Η οικονομική κρίση "ραγίζει" καρδιές

Η οικονομική κρίση στη χώρα μας έχει οδηγήσει σε αύξηση των καρδιακών παθήσεων, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται για τη μείωση της καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θνητότητας. Στο Διεθνές Συνέδριο CARDIO ATHENA 2014, θα παρουσιαστούν στατιστικά στοιχεία για την επίδραση της κρίσης στην υγεία των πολιτών, καθώς και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα από τις διαρθρωτικές αλλαγές στην καθημερινή ιατρική πρακτική.

To Διεθνές Συνέδριο Καρδιαγγειακής Ιατρικής CARDIO ATHENA 2014 θα διεξαχθεί στο ξενοδοχείο Royal Olympic της Αθήνας στις 4 και 5 Απριλίου, από την Α΄ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α. και την Επιστημονική Εταιρεία Επιδημιολογίας, Βιοστατιστικής & Προληπτικής Ιατρικής υπό την αιγίδα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας.

Πρόεδρος του Συνεδρίου είναι ο καθηγητής Χ. Στεφανάδης, Διευθυντής Α’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής.
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου θα αναπτυχθούν τα παρακάτω θέματα:

Προληπτική καρδιολογία

• Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί επιδημία του σύγχρονου κόσμου, ενώ το ποσοστό των διαβητικών ασθενών αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Η ανάγκη να βρεθούν νέα φάρμακα για την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη είχε οδηγήσει στο παρελθόν στην ανάπτυξη αντιδιαβητικών φαρμάκων με καλά αποτελέσματα για τη ρύθμιση του σακχάρου αλλά με ανεπιθύμητες δράσεις στην καρδιακή λειτουργία. Σήμερα, καινοτόμες φαρμακευτικές θεραπείες για τον σακχαρώδη διαβήτη (όπως οι αναστολείς DDP-4) έρχονται στο προσκήνιο και τα πρώτα αποτελέσματα από μεγάλες μελέτες σε χιλιάδες άτομα (SAVOR και EXAMINE) δείχνουν ότι τα φάρμακα αυτά είναι ασφαλή για την καρδιά. Τα αποτελέσματα αυτών των μελετών αλλά και άλλες χρήσιμες πληροφορίες για τη ρύθμιση του σακχάρου σε ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα θα παρουσιαστούν στο φετινό συνέδριo (υπεύθυνος: Επικ. Καθηγητής Χαράλαμπος Βλαχόπουλος).
• Η παχυσαρκία, μία από τις κυριότερες αιτίες εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη και υπέρτασης, μπορεί πλέον να αντιμετωπιστεί ριζικά με τη μέθοδο της βαριατρικής επέμβασης. Οι χειρουργικές μέθοδοι και η αποτελεσματικότητά τους, όχι μόνο στην απώλεια βάρους αλλά και στη μείωση του σακχάρου, των λιπιδίων, της αρτηριακής πίεσης και συνεπώς στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου, αποκτά κλινικό και ερευνητικό ενδιαφέρον που θα αναπτυχθεί στο φετινό CARDIO ATHENA.
• Οι νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες από τις 2 πλευρές του Ατλαντικού (Ευρώπη-ΗΠΑ) αλλάζουν τα δεδομένα για την αντιμετώπιση της υπέρτασης και της αυξημένης χοληστερόλης θέτοντας διαφορετικούς θεραπευτικούς στόχους. Ειδικότερα, στους ηλικιωμένους ασθενείς τα όρια-στόχοι της αντιυπερτασικής αγωγής γίνονται ελαστικότερα (ρύθμιση συστολικής πίεσης σε επίπεδα 140-150 mmHg θεωρείται ικανοποιητική, ενώ αν οι ασθενείς είναι σε καλή βιολογική κατάσταση η περαιτέρω πτώση της αρτηριακής πίεσης κάτω από 140 mmHg είναι επιθυμητή). Η κύρια θεραπεία της υπέρτασης εξακολουθεί να είναι η φαρμακευτική, με μικρές διαφοροποιήσεις μεταξύ των φαρμάκων. (υπεύθυνος: Επικ. Καθηγητής Χ. Βλαχόπουλος) – Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη συμμόρφωση των υπερτασικών ασθενών ώστε να μειωθεί το ποσοστό των ασθενών με αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση. Η επεμβατική αντιμετώπιση της υπέρτασης με κατάλυση (ablation) του συμπαθητικού νευρικού συστήματος στον νεφρό αποτελεί θεραπεία για επιλεγμένους ασθενείς με ανθεκτική υπέρταση και πρέπει να γίνεται σε εξειδικευμένα κέντρα, ένα από τα οποία είναι και αυτό της Α’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής (υπεύθυνος: Επικ. Καθηγητής Κ. Τσιούφης).

Επεμβατική καρδιολογία- οξέα στεφανιαία σύνδρομα

• Η διαδερμική αντικατάσταση των βαλβίδων αποτελεί μία από τις νεότερες εξελίξεις της επεμβατικής καρδιολογίας. Στην Α’ Καρδιολογική κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών πραγματοποιείται η πρωτοποριακή αυτή επέμβαση με απόλυτη επιτυχία. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 250 επεμβάσεις με μηδενικά ποσοστά περιεπεμβατικής θνητότητας.
• Πρόσφατα παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα μελέτης που συνέκρινε την μη επεμβατική, διαδερμική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας με την κλασική μέθοδο της χειρουργικής αντικατάστασης της αορτικής βαλβίδας σε ασθενείς με υψηλό χειρουργικό κίνδυνο. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ασθενείς με υψηλό χειρουργικό κίνδυνο ωφελούνται περισσότερο από τη διαδερμική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας παρά από τη χειρουργική αντικατάσταση. Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν ότι η διαδερμική αυτή μέθοδος αντικατάστασης της αορτικής βαλβίδας μπορεί να δώσει ελπίδες στους ηλικιωμένους ασθενείς με σοβαρή στένωση της αορτικής βαλβίδας που μέχρι σήμερα κρίνονταν ανεγχείρητοι (υπεύθυνος: Επικ. Καθηγητής Κ. Τούτουζας).
• Νεότερα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα όπως η τικαγκρελόρη, περισσότερο αποτελεσματικά, χρησιμοποιούνται για την πρόληψη των υποτροπών του εμφράγματος και της θρόμβωσης των stents. H σωστή επιλογή αυτών των φαρμάκων και των ασθενών που θα πρέπει να τα λάβουν είναι σημαντική για την καλή έκβαση μετά το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και την πρωτογενή αγγειοπλαστική.

Σχέση τεστοστερόνης και καρδιαγγειακής νόσου

• Σε μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε υγιή άτομα, άνδρες με στυτική δυσλειτουργία, ασθενείς με γνωστή καρδιαγγειακή νόσο και προσφάτως σε μελέτη της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής σε υπερτασικούς ασθενείς, η χαμηλή τεστοστερόνη διπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θανατηφόρων και μη καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Αντιστρόφως, ο κίνδυνος βρέθηκε ότι είναι μειωμένος κατά 30% στα άτομα άνω των 70 ετών με υψηλές τιμές τεστοστερόνης, δηλαδή στις μεγαλύτερες ηλικίες η τεστοστερόνη δρα προστατευτικά.
• Η χαμηλή τεστοστερόνη σχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση στυτικής δυσλειτουργίας αγγειακής αιτιολογίας που όπως έδειξε πρόσφατη μελέτη αυξάνει κατά 44 %, 62 % και 39% τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακών νοσημάτων, εμφράγματος μυοκαρδίου και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου αντιστοίχως. Κατά συνέπεια η μέτρηση της τεστοστερόνης είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διαστρωμάτωση κινδύνου και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των ασθενών με στυτική δυσλειτουργία. Σε ποιους ασθενείς πρέπει να χορηγηθεί ορμονική υποκατάσταση, είναι κάτι που χρήζει ειδικής εκτίμησης (υπεύθυνος: Επικ. Καθηγητής Χ. Βλαχόπουλος).

Ιώσεις και καρδιά

• Φέτος στη χώρα μας υπήρξε έξαρση των κρουσμάτων γρίπης από τον ιό Η1Ν1 που οδήγησε στο θάνατο ευπαθών ατόμων. Σε κάποιες περιπτώσεις οι ιογενείς λοιμώξεις ενδέχεται να προσβάλλουν την καρδιά προκαλώντας φλεγμονή στο περικάρδιο (τον χιτώνα που περιβάλλει την καρδιά) και το μυοκάρδιο (τον μυ της καρδιάς). Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτή η φλεγμονή (περικαρδίτιδα-μυοκαρδίτιδα) εκδηλώνεται με έντονο πόνο στο στήθος, ενώ άλλες φορές διαδράμει σιωπηρά, χωρίς έκδηλα συμπτώματα. Η έγκαιρη αναγνώριση και θεραπεία αυτών των παθήσεων είναι σημαντική για την καλή έκβαση των ασθενών. Τα νεότερα δεδομένα για τη διάγνωση και την αντιμετώπιση της μυοκαρδίτιδας και περικαρδίτιδας θα παρουσιαστούν στο φετινό συνέδριο (υπεύθυνος: Καρδιολόγος, επιμελητής Γ. Λάζαρος).

Καρδιακή απεικόνιση

• Στο φετινό συνέδριο θα υπάρχει ειδική διάλεξη, μέσα από δορυφορική σύνδεση με μεγάλο κέντρο των ΗΠΑ, για την χρήση της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς, η οποία αναδεικνύεται σε ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για τη διάγνωση αρκετών καρδιακών παθήσεων και τη λήψη σημαντικών αποφάσεων.

Η υπερηχοκαρδιογραφία με την τρισδιάστατη απεικόνιση συνέβαλε σημαντικά στην ανάδειξη των ανατομικών δομών της καρδιάς στην ‘’πραγματική’’ τους διάσταση και έδωσε λύσεις εκεί που η κλασσική διαθωρακική υπερηχοκαρδιογραφία άφηνε ερωτηματικά (υπεύθυνη: Επικ. Καθηγήτρια Κ. Αγγέλη).

Νέες τεχνικές απεικόνισης της ''ευάλωτης'' αθηρωματικής πλάκας

• Η “ευάλωτη” αθηρωματική πλάκα, δηλαδή η αθηρωματική πλάκα που έχει υψηλό κίνδυνο να ραγεί και να προκαλέσει καρδιακό επεισόδιο, έχει ορισμένα μορφολογικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά. Για την ανίχνευση αυτών των χαρακτηριστικών έχουν αναπτυχθεί διάφορες μέθοδοι, που περιλαμβάνουν την ενδοστεφανιαία θερμομέτρηση, την οπτική συνεκτική τομογραφία (OCT) και την εικονική ιστολογία (VH).
• Ο συνδυασμός αυτών των τεχνικών αυξάνει τη διαγνωστική δυνατότητα για την εύρεση των επικίνδυνων αθηρωματικών πλακών με απώτερο στόχο τη μείωση του ποσοστού των οξέων εμφραγμάτων του μυοκαρδίου και της θνητότητας της στεφανιαίας νόσου. Είναι χαρακτηριστικό, όπως φαίνεται από μελέτες, ότι αθηρωματικές πλάκες με αυξημένη θερμοκρασία (> 0.10 OC) και πολύ λεπτή κάψα που καλύπτει την αθηρωματική πλάκα (< 60-70 μm) ρήγνυνται σε μεγάλο ποσοστό και προκαλούν οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Σε μια μελέτη διαπιστώθηκε ότι το 70-80% των ασθενών με έμφραγμα του μυοκαρδίου έχουν τα αναφερόμενα χαρακτηριστικά.
• Επίσης, έχει αναπτυχθεί η τεχνική της ακτινομετρίας μικροκυμμάτων για την αναίμακτη ανίχνευση της ευάλωτης αθηρωματικής πλάκας. Με βάση αυτή τη νέα μέθοδο είναι δυνατή η θερμική χαρτογράφιση ενός αγγείου και η αναγνώριση των περιοχών με την υψηλότερη έκλυση θερμότητας οι οποίες είναι και οι πιο επικίνδυνες να οδηγήσουν σε καρδιακό επεισόδιο (υπεύθυνος: Επικ. Καθηγητής Κ. Τούτουζας).