Πώς μιλάμε στα παιδιά για τον κορωνοϊό και με ποιο τρόπο;

Γράφει η Δρ. Ελίνα Γκίκα , Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια/ Εκπαιδεύτρια διαβήτη, Διευθύντρια, Τμήματος Ψυχικής Υγείας & Ψυχολογικής Υποστήριξης, ΜΗΤΕΡΑ

Η πανδημία του κορωνοϊού είναι η πραγματικότητα την οποία ζούμε εδώ και λίγο καιρό και την οποία καλούμαστε να ζήσουμε για ακόμα ένα χρονικό διάστημα απροσδιόριστης διάρκειας για την ώρα. Καθώς ο κορωνοϊός εξαπλώνεται, η αυτό-απομόνωση και η καραντίνα θεωρείται κομβική στρατηγική ώστε να γίνει επίπεδη η καμπύλη διασποράς.

Τα σχολεία, οι εξωσχολικές δραστηριότητες είναι κλειστά, οι περισσότεροι γονείς εργάζονται από το σπίτι. Για να ζήσουμε όλοι μας όσο πιο άνετα και ήρεμα γίνεται αυτή τη δύσκολη αναγκαία περίοδο εγκλεισμού και κοινωνικής απομόνωσης ας προσπαθήσουμε να την κάνουμε όσο πιο ευχάριστη μπορούμε. Ας δούμε τη καθημερινή 24ωρη συμβίωση με τους αγαπημένους μας με διαφορετική ματιά. Ας αγκαλιάσουμε τα συναισθήματά μας και ας δυναμώσουμε τους πόρους της ψυχικής μας ανθεκτικότητας σε αυτή την κατάσταση περιορισμού και αβεβαιότητας.

Είναι αναγκαίο όσο μικρό και αν είναι το παιδί μας να του εξηγήσουμε τι συμβαίνει με όσο πιο απλά λόγια γίνεται για την κατάσταση και την αναστάτωση που επικρατεί. Χρειάζεται δηλαδή να εξηγήσουμε στα παιδιά μας με απλά λόγια για τον κορωνοϊό και για τη καραντίνα ως συνέπειά του.

«Είναι αυτές οι μέρες που δεν μπορείς να πας στο σχολείο, στις δραστηριότητές σου ή να παίξεις με τους φίλους σου. Αυτό συμβαίνει γιατί στη χώρα μας όπως και σε πολλές χώρες έχει εμφανιστεί ο κορωνοϊός που αρρωσταίνει τους ανθρώπους με επίμονο βήχα και πυρετό. Οι γιατροί φροντίζουν τους άρρωστους ανθρώπους αλλά για να τους βοηθήσουμε πρέπει να μείνουμε σπίτι ! Το να μείνεις σπίτι ξέρω είναι βαρετό αλλά υπάρχουν πολλά ευχάριστα πράγματα που μπορείς να κάνεις με τη μαμά και τον μπαμπά. Όταν ο κορωνοϊός φύγει τότε θα μπορέσουμε να βγούμε από το σπίτι.»

Για να μην διακινδυνεύσουμε να κολλήσουμε άλλους ή να μας κολλήσουν άλλοι είμαστε υποχρεωμένοι όλοι να παραμείνουμε σπίτια μας 14 ημέρες τουλάχιστον. Εάν ένα παιδί είναι μικρότερο από 4 ετών και δεν κατέχει πλήρως την έννοια του χρόνου μη διστάσετε να του δείξετε στο ημερολόγιο σε πόσες μέρες αντιστοιχεί το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Επιπλέον, σας επισυνάπτω ένα μικρό βιβλίο της ManuelaMolina που δημιουργήθηκε με σκοπό να υποστηρίξει και να καθησυχάσει όλα τα μικρά παιδιά, κάτω των 7 ετών, που δεν μπορούν να κατανοήσουν τι είναι ο κορωνοϊός και γιατί η ζωή μας άλλαξε από τη μια στιγμή στην άλλη. Το κείμενό της είναι μια πρόσκληση προς όλους όσους βρίσκονται καθημερινά με παιδιά να συζητήσουν όλο το φάσμα των συναισθημάτων που έχει προκαλέσει η τρέχουσα κατάσταση στη ψυχή των παιδιών.

Δείτε το μήνυμα που συνόδευσε η συγγραφέας το βιβλίο της:

"Είναι σημαντικό να επισημάνω ότι αυτό το βιβλίο δεν επιδιώκει να αποτελέσει πηγή επιστημονικών πληροφοριών, αλλά ένα εργαλείο που βασίζεται στη φαντασία. Σας προτείνω να εκτυπώσετε το βιβλίο, ώστε
τα παιδιά να μπορούν να το ξεφυλλίσουν. Θυμηθείτε ότι το επαναλαμβανόμενο παιχνίδι και οι ιστορίες που διαβάζονται πολλές φορές βοηθούν τα παιδιά να επεξεργάζονται συναισθήματα τους. Μοιραστείτε το COVIBOOK και βοηθήστε να «φύγει» το άγχος των παιδιών σε όλο τον κόσμο.”

Εξηγούμε λοιπόν στα παιδιά ότι με το μέτρο της παραμονής στο σπίτι θα πετύχουμε να μείνουμε υγιείς αλλά και να διευκολύνουμε τη δουλειά των γιατρών που μας φροντίζουν και μας γιατρεύουν! Ναι, χρειάζεται επίσης να εξηγήσουμε στα παιδιά ότι υπάρχουν φάρμακα για την αντιμετώπιση του κορωνοϊούκαι ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων που ασθενούν θεραπεύονται. Το φαινόμενο της πανδημίας του κορωνοϊού και του κατ’ οίκον περιορισμού αγχώνουν περισσότερο τους γονείς. Γι’ αυτό το λόγο οι γονείς καλούνται να διαχειριστούν τις ανησυχίες και τις έντονες συναισθηματικές τους αντιδράσεις μπροστά στα παιδιά, με στόχο να τα καθησυχάσουν γι’ αυτό το τόσο ιδιαίτερο γεγονός που αντιμετωπίζει όλος ο πλανήτης.

Ο γονιός είναι ο διαμεσολαβητής ανάμεσα στο παιδί και την πραγματικότητα. Φέρνω στον κόσμο ένα παιδί σημαίνει παρουσιάζω τον κόσμο έτσι όπως είναι. Το παιδί μεγαλώνοντας θα ακουμπήσει στους γονείς του για να ανοικοδομηθεί. Το παιδί επηρεάζεται ανάλογα από τη στάση των γονιών του. Αν η στάση των γονιών είναι θετική, σταθερή και αισιόδοξη τότε και το παιδί θα υιοθετήσει ανάλογη στάση.

Αγαπητοί γονείς δεν μπορούμε να συναντηθούμε αλλά θέλουμε να σας στηρίξουμε τις δύσκολες αυτές μέρες για όλους μας. Με τα παιδιά είναι σημαντικό να μην αρνούμαστε την πραγματικότητα και αυτό που συμβαίνει. Ωστόσο χρειάζεται να είμαστε προσεκτικοί να μην τα υπέρ-εκθέτουμε στο γεγονός και κυρίως σε εικόνες.

Επιλέξτε την Πληροφορία.

Τα παιδιά χρειάζονται ΞΕΚΑΘΑΡΗ και ΑΛΗΘΙΝΗ πληροφόρηση η οποία πρέπει να συμβαδίζει με την ηλικία τους έτσι ώστε να την καταλαβαίνουν.
Είναι σημαντικό να μην εκθέτετε τα παιδιά σε εικόνες και πληροφορίες που δυσκολεύονται να καταλάβουν.
Επιλέξτε και αφιερώσετε κάποιες στιγμές ΜΑΖΙ με το παιδί σας για πληροφορίες που βοηθούν να κατανοήσει αλλά και να καθησυχαστεί. Με ρεαλιστικό και θετικό τρόπο εξηγείστε στο παιδί ότι πολλοί άνθρωποι νοσούν από τον κορωνοϊό και οι περισσότεροι θεραπεύονται.

Φροντίστε τα παιδιά να νιώθουν ασφαλή.

Βοηθήστε τα παιδιά να συνεχίσουν να ζουν ως παιδιά, να παίζουν, να μιλούν με αστεία, να διαβάζουν και να μαθαίνουν καινούρια πράγματα.
Τα παιδιά χρειάζονται να βρίσκονται με τους γονείς τους ή με άτομα που εμπιστεύονται δίχως να βλέπουν μόνο φοβισμένα πρόσωπα. Θυμηθείτε ότι τα παιδιά όσο μικρά και αν είναι παρατηρούν τα συναισθήματά σας και τη κατάσταση του μυαλού σας.
Για να νιώσει ασφαλές ένα παιδί χρειάζεται να βρίσκεται μαζί με έναν ενήλικα ικανό να μεταδώσει συναισθήματα στοργής και αυτοκυριαρχία.
Τα παιδιά αντιλαμβάνονται την ασυνέπεια των ενηλίκων. Για παράδειγμα, αν λέτε «δεν χρειάζεται να φοβάσαι» ενώ παράλληλα αδειάζετε τα ράφια από το σούπερ μάρκετ, το πιθανότερο είναι να δημιουργήσετε σύγχυση και το παιδί δεν θα ξέρει αν μπορεί να σας εμπιστευθεί ή όχι.
Η εμπιστοσύνη είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να δημιουργηθεί το αίσθημα της ασφάλειας.
Θυμηθείτε ότι αν δεν μπορείτε να ηρεμήσετε τον εαυτό σας, τότε δεν μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να αισθανθεί ασφάλεια. Σε τέτοια περίπτωση αναζητείστε βοήθεια από κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας ή από ψυχολόγο μέσα από το διαδίκτυο.

Και ας μην ξεχνάμε !