Από ρευματικές παθήσεις πάσχει 1 στους 4 κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Oι ρευματικές παθήσεις προσβάλλουν περίπου το ένα τέταρτο των πολιτών της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης  (EULARl 2010) προκαλώντας μία τις υψηλότερες δαπάνες στα δημόσια συστήματα Υγείας. Μόνο για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας στην Ευρώπη, δαπανώνται ετησίως πάνω από 240 δισ. ευρώ, λόγω του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης, των αναρρωτικών αδειών και της πρόωρης συνταξιοδότησης (Dun-lop et al 2003).

Στην Ελλάδα, η συχνότητα των ρευματικών παθήσεων ανέρχεται στο 27% και αποτελούν μεταξύ όλων των παθήσεων την πρώτη αιτία χρόνιου προβλήματος υγείας, μακροχρόνιας και βραχυχρόνιας ανικανότητας, ιατρικών επισκέψεων, καθώς και τη δεύτερη κατά σειρά αιτία χρήσης φαρμάκων με ή χωρίς ιατρική συνταγή (Andrianakos, et al. 2003, 2006).

Ο οικονομικός αντίκτυπος αναμένεται να αυξηθεί πολύ στο μέλλον λόγω των δημογραφικών αλλαγών (γήρανση του πληθυσμού) και των αλλαγών στον τρόπο ζωής (παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης κλπ).

Τα παραπάνω αναφέρθηκαν μεταξύ άλλων από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρείας και Επαγγελματικής Ένωσης Ρευματολόγων Ελλάδας (ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ) κ. Σπύρο Ασλανίδη σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε με αφορμή τη διοργάνωση προσυνεδριακής εκδήλωσης στα πλαίσια του Πανελλήνιου Ιατρικού Συμποσίου «Εαρινές Ημέρες Ρευματολογίας».

Oι συχνότερες ρευματοειδείς παθήσεις είναι η οστεοαρθρίτιδα, οι φλεγμονώδεις ρευματικές παθήσεις (ρευματοειδής αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα κλπ), η ουρική αρθρίτιδα, τα διάχυτα νοσήματα του συνδετικού ιστού (συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, σκληρόδερμα κλπ), η οστεοπόρωση και οι παθήσεις του εξωαρθρικού ρευματισμού (περιαρθρίτιδες, ινομυαλγία κλπ).

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι πάσχουν από Ρευματοειδή Αρθρίτιδα τουλάχιστον 67.000 άτομα και από Σπονδυλαρθρίτιδες τουλάχιστον 49.000 άτομα. Τις τελευταίες δεκαετίες η εντατική θεραπεία αυτών των ασθενών με τροποποιητικά φάρμακα (μεθοτρεξάτη, λεφλουνομίδη κλπ) βελτίωσε σημαντικά την επιβίωση και την ποιότητα ζωής. Ακόμα και έτσι όμως ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών (>30%) δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία και οδηγείται τελικά σε αναπηρία και ελάττωση του προσδόκιμου ζωής.

Σήμερα ο θεραπευτικός στόχος, είναι η επίτευξη ύφεσης ή έστω νόσου χαμηλής ενεργότητας (EULAR 2013). Ο στόχος αυτός επιτυγχά¬νεται με πρώιμη διάγνωση, χορήγηση βιολογικών παραγόντων σε όσους ασθενείς δεν ανταποκρίνονται στη συμβατική θεραπεία και συχνή και στενή παρακολούθηση. Το υψηλό κόστος των φαρμάκων αυτών αντισταθμίζεται, όπως ανέφερε στη συνέντευξη ο Επ. Καθη¬γητής Οικονομικών και Πολιτικής Υγείας κ. Κυριάκος Σουλιώτης, από τη μακροπρόθεσμη μείωση της συνολικής δαπάνης για την αντιμε¬τώπιση των συνεπειών των χρόνιων αναπηρικών ρευματικών νοσημάτων.

Μελέτες στην Ελλάδα της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης καταγράφουν προβλήματα στην πρόσβαση των ασθενών στον ρευματολόγο και στα απαραίτητα φάρμακα. Παράλληλα έχει μειωθεί η δυνατότητα των νοικοκυριών να χρηματοδοτούν ιδιωτικά τις ανάγκες τους, όπως συνέβαινε στο παρελθόν.

Από τους συνολικά 360 περίπου Έλληνες ρευματολόγους, μόνο το 10% υπηρετεί σε Νοσοκομεία του ΕΣΥ ή Πανεπιστημιακές Κλινικές (κυρίως στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τις Πανεπιστημιακές Κλινικές της Επαρχίας). Αβέβαιη ακόμα παραμένει η παραμονή ρευμα¬τολόγων (20% του συνολικού αριθμού τους) στις κρατικές δομές της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας μετά τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις (ΠΕΔΥ). Έτσι οι περισσότεροι ρευματολόγοι απασχολούνται στο ιδιωτικό τους ιατρείο κυρίως στα αστικά κέντρα.

Για όλους τους παραπάνω λόγους η ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ σε συνεργασία με τις Ενώσεις ασθενών με ρευματοπάθειες και ειδικούς επιστήμονες ανέλαβε τη σύνταξη και προώθηση του «Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις Ρευματικές Παθήσεις». Όπως ανέφερε ο Αντιπρόεδρος (επόμε¬νος Πρόεδρος της ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ) κ. Παναγιώτης Τρόντζας, κεντρικός στόχος της πρωτοβουλίας είναι η αφύπνιση της πολιτείας και της κοινωνίας για την πρώιμη διάγνωση και την έγκαιρη και ορθή θερα¬πευτική αντιμετώπιση των ασθενών με ρευματικές παθήσεις, ώστε να μειωθεί η κοινωνική, οικονομική, ασφαλιστική, οικογενειακή και προσωπική επιβάρυνση που προκαλούν οι ασθένειες αυτές.

Το «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ρευματικές Παθήσεις», οι διαδικασίες του οποίου ξεκινούν σήμερα στο Forum που διεξάγεται στο Μουσείο της Ακρόπολης με τη συμμετοχή ρευματολόγων, ασθενών, ειδικών επιστημόνων θεσμικών παραγόντων και αντιπροσώπων των επιστημονικών εταιρειών του Ευρωπαϊκού Νότου, περιλαμβάνει 7 άξονες:

• Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τις ρευματικές παθήσεις
• Δράσεις προς φορείς πολιτικών υγείας (υγειονομικός χάρτης, κατευθυντήριες οδηγίες, θεραπευτικά και διαγνωστικά πρωτό¬κολλα κλπ)
• Ανάπτυξη αρχείων καταγραφών ασθενών (registries)
• Βελτίωση των παροχών υπηρεσιών υγείας, προσβασιμότητα, διάθεση φαρμάκων, κώδικας ανικανότητας
• Εθελοντισμό, δράσεις και συνεργασία με σχετικούς φορείς για την κάλυψη ανασφαλίστων και μεταναστών
• Εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, των ασθενών και των οικογενειών τους
• Έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις και τις συνέπειες τους

Για την υλοποίηση των δράσεων αυτών την πενταετία 2014-2019 η ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ θα επιδιώξει τετραμερή χρηματοδότηση από ιδίους πό¬ρους, χορηγίες και δωρεές, κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς και από ευρωπαϊκά κονδύλια (νέο ΕΣΠΑ).

Στα πλαίσια της υλοποίησης του «Εθνικού Σχεδίου Δράσης» η ΕΡΕ -ΕΠΕΡΕ ξεκινά άμεσα πανελλήνια ενημερωτική εκστρατεία στο κοινό για τις ρευματικές παθήσεις και το ρόλο του ρευματολόγου. Μετά από δημόσιο διαγωνισμό προσέλαβε ανάδοχο για την υλοποίηση του έργου σε βάθος 5ετίας. Όπως ανέφερε στη συνέντευξη τύπου ο Project Leader του έργου κ. Αλέξης Τσαμούρης, η εκστρατεία περιλαμβάνει εκδηλώσεις κοινού, τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές προβολές και καταχωρήσεις στον τύπο καθώς και κατασκευή ιστοσελίδας ενημέρωσης κοινού και διασύνδεση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Oι βασικοί στόχοι της εκστρατείας είναι:

• Η ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού σχετικά με τα ρευματικά νοσήματα και την παραπομπή στο ρευματολόγο
• Η ενημέρωση και εκπαίδευση για τη θεραπεία και τις φαρμακευτικές δυνατότητες
• Η ενημέρωση και εκπαίδευση σχετικά με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και την υποστήριξη των οικείων τους, ιδιαίτερα σε θέματα της καθημερινότητας όπως η άσκηση, η χρήση βο¬ηθημάτων, η διατροφή, η ψυχολογική ενθάρρυνση, η συμμετοχή σε οικογενειακές- κοινωνικές εκδηλώσεις κλπ.