Γ. Παπαζήσης στο iatronet.gr: Πότε θα έρθουν τα νέα εμβόλια στην Ελλάδα

Στο τέλος του 2022 ή στις αρχές του 2023 εκτιμάται πως θα λάβει η Ελλάδα τα επικαιροποιημένα δισθενή εμβόλια που θα περιέχουν το αρχικό στέλεχος του κορωνοϊού και τα στελέχη 4 και 5 της Όμικρον που κυριαρχούν σήμερα. Νωρίτερα, τον Οκτώβριο, αναμένεται να προμηθευτεί το εμβόλιο με το αρχικό στέλεχος και το στέλεχος 1 της Όμικρον, αυτό που ενέκρινε πρόσφατα το Ηνωμένο Βασίλειο.

Μιλώντας στο iatronet.gr, o αναπληρωτής καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας στο ΑΠΘ, Γιώργος Παπαζήσης, αναλύει τον διαφορετικό τρόπο προσέγγισης της ΕΕ σε σχέση με τις ΗΠΑ, οι οποίες θα λάβουν σύντομα το επικαιροποιημένο εμβόλιο κατά της Όμικρον 4 και 5 χωρίς να έχουν στα χέρια τους αποτελέσματα κλινικών μελετών. Συνιστά στις ευάλωτες ομάδες - κατεβάζοντας το ηλικιακό όριο στα 50 έτη - να μην περιμένουν τα νέα εμβόλια, αλλά να κάνουν τώρα την δεύτερη αναμνηστική δόση με το υπάρχον εμβόλιο. Προβλέπει πως η τέταρτη δόση που θα γίνει στο σύνολο του πληθυσμού τον χειμώνα θα παρέχει προστασία μέχρι το φθινόπωρο του 2023, ενώ αναφέρεται στις προχωρημένες δοκιμές για την ανάπτυξη νέας γενιάς ρινικών εμβολίων, που θα παρέχουν προστασία και από τη νόσηση.

Τα δύο επικαιροποιημένα εμβόλια

Στις 22 Αυγούστου, ανακοινώθηκε πως το Ηνωμένο Βασίλειο έγινε η πρώτη χώρα που ενέκρινε το δισθενές εμβόλιο της Moderna που περιέχει το αρχικό στέλεχος της Γιουχάν και το αρχικό στέλεχος της Όμικρον. Το συγκεκριμένο εμβόλιο, που είναι έτοιμο εδώ και μήνες με ολοκληρωμένες κλινικές δοκιμές, έχει φανεί πως παρέχει σχετικά αυξημένη προστασία σε σχέση με το υπάρχον. Όπως εξηγεί ο κ. Παπαζήσης, οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ και της ΕΕ αντιμετωπίζουν με διαφορετικό τρόπο το ενδεχόμενο να το προμηθευτούν και να το εντάξουν στα εμβολιαστικά τους προγράμματα.

"O FDA, σε συνεδρίασή του τον Ιούνιο, ζήτησε να επικαιροποιήσουν το εμβόλιο μόνο έναντι των στελεχών 4 και 5, που είχαν αναδυθεί στο μεταξύ, γιατί δεν τους ενδιέφερε το στέλεχος 1", αναφέρει και προσθέτει πως η αμερικάνικη ρυθμιστική αρχή αναμένεται μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες να δώσει έγκριση για το δισθενές εμβόλιο που περιέχει τα στελέχη 4 και 5. "Έχει ανοίξει μια κουβέντα στην Αμερική ότι οι κλινικές μελέτες - οι δοκιμές σε ανθρώπους δηλαδή - για το εμβόλιο αυτό ξεκίνησαν τώρα. Δηλαδή, τα δεδομένα που έχουν για την συγκεκριμένη μορφή βασίζονται μόνο σε πειραματικά δεδομένα, σε πειραματόζωα. Το επιχείρημα των εταιριών και τελικά του FDA είναι ότι μπορεί αυτή τη στιγμή να δοθεί έγκριση στο εμβόλιο χωρίς να έχουμε ευρύτατα δεδομένα από κλινικές μελέτες, γιατί σε αυτή τη λογική της επικαιροποίησης βασίζεται και το εμβόλιο της γρίπης. Αυτό ανανεώνεται κάθε χρόνο χωρίς κλινικά δεδομένα. Παίρνουν τα στελέχη τα οποία επικρατούν και έτσι επικαιροποιείται", σημειώνει.

Υστερεί η Ευρώπη;

Αντίθετα, στην Ευρώπη ο ΕΜΑ αποφάσισε να περιμένει δύο με τρεις μήνες ακόμα, ώστε να έχει και κλινικά δεδομένα πριν προχωρήσει στην έγκριση του νέου εμβολίου που "στοχεύει" καλύτερα στις υποπαραλλαγές 4 και 5, κάτι που αναμένεται να γίνει στο τέλος του χρόνου. Στο μεταξύ, αναμένεται να εγκρίνει το εμβόλιο με το στέλεχος 1 της Όμικρον, μέσα στον Σεπτέμβριο, ακολουθώντας το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου.

"Εδώ, τίθεται το ερώτημα αν υπάρχει μια καθυστέρηση της Ευρώπης έναντι της Αμερικής. Με δεδομένο ότι και το υπάρχον εμβόλιο παραμένει αποτελεσματικό με την τέταρτη δόση για σοβαρή νόσηση και θάνατο, δεν θεωρώ πως στην Ευρώπη έχουμε μειονέκτημα. Στην πραγματικότητα, στους μερικούς μήνες που θα περιμένουμε θα εκμεταλλευτούμε και τα δεδομένα που θα αρχίσουν να τρέχουν στην Αμερική και τις κλινικές μελέτες των εταιριών", υποστηρίζει ο αναπληρωτής καθηγητής.

Άνω των 50 και ευάλωτοι να κάνουν τώρα 4η δόση

Με αυτά τα δεδομένα, ο κ. Παπαζήσης συνιστά στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού να μην περιμένουν κανένα από τα δύο επικαιροποιημένα εμβόλια, αλλά να κάνουν τώρα την δεύτερη ενισχυτική δόση, με το υπάρχον εμβόλιο. Μάλιστα, κατεβάζει το ηλικιακό όριο στα 50 έτη. "Οι άνω των 50 εντάσσονται ουσιαστικά στον πιο ευάλωτο πληθυσμό, επωφελούνται από την δεύτερη αναμνηστική δόση, μαζί με τους ανοσοκατεσταλμένους και τα άτομα με συννοσηρότητες", λέει.

Με την έλευση των επικαιροποιημένων εμβολίων, θεωρεί πως η τέταρτη δόση πρέπει να γίνει από το σύνολο του πληθυσμού, προκειμένου να υπάρξει κάλυψη περίπου ενός έτους. "Ο στόχος πρέπει να είναι η τέταρτη δόση μέχρι το επόμενο φθινόπωρο, γιατί αν συνεχίσουμε να ζητάμε επαναληπτικές δόσεις ανά εξάμηνο, στο τέλος δεν θα κάνει κανένας, υπάρχει η λεγόμενη κόπωση των δόσεων", σημειώνει.

Αναμένονται εξελίξεις με τα ρινικά εμβόλια

Παράλληλα με την ανάπτυξη επικαιροποιημένων εμβολίων που θα αντιμετωπίζουν και τις νέες παραλλαγές του κορωνοϊού, μεγάλο μέρος της ερευνητικής κοινότητας έχει στρέψει τις προσπάθειές του στην ανάπτυξη εμβολίων νέας γενιάς, που θα χορηγούνται από τη μύτη και θα προσφέρουν αποστειρωτική ανοσία.

"Ο μεγάλος στόχος πρέπει να είναι τα εμβόλια να εμποδίζουν και τη λοίμωξη και μετάδοση, ή εν πάσει περιπτώσει να περιορίζουν κατά πολύ τον κίνδυνο λοίμωξης", αναφέρει και προσθέτει: "Σήμερα, υπάρχουν τουλάχιστον 12 υποψήφια ρινικά εμβόλια σε προχωρημένες κλινικές μελέτες. Μια μεγάλη μελέτη με 4.000 άτομα ολοκληρώνεται στην Ινδία στο επόμενο χρονικό διάστημα. Περιμένουμε να δούμε κι από εκεί αποτελέσματα".

Ευλογιά πιθήκων

Ο κ. Παπαζήσης θεωρεί πως η απειλή της ευλογιάς των πιθήκων δεν είναι αμελητέα, καθώς τα κρούσματα διεθνώς έχουν ξεπεράσει τις 40.000. Στην Ελλάδα, που έχει μέχρι σήμερα 54 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις και έχει παραλάβει 2.300 εμβόλια, επισημαίνει πως το "κλειδί" για την αντιμετώπιση είναι η σωστή ιχνηλάτηση.

"Το εμβόλιο που έχουμε παραλάβει κι εμείς φαίνεται να δουλεύει ακόμα και σε αυτούς που διαγιγνώσκονται με τη λοίμωξη αν γίνει άμεσα - εδώ έχουμε διαφορά σε σχέση με τον κορωνοϊό. Μαζί με αυτούς, απευθύνεται και στις στενές επαφές τους. Η δυσκολία εδώ είναι να έχεις κάνει μια ιχνηλάτηση ή να έχει αποκαλύψει τις επαφές του το άτομο που έχει τη λοίμωξη. Αυτές προϋποθέσεις για να γίνει σωστή αντιμετώπιση", καταλήγει.