει περί τα 800-1.300 γραμμάρια γάλακτος σε σκόνη την ημέρα και είναι συνήθως έτοιμο να ξεκινήσει τη μετάβαση σε στερεές τροφές. Η πρόωρη έναρξη των στερεών τροφών μπορεί να προκαλέσει πνιγμό στο βρέφος εάν δεν είναι έτοιμο για κάτι τέτοιο.

Υπάρχουν διάφορα αναπτυξιακά ορόσημα που δείχνουν ότι ένα βρέφος είναι έτοιμο να λάβει στερεές τροφές:

• Το βάρος γέννησής του έχει διπλασιαστεί
• Το μωρό έχει καλό έλεγχο τoυ κεφαλιού και του λαιμού
• Το μωρό μπορεί να καθίσει με κάποια στήριξη
• Το μωρό μπορεί να δείξει κορεσμό στρίβοντας το κεφάλι του ή μη ανοίγοντας το στόμα του
• Το μωρό αρχίζει να δείχνει ενδιαφέρον για το φαγητό όταν τρώνε άλλοι

Ξεκινήστε τις στερεές τροφές με μικρή ποσότητα ρυζάλευρου εμπλουτισμένη με σίδηρο, αναμεμειγμένη με μητρικό γάλα ή γάλα σε σκόνη. Η περιεκτικότητα των δημητριακών μπορεί να αρχίσει να αυξάνεται, καθώς το μωρό μαθαίνει να τα ελέγχει στο στόμα του

• Αρχικά, προσφέρετε δημητριακά 2 φορές την ημέρα σε μερίδες 1 ή 2 κουταλιών της σούπας (ξηρή ποσότητα, πριν την ανάμειξη με τo γάλα σε σκόνη ή το μητρικό γάλα)
• Σταδιακά αυξήστε την ποσότητα των δημητριακών σε 3 ή 4 κουταλιές της σούπας
• Τα δημητριακά δεν πρέπει να προσφέρονται σε μπουκάλια εκτός αν αυτό το συστήνουν γιατροί ή διατροφολόγοι για την παλινδρόμηση, για παράδειγμα

Μόλις το μωρό αρχίσει να τρώει σε καθημερινή βάση το ρυζάλευρο, μπορείτε να εισάγετε και άλλα δημητριακά εμπλουτισμένα με σίδηρο στη διατροφή του. Εισάγετε μόνο ένα είδος δημητριακών ανά εβδομάδα, ώστε να μπορείτε να παρατηρήσετε φαινόμενα δυσανεξίας ή αλλεργίας.

Ποτέ μην βάζετε ένα μωρό για ύπνο με ένα μπουκάλι με τέτοιο σκεύασμα στο στόμα, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει φθορά στα δόντια του. Χρησιμοποιήστε απλό νερό στο μπουκάλι αν αυτό είναι ανάγκη. Συζητήστε τη χρήση του νερού με το γιατρό σας. (Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χρήση υπερβολικής ποσότητας νερού μπορεί να οδηγήσει σε επιληπτικές κρίσεις στα παιδιά).

Από 6-8 μηνών

Συνεχίστε να προσφέρετε γάλα σε σκόνη ή μητρικό γάλα 3-5 φορές την ημέρα στο μωρό σας. Το αγελαδινό γάλα δεν συνιστάται από την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής για παιδιά κάτω του 1 έτους.

Το μωρό θα αρχίσει να καταναλώνει λιγότερο γάλα σε σκόνη ή μητρικό γάλα μόλις οι στερεές τροφές γίνουν μέρος της διατροφής του.

Όταν το μωρό σας θα έχει δοκιμάσει μια ποικιλία από διαφορετικές τροφές για βρέφη, δοκιμάστε να του προσφέρετε φρούτα και λαχανικά.

• Για τα φρούτα και λαχανικά, μπορείτε να του προσφέρετε ένα κάθε φορά, περιμένοντας 2-3 ημέρες στο μεταξύ για να ελέγξετε για οποιαδήποτε αλλεργική αντίδραση
• Ξεκινήστε με απλά λαχανικά όπως πράσινα μπιζέλια, πατάτες, καρότα, γλυκοπατάτες, φασόλια και απλά φρούτα όπως μπανάνες, μήλα, βερίκοκα, αχλάδια, ροδάκινα και πεπόνι
• Μερικοί διατροφολόγοι συνιστούν να προσφέρονται αρχικά μερικά λαχανικά πριν την έναρξη των φρούτων, καθώς η γλυκύτητα των φρούτων μπορεί να καταστήσει λιγότερο ελκυστικά τα φαγητά, όπως τα λαχανικά
• Δώστε φρούτα και λαχανικά σε μερίδες 2 - 3 κουταλιών της σούπας και προσφέρετε περίπου 4 μερίδες την ημέρα

Οι ποσότητες φρούτων και λαχανικών που καταναλώνονται ανά ημέρα θα ποικίλουν μεταξύ 2 κουταλιών της σούπας και 2 φλιτζανιών ανάλογα με το μέγεθος του μωρού σας και το πόσο εύκολα τρώει φρούτα και λαχανικά. Η συχνότητα προσφοράς των τροφών μπορεί να αυξηθεί σταδιακά, καθώς το μωρό σας το δέχεται.

Finger food μπορεί να προσφερθεί σε μικρές ποσότητες, αλλά να αποφεύγονται τρόφιμα όπως κομμάτια μήλων, σταφύλια, χοτ-ντογκ, λουκάνικα, βούτυρο από φυστικοβούτυρο, ποπ κορν, καρύδια, ξηροί καρποί, στρογγυλές καραμέλες και σκληρά κομμάτια λαχανικών άψητων που μπορεί να προκαλέσουν πνιγμό.

Τα ελαφρώς μαγειρεμένα λαχανικά, τα πλυμένα και αποφλοιωμένα φρούτα, οι φρυγανιές και τα noodles θεωρούνται καλό finger food. Οι αλατισμένες οι γλυκές τροφές δεν συνιστώνται. Οι τροφές που απαιτούν οδοντοφυΐα, όπως τοστ, ανάλατα κράκερ, bagels και μπισκότα μπορούν επίσης να συμπεριληφθούν στην διατροφή του μωρού σας αυτή την περίοδο.

Από 8-12 μηνών

Σε αυτό το στάδιο το μητρικό γάλα ή το γάλα σε σκόνη θα πρέπει να προσφέρεται στο μωρό 3 με 4 φορές την ημέρα. Το αγελαδινό γάλα δεν συνιστάται για παιδιά κάτω του 1 έτους.

Στην ηλικία των 8-12 μηνών, ένα βρέφος θα είναι έτοιμο να δοκιμάσει τεμαχισμένα ή ψιλοκομμένα κρέατα. Για τα βρέφη που θηλάζουν, ξεκινήστε τα κρέατα σε ηλικία 8 μηνών (το μητρικό γάλα δεν είναι πλούσια πηγή σιδήρου, αλλά τα βρέφη έχουν επαρκείς αποθήκες σιδήρου που φτάνουν έως την ηλικία των 8 μηνών όταν θα μπορούν να δέχονται τροφές πλούσιες σε σίδηρο, όπως τα κρέατα). Όπως και με τις άλλες τροφές, προσφέρετε μόνο 1 νέο κρέας εβδομαδιαίως σε μερίδες 3-4 κουταλιών της σούπας - χρησιμοποιήστε τεμαχισμένα και λεπτά αλεσμένα κρέατα. Οι προσφερόμενες μερίδες φρούτων και λαχανικών αυξάνονται σε 3 - 4 κουταλιές της σούπας, τέσσερις φορές την ημέρα. Τα αυγά μπορούν να χορηγηθούν 3-4 φορές την εβδομάδα, αλλά μόνο ο κρόκος μέχρι το μωρό να φτάσει 1 έτους, καθώς ορισμένα μωρά εμφανίζουν ευαισθησίες στα ασπράδια αυγών.

Μέχρι την ηλικία του 1 έτους, τα περισσότερα παιδιά σταματούν το μπιμπερό. Εάν το παιδί εξακολουθεί να χρησιμοποιεί μπιμπερό, θα πρέπει να περιέχει μόνο νερό.

Ηλικία ενός (1) έτους

Όταν το μωρό γίνει ενός 1 έτους, το πλήρες γάλα μπορεί να αντικαταστήσει το μητρικό γάλα ή το γάλα σε σκόνη. Τα παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών δεν πρέπει να λαμβάνουν γάλα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά (2%, 1% ή αποβουτυρωμένο γάλα), καθώς χρειάζονται τις πρόσθετες θερμίδες από το λίπος για να εξασφαλίσουν την κατάλληλη ανάπτυξη.

Τα βρέφη ηλικίας κάτω του 1 έτους, δεν θα πρέπει να λαμβάνουν πλήρες γάλα, καθώς έχει αποδειχθεί ότι ευθύνεται για χαμηλό αιματοκρίτη. Τυριά, cottage cheese και γιαούρτι, ωστόσο, μπορούν να προσφερθούν σε μικρές ποσότητες.

Τα μωρά ενός έτους θα πρέπει να λαμβάνουν μεγάλο μέρος των θρεπτικών συστατικών τους από τα κρέατα, τα φρούτα και τα λαχανικά, το ψωμί και τα δημητριακά, καθώς και από τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ειδικά από το γάλα.

Η παροχή ποικιλίας τροφών στο μωρό σας θα βοηθήσει στο να εξασφαλίσετε ότι λαμβάνει αρκετές βιταμίνες και μέταλλα. Τα νήπια δεν μεγαλώνουν τόσο γρήγορα όσο τα βρέφη, έτσι οι διατροφικές τους ανάγκες σε σχέση με το μέγεθος τους μειώνονται κατά το δεύτερο έτος της ζωής τους. Αν και συνεχίζουν να κερδίζουν βάρος, δεν διπλασιάζουν το βάρος τους, όπως κάνουν τα βρέφη.

Να γνωρίζετε, ωστόσο, ότι τα νήπια γίνονται όλο και πιο δραστήρια καθώς μαθαίνουν να μπουσουλούν και να περπατούν. Τα νήπια και τα μικρά παιδιά καταναλώνουν συνήθως μικρές ποσότητες σε κάθε γεύμα, αλλά τρώνε συχνά (4 - 6 φορές) καθ 'όλη τη διάρκεια της ημέρας, επομένως συνιστώνται τα σνακ.

Διατροφικές συμβουλές

• Δεν συνιστάται η πρόωρη έναρξη των στερεών τροφών, που μπορεί να οδηγήσει και σε υπερσίτιση
• Προσφέρετε στο μωρό σας μόνο ένα νέο φαγητό τη φορά. Δίνετε τα νέα τρόφιμα για λίγες ημέρες. Παρακολουθήστε για αλλεργικές αντιδράσεις (κνίδωση, έμετο, διάρροια).
• Μην χορηγείτε τις στερεές τροφές σε μπουκάλι
• Αν το παιδί σας δεν συμπαθεί το νέο φαγητό, προσπαθήστε να του το ξαναδώσετε αργότερα

Ασφάλεια κατά το τάισμα

• Ταΐστε το μωρό σας απευθείας από το μπιμπερό μόνο εάν χρησιμοποιείτε ολόκληρο το περιεχόμενο του δοχείου, διαφορετικά χρησιμοποιήστε ένα πιάτο για να αποφύγετε τις ασθένειες που δημιουργούνται στα τρόφιμα
• Τα ανοιγμένα δοχεία παιδικής τροφής πρέπει να καλύπτονται και να φυλάσσονται στο ψυγείο για όχι πάνω από 2 ημέρες
• Χρησιμοποιήστε ένα μικρό κουτάλι για να ταΐσετε το μωρό σας
• Εάν πηγαίνετε για ύπνο το μωρό σας με ένα μπιμπερό (γάλακτος, χυμού φρούτων ή γλυκού ποτού) υπάρχει ο κίνδυνος φθοράς των δοντιών του, με αποτέλεσμα την τερηδόνα. Χρησιμοποιήστε απλό νερό εάν είναι ανάγκη να χρησιμοποιηθεί μπιμπερό
• Αποφύγετε τις τροφές που μπορεί να προκαλέσουν πνιγμό στο μωρό σας - ποπ κορν, καρύδια, πατατάκια, καλαμπόκι, μούρα, σταφύλια, χοτ-ντογκ, ωμά λαχανικά, σταφίδες, νιφάδες δημητριακών.

Άλλες συμβουλές

• Μπορεί να προσφέρετε νερό ανάμεσα στα ταΐσματα
• Η προσφορά γλυκών ή γλυκών ροφημάτων δεν ενδείκνυται, καθώς μπορεί να χαλάσει την όρεξη του μωρού σας συμβάλλοντας παράλληλα στην δημιουργία τερηδόνας
• Το αλάτι, η ζάχαρη και τα έντονα καρυκεύματα δεν συνιστώνται
• Δεν συνιστώνται προϊόντα καφεΐνης (αναψυκτικά, καφές, τσάι, σοκολάτα)
• Ένα μωρό που γκρινιάζει μπορεί να χρειάζεται προσοχή και όχι φαγητό

Μεγαλύτερα παιδιά

Κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και της εφηβείας, είναι σημαντικό η διατροφή να περιλαμβάνει μια ποικιλία τροφών για την σωστή ανάπτυξη. Οι αρχές της πυραμίδας τροφίμων ισχύουν για τη δίαιτα ενός παιδιού καθώς και για έναν ενήλικα, αν και οι μερίδες και ο αριθμός των γευμάτων ημερησίως είναι προφανώς μικρότερος για τα παιδιά.

Μετά την ηλικία των 2 ετών, συνιστάται η διατροφή να είναι σχετικά χαμηλή σε λιπαρά, καθώς οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος μπορεί να συμβάλλουν στην καρδιακή νόσο, την παχυσαρκία και άλλα προβλήματα υγείας αργότερα στη ζωή.

Σε περιοχές όπου το νερό δεν είναι φθοριωμένο, συνιστάται η συμπλήρωση φθορίου. Μια δίαιτα που περιέχει μια ποικιλία τροφών από κάθε μία από τις ομάδες τροφίμων (ψωμί/ δημητριακά, κρέατα, φρούτα και λαχανικά και γαλακτοκομικά προϊόντα) θα βοηθήσει να προληφθούν ανεπάρκειες σε θρεπτικές ουσίες.

Συνιστάται τα υγιή παιδιά να παίρνουν όλα τα θρεπτικά συστατικά τους από τα τρόφιμα και όχι τα συμπληρώματα βιταμινών.

Τα θρεπτικά συστατικά που είναι πιθανότερο να είναι ανεπαρκή στη διατροφή του παιδιού είναι το ασβέστιο, ο σίδηρος, η βιταμίνη C, η βιταμίνη Α, το φολικό οξύ και η βιταμίνη Β6.

Τα παιδιά που καταναλώνουν ελάχιστα ή καθόλου γαλακτοκομικά προϊόντα διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο έλλειψης ασβεστίου που μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη των οστών τους. Τα τρόφιμα που αποτελούν καλές πηγές ασβεστίου περιλαμβάνουν γάλα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή χωρίς λιπαρά, γιαούρτι και τυριά. Άλλα τρόφιμα, όπως το μπρόκολο, τα μαγειρεμένα χόρτα και η κονσέρβα σολομού (με κόκαλα), αποτελούν επίσης μια σημαντική πηγή ασβεστίου στη διατροφή, ωστόσο είναι συχνά δύσκολο να πείσετε τα παιδιά σας να καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες αυτών των τροφών.

Οι ανάγκες σε σίδηρο ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία, τον ρυθμό ανάπτυξης, τα αποθέματα σιδήρου, την αύξηση του όγκου του αίματος και τον ρυθμό απορρόφησής του από πηγές τροφίμων. Τα έφηβα κορίτσια θα έχουν αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο λόγω εμμηνορροϊκών απωλειών. Οι πηγές σιδήρου από τρόφιμα περιλαμβάνουν το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά, τα δημητριακά εμπλουτισμένα με σίδηρο, το σπανάκι και τα αποξηραμένα φασόλια, αλλά και τα μπιζέλια.

---