Παιδικές ρευματοπάθειες στην εποχή CoViD - Το μήνυμα ενός γκράφιτι στο "Ιπποκράτειο" Θεσσαλονίκης

Ένα παιδικό χέρι προσπαθεί να κρατήσει σφιχτά το χέρι του γονέα, αλλά οι πόνοι στα δάχτυλα, εστιασμένοι με κόκκινους κύκλους, το ταλαιπωρούν. Η γιγαντιαία τοιχογραφία στη νότια πλευρά του μπλε κτιρίου του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, που ολοκληρώθηκε την Παρασκευή, στέλνει το μήνυμα πως οι ρευματικές παθήσεις δεν αφορούν μόνο την τρίτη ηλικία, αλλά μπορεί να πλήξουν ακόμη και παιδιά. Το έργο του street artist LifeInColour, που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος της UrbanAct «Χρώμα στα Νοσοκομεία», συμπίπτει με τη τρίτη χρονιά από την αναγνώριση της 18ης Μαρτίου ως Παγκόσμιας Ημέρας για τα Νεανικά Ρευματικά Νοσήματα, που καθιερώθηκε μόλις το 2019. Τις δύο από τις τρεις χρονιές η συγκεκριμένη μέρα βρήκε τα νοσοκομεία σε συνθήκες πρωτοφανούς πίεσης λόγω της πανδημίας COVID-19, γεγονός που είχε παράπλευρες συνέπειες και στην ανάγκη τακτικής παρακολούθησης παιδιών με ρευματικές παθήσεις.

Στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης βρίσκεται το μοναδικό για την Ελλάδα Παιδιατρικό Ανοσολογικό Ρευματολογικό Κέντρο Αναφοράς. Σε νοσοκομεία της Αθήνας και στα Ιωάννινα λειτουργούν εξωτερικά παιδορευματολογικά ιατρεία στις Παιδιατρικές Κλινικές.

«Την άνοιξη του 2020, με το ξέσπασμα της πανδημίας, τα ιατρεία αυτά σταμάτησαν να δέχονται επισκέψεις στο πλαίσιο της τακτικής παρακολούθησης, η οποία ανάλογα με την περίπτωση γίνονται κάθε 3 ή και 6 μήνες, και δέχονταν μόνο τα έκτακτα περιστατικά. Τον Ιούνιο άνοιξαν για να κλείσουν εκ νέου το Νοέμβριο με το δεύτερο κύμα. Το Ιπποκράτειο δέχεται πάλι από τον Φεβρουάριο του 2021», είπε στο iatronet η Ελένη Ρέπα (φωτογραφία κάτω), πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων Παιδιών με Χρόνιες Ρευματοπάθειες, διευκρινίζοντας ωστόσο πως στα κλειστά διαστήματα η ιατρική παρακολούθηση συνεχίστηκε με τακτική τηλεφωνική επικοινωνία με τους θεράποντες ιατρούς.

Χρόνιες Ρευματοπάθειες σε παιδιά

Τα ρευματικά νοσήματα θεωρούνται από πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού νοσήματα των ενηλίκων και ιδίως της τρίτης ηλικίας. Αυτό που οι περισσότεροι αγνοούν είναι ότι και τα παιδιά σε κάποια στιγμή της ζωής τους, ακόμη και μόλις συμπληρώσουν τους δώδεκα πρώτους μήνες τους, μπορεί να προσβληθούν από κάποια ρευματοπάθεια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Μάλιστα, κάποιες φορές αυτή μπορεί να έχει σοβαρότερη εκδήλωση από την αυτή που συναντούμε σε ενήλικους ασθενείς.

«Τα νεανικά ρευματικά νοσήματα είναι πολλά. Συχνότερη είναι η νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα, η οποία πλήττει περίπου ένα στα χίλια παιδιά. Υπάρχουν και πιο σπάνιες, όπως ο λύκος, το σκληρόδερμα και οι αγγειίτιδες», σημειώνει η κ.Ρέπα για να συμπληρώσει: «Πολλές φορές εμφανίζονται με δερματική εκδήλωση ή με ένα πρήξιμο στο γόνατο ή σε κάποια άλλη άρθρωση. Ιδιαίτερα στις πολύ μικρές ηλικίες, όταν το παιδί δεν μπορεί να το εκφράσει, η διάγνωση στηρίζεται στην παρατηρητικότητα του γονέα, που εντοπίσει αυτή την εκδήλωση, ή κάποια δυσκολία στο περπάτημα, και θα ζητήσει ιατρική συμβουλή. Είναι πάρα πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και αυτό είναι το μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε μέσα από αυτή την πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης».

Η αρχική αξιολόγηση γίνεται από παιδίατρο, ο οποίος αν εντοπίσει κάτι ύποπτο θα παραπέμψει το παιδί σε παιδορευματολόγο. Η θεραπεία είναι εξατομικευμένη και στηρίζεται σε βιολογικούς παράγοντες που στοχεύουν να σταματήσουν την εξέλιξη της νόσου και να διατηρήσουν τις αρθρώσεις λειτουργικές, ενώ συνοδεύεται από φυσικοθεραπείες.

«Η θεραπεία είναι μακροχρόνια, ενώ η νόσος παρουσιάζει περιόδους εξάρσεων και υφέσεων, που επηρεάζονται και από εξωτερικά ερεθίσματα, καθώς και από την ψυχολογική κατάσταση των παιδιών», εξηγεί η κ.Ρέπα. 

Το 2019 θεσπίστηκε για πρώτη φορά η 18η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Νεανικών Ρευματικών Νοσημάτων από την Ευρωπαϊκή Παιδορευματολογική Εταιρεία (PReS) και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για Παιδιά με Αρθρίτιδα (ENCA).

Η πρωτοβουλία για τη φετινή δράση του Συλλόγου, με δεδομένες τις δυσκολίες που σχετίζονται με την πανδημία, έχει στόχο να δώσει χρώμα και ομορφιά στο περιβάλλον περίθαλψης των μικρών ασθενών, και παράλληλα να προαγάγει την ευαισθητοποίηση του κοινού πάνω στα Νεανικά Ρευματικά Νοσήματα. 

UrbanAct «Χρώμα στα Νοσοκομεία»

Η εκδήλωση της πανδημίας, το 2020, αποτέλεσε το έναυσμα για την UrbanAct  (www.urbanact.gr) προκειμένου να βάλει μπροστά ένα νέα πρόγραμμα δημοσίων τοιχογραφιών, μετά από πολλές προσκλήσεις για «παρεμβάσεις» που δεχόταν από χώρους νοσοκομείων.

Το «Χρώμα Στα Νοσοκομεία» ακολούθησε τα χνάρια του επιτυχημένου προγράμματος στα σχολεία, «Ζωγραφίζοντας Σχολικά Κτίρια» το οποίο υλοποιείται από το 2005 σε όλη τη χώρα. 

Οι πρώτες δύο τοιχογραφίες έγιναν τον περασμένο χρόνο στα νοσοκομεία ΑΧΕΠΑ και Νίκαιας και ήταν ένα «Ευχαριστώ» της κοινωνίας στους υγειονομικούς της πρώτης γραμμής.

«Με προπομπό αυτές τις δύο τοιχογραφίες το πρόγραμμα συνεχίστηκε με τοιχογραφίες στο Πανεπιστημιακό της Λάρισας, στο Θριάσιο Νοσοκομείο, στη Νίκαια εκ νέου με θεματική τη δωρεά οργάνων.

Φέτος η παρέμβαση μας στο Ιπποκράτειο σημαδεύει όχι μόνο την πρώτη τοιχογραφία στο πρόγραμμα μας το "Χρώμα Στα Νοσοκομεία" για το 2021, αλλά και την έναρξη μιας δυναμικής συνεργασίας με την Διοίκηση του εν λόγω Νοσοκομείου για την αναδιαμόρφωσή του σε ένα ζωντανό έργο τέχνης με κοινωνικά μηνύματα», είπε στο iatronet ο συντονιστής προγραμμάτων UrbanAct, Κυριάκος Ιωσηφίδης και προανήγγειλε μια δυναμική και πρωτοποριακή συνεργασία με έναν ακόμη φορέα – χώρο στο τομέα της υγείας στη Θεσσαλονίκη, που θα ανακοινωθεί σύντομα.

Το πρόγραμμα στηρίζεται στην συμμετοχή των καλλιτεχνών της street art και στην στήριξη χορηγών, εταιρειών, συλλόγων, ιδιωτών κ.α.