Μακρύς ο δρόμος για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της υγείας στην Ελλάδα

Χαμηλή ψηφιακή ωριμότητα και επιδόσεις εμφανίζει η Ελλάδα όσον αφορά την ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας στον τομέα της υγείας, αναφέρει φετινή μελέτη του ΙΟΒΕ με τίτλο " Ψηφιακή υγεία και Real World Data στην Ελλάδα: Ο μετασχηματισμός στο οικοσύστημα της υγείας και ο αντίκτυπος στην οικονομία".

Σύμφωνα με αυτή: 

• Στο Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (Digital Economy and Society Index, DESI) η χώρα κατατάχθηκε στην 27η θέση μεταξύ των 28 χωρών της Ε.Ε. για το 2020, 
• Στο Δείκτη Ανάπτυξης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (e Government Development Index, EGDI) κατέλαβε την 42η θέση μεταξύ των 193 κρατών της έρευνας για το 2020, και την 27η θέση ανάμεσα στις 28 χώρες της Ε.Ε., 
• Στο Δείκτη Ψηφιακής Εξέλιξης (Digital Evolution Index, DEI) η Ελλάδα βρέθηκε στην 38η θέση μεταξύ των 60 υπό έρευνα κρατών για το 2017,
• Στο δείκτη Διευκόλυνσης της Ψηφιοποίησης (Enabling Digitalization Index, EDI) η Ελλάδα κατατάχθηκε 43η μεταξύ 115 κρατών για το 2019. 

Σύμφωνα με τα παραπάνω, η Ελλάδα αν και υστερεί σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, έχει κάνει κάποια βήματα στην προσπάθειά της να μετασχηματίσει ψηφιακά τον τομέα υγείας της. Όπως αναφέρει η μελέτη, οι σχετικές προσπάθειες ξεκίνησαν το 2018 με τη σύσταση της Επιτροπής Αξιολόγησης Τεχνολογίας Υγείας, ενώ θετική εξέλιξη αποτελεί και η δημιουργία μητρώου ασθενών για ορισμένες για θεραπευτικές κατηγορίες όπως: την ηπατίτιδα C, των απομυελινωτικών παθήσεων του κεντρικού νευρικού συστήματος, της θαλασσαιμίας, της περιτοναϊκής κάθαρσης, του σακχαρώδη διαβήτη, της χρόνιας μυελογενούς λευχαιμίας και πρόσφατα την δημιουργία Μητρώο Ασθενών για ασθενείς με Covid-19   

Παρόλα αυτά, η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση, αν και καθιερωμένη επιτυχώς (50.000 πιστοποιημένοι ιατροί, 12.800 πιστοποιημένα φαρμακεία, 6.000.000 συνταγές/ μήνα, 2.000.00 παραπεμπτικά/ μήνα, 3.000.000 ασφαλισμένοι/μήνα), παραμένει ανεκμετάλλευτη ως προς τον πλούτο των πληροφοριών που περιέχει. 

Επίσης, η λειτουργία της εφαρμογής του emvolio.gov.gr, η (έστω και περιορισμένη) αξιοποίηση λύσεων τηλεϊατρικής για απομακρυσμένες περιοχές συνθέτουν ένα συμπαγές μείγμα μέτρων το οποίο αν και σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε στις ασφυκτικές συνθήκες της πανδημίας, αποτελεί μία ισχυρή παρακαταθήκη για την επόμενη ημέρα. 

Τι έδειξε έρευνα της Γενικής Διεύθυνσης Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογιών (DG Connect) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Από την έρευνα, που εξέτασε την υιοθέτηση και χρήση ψηφιακής τεχνολογίας (e-Health) από τους γενικούς γιατρούς (GPs) στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (Δείκτης e-Health adoption) προκύπτει ότι η Ελλάδα υστερεί σημαντικά στη χρήση ψηφιακής  τεχνολογίας και στην υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογιών στον κλάδο της υγείας είναι σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. 

Εξετάστηκε τυχαίο δείγμα 5.793 γενικών ιατρών και διεξήχθησαν στατιστικές αναλύσεις των συλλεχθέντων δεδομένων που έδειξαν ότι, συνολικά, η υιοθέτηση της ηλεκτρονικής υγείας στην πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη στα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε. έχει αυξηθεί από το 2013 έως το 2018, αλλά υπάρχουν διαφορές μεταξύ των χωρών που ερευνήθηκαν.

Συγκεκριμένα, στην έρευνα εξετάζονται τέσσερις επιμέρους δείκτες: ­ Η χρήση Ηλεκτρονικών Φακέλων Υγείας (EΗRs). ­ Η υιοθέτηση της ηλεκτρονικής ανταλλαγής πληροφοριών (Health Information Exchange – HIE). ­ Η χρήση Τηλεϊατρικής. ­ Η ανάπτυξη Προσωπικού Φακέλου Υγείας (Personal Health Record-PHR). Στη βάση των αποτελεσμάτων σε κάθε επιμέρους δείκτη, δημιουργείται ένας συνολικός δείκτης για την υιοθέτηση της ψηφιακής υγείας. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 23η θέση μεταξύ 27 χωρών της ΕΕ με 1.785 μονάδες.

Ηλεκτρονικός Φάκελος 
Στην προτελευταία θέση (26η) βρίσκεται με βάση το δείκτη για την υιοθέτηση ηλεκτρονικού φακέλου (HER) για τους ασθενείς. Συγκεκριμένα σημείωσε σκορ 2.297 όταν ο μέσος όρος είναι 3.196. 

Ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών 
Τρίτη από το τέλος (25η θέση) είναι η χώρα στο δείκτη που σχετίζεται με την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με κλινικά δεδομένα, το κλείσιμο ραντεβού για υπηρεσίες υγείας και σε επίπεδο ανταλλαγής πληροφοριών υγείας μεταξύ των παρόχων υπηρεσιών υγείας και των φορέων του Δημοσίου με τους ασθενείς. Συγκεκριμένα η Ελλάδα συγκεντρώνει σκορ 1.464 όταν ο μέσος όρος των 27 χωρών διαμορφώνεται στις 2.070 μονάδες. 

Τηλεϊατρική 

Η Ελλάδα τα πηγαίνει καλά μόνο με βάση το δείκτη της τηλεϊατρικής όπου βρίσκεται στην 8η θέση συγκεντρώνοντας 1.808 βαθμούς όταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 1.639. Μάλιστα πετυχαίνει αυτή την “καλή θέση” διότι στο κριτήριο εκπαίδευση/ διαβουλεύσεις μέσω τηλεδιασκέψεων, πετυχαίνει σκορ 2.200 με μέσο όρο 1.861 καταλαμβάνοντας την 5η θέση. Αλλά και στο κριτήριο για εκ του μακρόθεν παρακολούθηση ασθενών βρίσκεται στην 13η θέση λίγο πάνω από το μέσο όρο με 1.431 βαθμούς.

Προσωπικός φάκελος υγείας

Στην εν λόγω κατηγορία η Ελλάδα βρίσκεται στη 16η θέση μεταξύ των 27, αλλά να σημειώσουμε ότι μόνο 8 είναι πάνω από τον μέσο όρο, ο οποίος ανεβαίνει πολύ ψηλά από τις 5 χώρες με τις κορυφαίες επιδόσεις. Επίσης η Ελλάδα πέτυχε σκορ 1.389 βαθμών όταν ο μέσος όρος είναι 1.568.

Μάλιστα, στην παράμετρο για τη διατήρηση αρχείων με κλινικά δεδομένα (δηλαδή ο ίδιος ο γιατρός να μπορεί να έχει σε αυτά πρόσβαση) η Ελλάδα βρίσκεται στην 9η θέση με σκορ 1.321 έναντι 1.309 που είναι ο μέσος όρος. Η χαμηλή κατάταξη στην υιοθέτηση ηλεκτρονικών φακέλων και μητρώων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ασυμβατότητα των συστημάτων των παρόχων υγείας, γεγονός που δεν επιτρέπει την ενημέρωση του φακέλου όταν ο ασθενής επισκέπτεται άλλα δημόσια ή ιδιωτικά νοσοκομεία και διαγνωστικά κέντρα. Το ίδιο ισχύει σε διενέργεια εξετάσεων ή λήψης φαρμάκων χωρίς παραπεμπτικό του ΕΟΠΥΥ. 

Τι προτείνει ο ΣΕΒ
Για την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων, μια πρόσφατη μελέτη του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) προτείνει ως λύσεις τη διαλειτουργικότητα στην ανταλλαγή πληροφοριών υγείας μεταξύ των πληροφοριακών συστημάτων όλων των φορέων υγείας (δημόσιων και ιδιωτικών), τη δημιουργία προτυποποιημένων ηλεκτρονικών φακέλων ασθενών, την εισαγωγή συστημάτων διαχείρισης ασθενών (CRM) στα δημόσια νοσοκομεία, την παροχή απομακρυσμένων υπηρεσιών διάγνωσης για επείγοντα περιστατικά (τηλεϊατρική), την επέκταση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και, τέλος, την ανάπτυξη συστήματος ηλεκτρονικών προμηθειών για τα νοσοκομεία .