Μείωση των τροχαίων ατυχημάτων στην ΕΕ το 2020

Τα τροχαία ατυχήματα που συμβαίνουν ειδικά στην Ελλάδα με πολύ δυσάρεστα αποτελέσματα στην υγεία των πολιτών είναι πάρα πολλά. Οι δε διακομιδές στα νοσοκομεία ακατάπαυστες. Πάραυτα, νέα στοιχεία από την ΕΕ σχετικά με τον αριθμό των τροχαίων ατυχημάτων προσδίδουν κάποιας μορφής αισιοδοξία με αφορμή την μείωση της κίνησης λόγω της πανδημίας. 

17% μείωση των θανάτων

Πράγματι, σύμφωνα με τα τα προκαταρκτικά αριθμητικά στοιχεία της Κομισιόν για τους θανάτους από τροχαία δυστυχήματα το 2020 εκτιμάται ότι πέρυσι σκοτώθηκαν 18 800 άτομα σε τροχαία δυστυχήματα, μια πρωτοφανή ετήσια μείωση της τάξης του 17 % σε σύγκριση με το 2019. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν 4 000 λιγότεροι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους της ΕΕ το 2020 σε σύγκριση με το 2019.

Η μείωση του όγκου της κυκλοφορίας, ως αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19, είχε σαφή αντίκτυπο, αν και μη μετρήσιμο, στον αριθμό των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα.

36% μείωση μεταξύ 2010 και 2020

Κατά τη δεκαετία μεταξύ του 2010 και του 2020, ο αριθμός των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα μειώθηκε κατά 36 %. Το ποσοστό αυτό υπολείπεται του στόχου μείωσης των θανάτων κατά 50 % που είχε τεθεί για την εν λόγω δεκαετία.

Ωστόσο, στην ΕΕ σημειώθηκαν 42 θάνατοι από τροχαία δυστυχήματα ανά ένα εκατομμύριο κατοίκων, γεγονός που σημαίνει ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να είναι η ήπειρος με τους ασφαλέστερους δρόμους στον κόσμο. Ο αντίστοιχος παγκόσμιος μέσος όρος υπερβαίνει τους 180 θανάτους.

Ποια κράτη - μέλη κατέγραψαν χαμηλότερους αριθμούς

Βάσει των προκαταρκτικών στοιχείων, δεκαοκτώ κράτη μέλη κατέγραψαν τον χαμηλότερο αριθμό νεκρών από τροχαία δυστυχήματα το 2020. Κατά μέσο όρο, οι θάνατοι από τροχαία δυστυχήματα σε ολόκληρη την ΕΕ μειώθηκαν κατά 17 % σε σύγκριση με το 2019, αλλά η μείωση αυτή δεν ήταν ομοιόμορφη.

Οι μεγαλύτερες μειώσεις (20 % ή περισσότερο) σημειώθηκαν στο Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Δανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Κροατία, την Ιταλία, την Ουγγαρία, τη Μάλτα και τη Σλοβενία.

Αντίθετα, πέντε κράτη μέλη (Εσθονία, Ιρλανδία, Λετονία, Λουξεμβούργο και Φινλανδία) κατέγραψαν αύξηση στον αριθμό των θανάτων, αν και ο αριθμός αυτός έχει την τάση να παρουσιάζει διακυμάνσεις από έτος σε έτος στις μικρές χώρες .

Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, ο αριθμός των θανάτων στους δρόμους της Ευρώπης είχε μειωθεί κατά 36 % μεταξύ του 2010 και του 2020, ποσοστό χαμηλότερο από τον στόχο του 50 % που είχε θέσει η ΕΕ.

Μόνο η Ελλάδα (54 %) υπερέβη τον στόχο, ακολουθούμενη από την Κροατία (44 %), την Ισπανία (44 %), την Πορτογαλία (43 %), την Ιταλία (42 %) και τη Σλοβενία (42 %). Συνολικά, εννέα κράτη μέλη κατέγραψαν μείωση κατά 40 % ή περισσότερο.

Παρά το γεγονός ότι οι πρωτοφανείς εξελίξεις που σημειώθηκαν το 2020 οδήγησαν σε ορισμένες αλλαγές στην κατάταξη των χωρών όσον αφορά το ποσοστό θανάτων από τροχαία δυστυχήματα, οι ασφαλέστεροι δρόμοι εξακολουθούν να βρίσκονται στη Σουηδία (18 θάνατοι ανά ένα εκατομμύριο κατοίκων), ενώ η Ρουμανία (85 θάνατοι ανά ένα εκατομμύριο κατοίκων) κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό το 2020. Ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 42 θάνατοι ανά ένα εκατομμύριο κατοίκων.

Δύσκολα μετρήσιμος ο αντίκτυπος της πανδημίας

 Η μείωση του όγκου της κυκλοφορίας, ως αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19, είχε σαφή αντίκτυπο, αν και μη μετρήσιμο, στον αριθμό των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα. Ωστόσο, προκαταρκτικά στοιχεία στις ΗΠΑ δείχνουν, παραδείγματος χάριν, ότι αυξήθηκαν τα τροχαία δυστυχήματα το 2020 παρά τον χαμηλότερο όγκο της κυκλοφορίας. Πράγματι, τα στοιχεία σε ορισμένες χώρες της ΕΕ υποδηλώνουν επίσης αυξημένη συμπεριφορά ανάληψης κινδύνων, ιδίως υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, σε περιόδους κατά τις οποίες είχαν επιβληθεί μέτρα εγκλεισμού.

Αστική κινητικότητα και COVID 19

Η δημοτικότητα της χρήσης ποδηλάτων έχει αυξηθεί σημαντικά και σε πολλές πόλεις ανά τον κόσμο ανακατανεμήθηκε (προσωρινά) οδικός χώρος σε ποδηλάτες και πεζούς.

Η ενθαρρυντική αυτή εξέλιξη μπορεί να έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην ποιότητα του αέρα και στην κλιματική αλλαγή, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί νέες προκλήσεις όσον αφορά την οδική ασφάλεια.

Μηδενικός αριθμός θανάτων πεζών και ποδηλατών σε Όσλο και Ελσίνκι

Σε ολόκληρη την ΕΕ, το 70 % περίπου των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα σε αστικές περιοχές αφορά ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου, μεταξύ των οποίων οι πεζοί, οι μοτοσικλετιστές και οι ποδηλάτες. Συνεπώς, η οδική ασφάλεια στις πόλεις αποτελεί βασικό τομέα εστίασης και η Κομισιόν επιθυμεί να εξασφαλίσει ότι η οδική ασφάλεια λαμβάνεται υπόψη σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού της αστικής κινητικότητας.

Η οδική ασφάλεια θα αποτελέσει σημαντικό στοιχείο της νέας πρωτοβουλίας για την αστική κινητικότητα που θα παρουσιάσει η Κομισιόν εντός του τρέχοντος έτους.

Στο πλαίσιο αυτό, δύο ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, το Ελσίνκι και το Όσλο, πέτυχαν το ορόσημο του μηδενικού αριθμού θανάτων πεζών και ποδηλατών το 2019 και ανέφεραν ότι η μείωση της ταχύτητας είχε ουσιαστική σημασία για να επιτευχθεί πρόοδος.