Παιδιά: Πως θα καταλάβετε αν έχουν πρόβλημα τα μάτια τους;

Η παιδική ηλικία έχει κρίσιμη σημασία για την ανάπτυξη της όρασης, γι' αυτό το λόγο κάθε σύμπτωμα που εκδηλώνουν τα παιδιά στα μάτια πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από τους γονείς. Δυστυχώς όμως μερικά δεν μοιάζουν απειλητικά και υπάρχει κίνδυνος να καθυστερήσει η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο και η έγκαιρη διάγνωση σοβαρών προβλημάτων.

«Η όραση παίζει σημαντικό ρόλο στη σωματική, νοητική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Δυστυχώς, όμως, πολλά νήπια και παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας αντιμετωπίζουν οφθαλμολογικά προβλήματα τα οποία περνούν απαρατήρητα από τα ίδια και τους γονείς τους», λέει ο Χειρουργός-Οφθαλμίατρος δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision και καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU Medical School).

«Οι αδιάγνωστες οφθαλμικές παθήσεις και διαταραχές, όμως, μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη του παιδιού, να επέμβουν στη μάθηση, ακόμα και να οδηγήσουν σε μόνιμη απώλεια της όρασης. Μπορεί ακόμα να επηρεάσουν τις επιδόσεις στο σχολείο και να έχουν συνέπειες στην ευεξία του παιδιού που μπορεί να το συνοδεύουν μέχρι και την ενήλικη ζωή».

Τα οφθαλμολογικά προβλήματα στα παιδιά μπορεί να εκδηλωθούν σε οποιαδήποτε ηλικία και με τον πιο απροσδόκητο τρόπο. Γι' αυτό είναι σημαντικό να ελέγχει το παιδί προληπτικά ο οφθαλμίατρος σε τακτά χρονικά διαστήματα και οπωσδήποτε πριν αρχίσει το σχολείο.

Ωστόσο μόνο αυτό δεν αρκεί. Πρέπει επίσης να προσέχετε τη συμπεριφορά του παιδιού και να ακούτε τι σας λέει, διότι εκτός από τα εμφανή οφθαλμολογικά συμπτώματα, υπάρχουν και συμπεριφορικές και λεκτικές ενδείξεις που πρέπει να σας υποψιάσουν ότι κάτι δεν πάει καλά με τα μάτια του. Ο κ. Κανελλόπουλος εξηγεί σε ποια συμπτώματα και συμπεριφορές πρέπει να έχετε το νου σας.

Οφθαλμολογικά συμπτώματα

Πολλές οφθαλμοπάθειες επηρεάζουν εμφανώς τα μάτια, προκαλώντας ποικίλα συμπτώματα. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται:

• Στραβισμός (αλληθώρισμα). Το ένα ή και τα δύο μάτια μπορεί ξαφνικά να είναι στραμμένα προς το κέντρο του προσώπου.
• Στροφή του ενός ή και των δύο ματιών προς τα έξω, πάνω ή κάτω.
• Κίνηση των ματιών ανεξάρτητη του ενός από το άλλο.
• Πρήξιμο ή έντονο κοκκίνισμα των ματιών.
• Κόκκινος δακτύλιος γύρω από το μάτι.
• Στερεοποιημένα εξιδρώματα («τσίμπλες») που κλείνουν το ένα ή και τα δύο μάτια.
• Αυξημένη δακρύρροια.
• Εκκρίματα, αιμορραγία ή κόκκινα εξογκώματα στα βλέφαρα.
• Απεικόνιση της κόρης του ματιού με λευκό χρώμα σε μια έγχρωμη φωτογραφία.
• Ανομοιογένεια μεταξύ των ματιών (λ.χ. στο ένα η κόρη του ματιού φαίνεται μεγαλύτερη ή μικρότερη).
• Εμφάνιση κάποιας κηλίδας (κόκκινη, γκρι, καφέ) στο λευκό του ματιού (ίριδα).

Οι ύποπτες συμπεριφορές

Το παιδί που δεν βλέπει καλά ή έχει ενοχλήσεις στα μάτια, μπορεί να εκδηλώσει συμπεριφορές όπως οι εξής:

• Κλείνει το ένα μάτι ή το καλύπτει με το χεράκι του, όταν κοιτάζει ένα αντικείμενο.
• Δεν κοιτάζει ευθεία μπροστά, αλλά γέρνει ή στρέφει το κεφάλι του.
• «Ζαρώνει» τα μάτια του.
• Δεν βλέπει τα αντικείμενα που του δείχνετε.
• Κρατά τα αντικείμενα πολύ κοντά στο πρόσωπό του για να δει.
• Κάθεται πολύ κοντά στην τηλεόραση.
• Βλεφαρίζει πολύ ή τρίβει επίμονα το ένα ή και τα δύο μάτια.

Υπόνοιες ότι το παιδί δεν βλέπει καλά πρέπει να σας δημιουργηθούν και αν σκοντάφτει συχνά ή έχει πτώσεις τη νύχτα ή σε χώρους με ημίφως.

Οι λεκτικές ενδείξεις

Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα οράσεως μπορεί να εκφράσουν και λεκτικά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν εξαιτίας τους. Πηγαίνετε το παιδί στον οφθαλμίατρο εάν παραπονεθεί ότι:

• Δεν βλέπει στον πίνακα του σχολείου.
• Τα πράγματα γύρω του είναι θολά ή μοιάζουν περίεργα.
• Τα μάτια του «καίνε» ή του προκαλούν φαγούρα (κνησμό) ή τσούξιμο.
• Αισθάνεται σαν να έχει κάτι μέσα στο μάτι του.
• Νιώθει πόνο ή ενόχληση μέσα ή γύρω από το ένα ή και τα δύο μάτια.
• Τα φώτα κάνουν τα μάτια του να πονάνε. Βλέπει μαύρα σημαδάκια.

«Εάν το παιδί σας εκδηλώσει οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα ή άλλα συμπτώματα που σας προβληματίζουν, καλό είναι να το εξετάσει ο οφθαλμίατρος», συνιστά ο κ. Κανελλόπουλος. «Τα περισσότερα οφθαλμολογικά προβλήματα είναι αντιμετωπίσιμα όταν ανιχνεύονται νωρίς και αρχίζει εγκαίρως η απαιτούμενη θεραπεία. Ειδάλλως, τα πράγματα μπορεί να δυσκολέψουν».