Στέβια: Γλυκό χωρίς ενοχές

Γράφει η Ελίζα Τζόβα, Διαιτολόγος - διατροφολόγος

Από τον κήπο απευθείας στην.. κουζίνα μας μεταφέρεται η στέβια, αποτελώντας την must εναλλακτική προκειμένου να απολαύσει κανείς τη γλυκιά γεύση χωρίς περιττές θερμίδες. Με βάση τη θετική γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA, 2010) πως τα γλυκαντικά που προέρχονται από το φυτό στέβια (για λόγους συντομίας στέβια) είναι ασφαλή για κατανάλωση από όλες τις ομάδες του πληθυσμού, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε στις 14 Νοεμβρίου τη χρήση του φυσικού γλυκαντικού σε τρόφιμα και ροφήματα.

Πώς όμως μπορεί ένα φυτό να υποκαταστήσει τη ζάχαρη στον καφέ μας;

Η στέβια (Stevia rebaudiana) είναι ένα μικρό φυτό, συγγενικό με διάφορα βότανα και άνθη, όπως το χαμομήλι, το εστραγκόν, το αντίδι, το μαρούλι, η μαργαρίτα, ο ηλίανθος και τα χρυσάνθεμα.

Τα φύλλα της στέβια έχουν γλυκιά γεύση και χρησιμοποιούνται και απευθείας σε τρόφιμα και ροφήματα από κάποιους λαούς της Νότιας Αμερικής. Ωστόσο, με μια ήπια επεξεργασία που θυμίζει την εκχύλιση της βανίλιας, λαμβάνονται τα πιο γλυκά συστατικά που περιέχουν.

Αυτά τα συστατικά απομονώνονται και καθαρίζονται, δίνοντας τελικά τη φυσική γλυκαντική ύλη στέβια που είναι 200 φορές γλυκύτερη από την κοινή επιτραπέζια ζάχαρη.

Η ιστορία της στέβια: από τα αρχαία χρόνια ως το σήμερα

Οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν τα φύλλα του φυτού σε σκόνη για να δώσουν γλυκιά γεύση σε ποτά ήταν η φυλή των Γκουαράνι της Παραγουάης. Σε κάποιες περιοχές, όπως η Νότιος Αμερική, το φυτό αναπτύσσεται, συλλέγεται και χρησιμοποιείται ως γλυκαντική ουσία εδώ και δύο αιώνες.

Στις αρχές του 1970 ξεκίνησαν να γίνονται οι πρώτοι έλεγχοι για την ασφάλειά της στην Ιαπωνία, καθώς οι ομολογουμένως λεπτοκαμωμένοι Ιάπωνες καταλαμβάνουν την πρώτη θέση στη χρήση του γλυκαντικού παγκοσμίως, με τη stevia να κατέχει το 40% της ιαπωνικής αγοράς στον τομέα των γλυκαντικών υλών.

Στη συνέχεια κι άλλες χώρες αρχίζουν να αξιολογούν θετικά την ασφάλειά της και επιτρέπουν τη χρήση της. Έτσι, στις μέρες μας τα γλυκαντικά με βάση τη στέβια χρησιμοποιούνται σε πάρα πολλές χώρες όπως η Αυστραλία, η Βραζιλία, η Ρωσία, το Μεξικό, η Τουρκία και από σήμερα, μετά την επίσημη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.

Πλεονεκτήματα της στέβια

• Δεν έχει θερμίδες: Τα γλυκαντικά μηδενικής θερμιδικής αξίας, όπως αυτά που έχουν ως βάση τη στέβια, μπορούν να θεωρηθούν 'όπλα' που δημιουργήθηκαν για τη σωστή διαχείριση του σωματικού βάρους. Όταν αντικαθιστούν τα πλήρη τρόφιμα και ροφήματα σε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο μειώνουν τις θερμίδες που καταναλώνουμε, χωρίς να μειώνουν τη γευστική ικανοποίηση.
• Τα γλυκαντικά με βάση τη στέβια είναι κατάλληλα και για διαβητικούς, καθώς η κατανάλωσή τους δεν επηρεάζει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Κλινικές μελέτες μάλιστα έχουν δείξει πως η καθημερινή κατανάλωση του γλυκαντικού stevia δεν επηρεάζει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και είναι ανεκτή από άτομα με διαβήτη τύπου 2.
• Πρόκειται για 100% φυσικό προϊόν που μπορεί να υποκαταστήσει ή να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με τη ζάχαρη και τις άλλες ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες, επιτρέποντας και στους πιο 'παραδοσιακούς' να απολαμβάνουν τη γλυκιά γεύση χωρίς επιπρόσθετες θερμίδες.
• Η Στέβια είναι ασφαλής. Γεγονός που μαρτυρούν όχι μόνο οι επιστημονικές μελέτες και οι διεθνείς οργανισμοί (FDA, JECFA, EFSA), αλλά και η μακρά ιστορία χρήσης σε πολλές χώρες όπως η Ιαπωνία και η Παραγουάη. 
  
  

Πηγές:
www.nutrimed.gr
FDA (U.S. Food and Drug Administration) - Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ
JECFA (Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives) - Μεικτή Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τα Πρόσθετα των Τροφίμων
EFSA (European Food Safety Authority) - Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων