Πώς να καταπολεμήσουμε τον εθισμό στο junk food

Το junk food είναι εθιστικό. Όλοι το γνωρίζουμε αυτό. Όλοι μας έχουμε δοκιμάσει πατατάκια, για παράδειγμα. Και μετά ακόμα ένα, και πριν καν το καταλάβουμε, έχουμε φάει όλο το πακέτο, και αναρωτιόμαστε (με βαρύ στομάχι) γιατί δεν μπορούμε να σταματήσουμε. Ναι, το junk food είναι πολύ εθιστικό, αλλά δεν φταίμε μόνο εμείς.

Πολλές είναι οι μελέτες που αποδεικνύουν ότι ο τρόπος που δρα στον οργανισμό μπορεί να συγκριθεί με το πώς λειτουργεί η κοκαΐνη. Και, ναι, ακούγεται τρομακτική αυτή η σύγκριση, αλλά το junk food (τα συστατικά του, μάλλον) δραστηριοποιεί τα ίδια κέντρα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την επιβράβευση.

Κάνουμε πολλές φορές αστεία για το ότι είμαστε “εθισμένοι” σε κάτι ανθυγιεινό, όπως στην σοκολάτα, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι και τόσο αστείο. Πρόσφατα, η επιστημονική κοινότητα επιβεβαίωσε τον κίνδυνο αυτό, και πώς η ζάχαρη και το αλάτι δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο ανάγκης. Ο τρόπος που ο οργανισμός μας επεξεργάζεται αυτές τις τροφές ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για το πόσο εθιστικές είναι, καθώς είναι τόσο επεξεργασμένες, που απορροφώνται από τον οργανισμό αμέσως, ειδικά σε σύγκριση με υγιεινές τροφές που απαιτούν περισσότερο κόπο από το πεπτικό σύστημα, όπως τα δημητριακά ολικής άλεσης, με τους σύνθετους υδατάνθρακές τους. Αυτό προκαλεί ραγδαία αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, και εξίσου γρήγορη πτώση. Το ίδιο πράγμα συμβαίνει και όταν κάνουμε κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών—δημιουργείται αμέσως η ανάγκη για περισσότερο.

Ακόμα χειρότερα, όπως και σε κάθε εθισμό, με τον καιρό ο οργανισμός μας χάνει την ευαισθησία του στην επίδραση αυτών των ουσιών. Αυτό έχει επιβεβαιωθεί και μέσα από μελέτες που, με την χρήση μαγνητικής, έδειξαν πως η υπερβολική κατανάλωση junk food αρχίζει να δημιουργεί βλάβες στο πώς λειτουργεί το κέντρο επιβράβευσης του εγκεφάλου. Όπως ένας αλκοολικός χρειάζεται περισσότερο αλκοόλ για να μεθύσει, έτσι και ένας εθισμένος σε αυτό το φαγητό, χρειάζεται περισσότερο.

Ο καλύτερος τρόπος για να ξεφύγουμε από τον φαύλο αυτό κύκλο; Να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε σοβαρά το φαγητό που καταναλώνουμε, να μην το έχουμε δεδομένο. Πρέπει να προσέχουμε όταν αγοράζουμε τροφές, να διαβάζουμε προσεκτικά τις ετικέτες και να είμαστε σίγουροι ότι μαγειρεύουμε με φρέσκα, υγιεινά υλικά.

Για τα σνακ μας κατά τη διάρκεια της ημέρας, που είναι αντικειμενικά τα πιο επικίνδυνα γεύματα για να πάρουν… λάθος στροφή, επιλέγουμε υγιεινές επιλογές, όπως γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά, φρούτα και ξηρούς καρπούς, όπως τα αμύγδαλα και τα καρύδια. Ο σκοπός των σνακ είναι να μας προσφέρουν θρεπτικά συστατικά που θα μας χορτάσουν και θα μας δώσουν ενέργεια για αρκετή ώρα—δηλαδή, χρειαζόμαστε άλιπη πρωτεΐνη, φυτικές ίνες και καλά, μονοακόρεστα λιπαρά. Όχι απλούς υδατάνθρακες (στην ουσία, ζάχαρη) που θα βρούμε σε ένα πακέτο μπισκότα.

Πόσο μάλλον, είναι πολύ εύκολο να καταγράφετε τις διατροφικές σας συνήθειες σε ένα ημερολόγιο φαγητού, που θα σας βοηθήσει να βρείτε πού κάνετε λάθη, αλλά και ποιες ώρες της ημέρας είναι πιο εύκολο να χάσετε τον αυτοέλεγχό σας. Δώστε έμφαση σε εκείνες τις ώρες, και σκεφτείτε τι είναι αυτό που σας κάνει να θέλετε ένα ανθυγιεινό, λιπαρό σνακ. Μπορεί να είναι η κούραση, το στρες—όποιος και να είναι ο λόγος, μπορείτε να σπάσετε τον κύκλο του εθισμού και να κάνετε καλές επιλογές.

Δεν είναι ντροπή να ζητήσετε βοήθεια. Ζητήστε από κοντινά σας πρόσωπα ή από συνεργάτες σας να τσεκάρουν τακτικά, και να σας ρωτάνε αν φάγατε κάτι υγιεινό. Επίσης, μελέτες έχουν αποδείξει ότι τα social media μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στο να μείνουμε πιστοί στην υγιεινή διατροφή. Ειδικά στο Instagram, φαίνεται πως έχουν σχηματιστεί πολύ υποστηρικτικές κοινότητες σχετικά με το αδυνάτισμα και την υγιεινή διατροφή, με άτομα που προσφέρουν βοήθεια αλλά και τέλειες ιδέες για συνταγές που θα σας βοηθήσουν  να τρέφεστε πιο υγιεινά.