Καρδιολογικές εξετάσεις μετά από ιογενείς λοιμώξεις

Γεράσιμος Σιάσος, Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

Καθηγητής Καρδιολογίας, ΄Γ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»

Κάθε χρόνο υπάρχει εποχική έξαρση των λοιμώξεων, συχνά ιογενών, του αναπνευστικού κατά τη διάρκεια του χειμώνα και κυρίως από τα τέλη Δεκεμβρίου με κορύφωση κατά τον Ιανουάριο- Φεβρουάριο. Ο ιός της γρίπης και μία σειρά άλλων ιών μπορεί να προκαλέσουν λοιμώξεις του ανώτερου ή και κατώτερου Αναπνευστικού.

Τα δεδομένα αυτή τη στιγμή μετά από σχεδόν τρία χρόνια πανδημίας COVID-19 και εφαρμογής μέτρων αποστασιοποίησης (με συνεπακόλουθη αποφυγή έκθεσης στις συνήθεις εποχικές ιώσεις) δείχνουν μία πρώιμη έξαρση των ιογενών λοιμώξεων του αναπνευστικού.

Όσον αφορά τους ενηλίκους με ιώσεις του αναπνευστικού (πέραν της Γρίπης και του COVID-19) η συμπτωματολογία είναι ήπια και σπάνια προκαλούνται συμπτώματα από το καρδιαγγειακό σύστημα.

Ωστόσο, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται σε άτομα με γνωστά καρδιαγγειακά νοσήματα που μπορεί να χρειάζονται κατά τη νόσηση  ρύθμιση της αγωγής τους ιδιαίτερα αν εμφανίζουν υψηλό και παρατεταμένο πυρετό. Οι επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σε τέτοιες περιπτώσεις δεν είναι συχνές πρέπει όμως να δίδεται προσοχή ιδιαίτερα στους ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτώματα όπως δυσκολία στην αναπνοή, εύκολη κόπωση, λαχάνιασμα, και κυρίως θωρακικό άλγος, στηθάγχη ή και αρρυθμίες που μπορεί να γίνουν αντιληπτές ως διαταραχή του καρδιακού ρυθμού ή «αίσθημα παλμών».

Στις περιπτώσεις που οι ασθενείς εμφανίζουν τα παραπάνω συμπτώματα κατά τη διάρκεια της νόσησης ή αμέσως μετάτη νόσηση, επιβάλλεται καρδιολογικός έλεγχος με:

1. κλινική εξέταση
2. ηλεκτροκαρδιογράφημα
3. εργαστηριακός έλεγχος (γενική αίματος, βιοχημικός έλεγχος ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας, τροπονίνη, δείκτες φλεγμονής όπως CRP, νατριουρητικά πεπτίδια)
4. απεικονιστικός έλεγχος συνήθως με απλό υπερηχοκαρδιογράφημα.
5. ανάλογα με τα αποτελέσματα των εξετάσεων και την κλινική εικόνα ενδεχομένως να κριθούν αναγκαίες από τον καρδιολόγο και επιπλέον εξετάσεις

Ο ιός της γρίπης μπορεί να προκαλέσει ποικίλης βαρύτητας νόσο. Ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους και ευάλωτους ασθενείς  και σε όσους έχουν προβλήματα με το ανοσοποιητικό τους η νόσος μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα. Το ίδιο ισχύει και για τους ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο, ιδιαίτερα αν δεν έχουν επιτύχει σωστή ρύθμιση και αγωγή και πρέπει να καταβάλλεται κάθε προσπάθεια ώστε να επιτυγχάνεται η βέλτιστη καρδιολογική παρακολούθηση.

Το διάστημα της νόσησης από Γρίπη αλλά και το αρχικό διάστημα μετά τη νόσηση μπορεί να εμφανιστεί κινητοποίηση ενζύμων μυοκαρδιακής βλάβης και κυρίως αύξηση της τροπονίνης,  αυξημένη επίπτωση εμφράγματος μυοκαρδίου λόγω της προθρομβωτικής κατάστασης και της φλεγμονής, εικόνα μυοκαρδίτιδας και περικαρδίτιδας αλλά και καρδιακές αρρυθμίες.

Οι ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτώματα από το καρδιαγγειακό θα πρέπει να ελέγχονται όσο το δυνατό πιο άμεσα από καρδιολόγο όπως και οι ασθενείς με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο ή σοβαρή καρδιαγγειακή νόσο, ώστε αφενός να εξασφαλιστεί η βέλτιστη ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου και η βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή αλλά και ο αποκλεισμός καρδιαγγειακών επιπλοκών.

COVID-19

Όσον αφορά τον κορονοϊό, με την εμβολιαστική κάλυψη που έχει επιτευχθεί, την επικράτηση πιο ήπιων στελεχών του ιού και τη διαθέσιμη φαρμακευτική αγωγή φαίνεται ότι η νόσος που προκαλεί είναι σχετικά ήπια. Φαίνεται πως και η  νόσος μετά COVID-19 (longCOVID-19) έχει πιο ήπια συμπτωματολογία.

Ανάλογα λοιπόν με την περίπτωση, το ιστορικό και την κλινική πορεία της νόσου τους, ιδιαίτερα εάν υπήρχαν σημεία καρδιαγγειακών επιπλοκών (κλινικά, απεικονιστικά, αύξηση τιμών τροπονίνης ορού), οι αναρρώσαντες από  COVID-19 οφείλουν να εξεταστούν για κλασικούς καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου (δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης κ.α.), ως προς τον έλεγχο της καρδιακής λειτουργίας με ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπερηχοκαρδιογραφικό έλεγχο, με 24ωρη περιπατητική καταγραφή του καρδιακού ρυθμού για την ανεύρεση αρρυθμιολογικών επεισοδίων και με δοκιμασίες ισχαιμίας ή πλέον εξελιγμένες απεικονιστικές τεχνικές (όπως μαγνητική τομογραφία καρδιάς) κατά περίπτωση. 

Η καρδιολογική εκτίμηση και παρακολούθηση όσων νόσησαν με COVID-19 μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε ειδικά καρδιολογικά ιατρεία. Στο ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» στην ΄Γ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική ήδη λειτουργεί ιατρείο καρδιολογικής παρακολούθησης ασθενών μετά λοίμωξη COVID-19, στελεχωμένο με έμπειρους καρδιολόγους (τηλ. ραντεβού 1535, Κωδικός Ιατρείου 08758).