Πώς θα προστατευθείτε από τραυματισμούς στην κολύμβηση

Πρόσφατη επιστημονική έρευνα της Mayo Clinic έδειξε ότι η κολύμβηση και η υδρόβια αεροβική άσκηση (όπως, για παράδειγμα, το aqua aerobic) μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους με τραυματισμούς να ξανακτίσουν τη δύναμή τους, να αυξήσουν το εύρος της κίνησής τους και να βελτιώσουν την καρδιαγγειακή τους υγεία.

Το κολύμπι μπορεί να προσφέρει μεταξύ άλλων ανακούφιση από τους πόνους, καθώς και ταχύτερη ανάρρωση από ένα ευρύ φάσμα τραυματισμών, όπως στο γόνατο και στην πλάτη ή μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση.

Αλλά και η ίδια η προετοιμασία για το κολύμπι ενόψει των διακοπών προφυλάσσει από τυχόν τραυματισμούς. Άλλωστε η θάλασσα και η κολύμβηση συνιστώνται απ' όλες σχεδόν τις ιατρικές ειδικότητες και ιδιαίτερα απ' όλους όσοι ασχολούνται με τις μυοσκελετικές παθήσεις.

Αυτό συμβαίνει επειδή η θάλασσα προσφέρει ιδεώδεις συνθήκες, λόγω της άνωσης, με αποτέλεσμα οι κινήσεις να γίνονται εύκολα κι ευχάριστα.

Υπάρχουν, όμως, μερικά «μυστικά», που μπορεί να δημιουργήσουν ακόμη πιο ευνοϊκές συνθήκες.

«Αυτά είναι η προετοιμασία και η εξάσκηση για το κολύμπι, που πρέπει να γίνονται λίγες μέρες πριν, δηλαδή κάποιες ασκήσεις στη στεριά, που θα διευκολύνουν την κολύμβηση και ταυτόχρονα θα σας δώσουν ευεξία και αυτοπεποίθηση πριν μπείτε στη θάλασσα», μας λέει ο Γιώργος Η. Γουδέβενος, φυσιοθεραπευτής, Dr manual medicine, επιστημονικός συνεργάτης Πανεπιστημίου Κρήτης.

Τα άτομα που κολυμπούν χωρίζονται στις εξής κατηγορίες:

• Στην πρώτη κατηγορία είναι τα άτομα με διάφορες παθήσεις ή ειδικά προβλήματα (όπως είναι οι διάφορες μορφές αρθρίτιδας, οι οσφυαλγίες, το αυχενικό σύνδρομο, η περιαρθρίτιδα ή η επικονδυλίτιδα), τα οποία πρέπει να έχουν την έγκριση του ειδικού γιατρού και την καθοδήγηση του φυσικοθεραπευτή, όσον αφορά στο πρόγραμμα, στον χρόνο και στον τρόπο κολύμβησης που θα ακολουθήσουν και που τροποποιούνται ανάλογα με την πάθησή τους.
• Στη δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονται τα απολύτως υγιή άτομα, τα οποία, όμως, συνήθως είναι αγύμναστα και ξεκινούν απότομα και έντονα τις θαλάσσιες δραστηριότητές τους, προκαλώντας μικροτραυματισμούς ή ατυχήματα (κράμπες, θλάσεις, διαστρέμματα).
• Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν οι αθλητές ή άτομα που είναι εξοικειωμένα με τη θάλασσα και γι' αυτούς κολύμβηση σημαίνει άθληση, απαιτώντας δύναμη, αντοχή, ελαστικότητα.

Φυσικά ούτε αυτοί εξαιρούνται από τραυματισμούς ή κακώσεις, που μπορεί να οφείλονται σε διαφορετικούς λόγους από τις άλλες κατηγορίες, όπως είναι η οργάνωση, η προετοιμασία, τα θαλάσσια σπορ αυτά καθαυτά. Μεγαλύτερος είναι, εξάλλου, ο κίνδυνος από την υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων και των ικανοτήτων τους.

«Επανερχόμενοι στα άτομα που πάσχουν από μυοσκελετικές παθήσεις, θα δούμε ότι θα ωφεληθούν ιδιαίτερα από το κολύμπι, αν ληφθεί υπόψη το μέγεθος της βλάβης, το χρονικό διάστημα που την έχουν και το σημείο του σώματος που πάσχει», εξηγεί ο Dr Γουδέβενος.

Και συνεχίζει: «Ο γιατρός σας και ο φυσικοθεραπευτής σας, αφού συνεκτιμήσουν την κατάστασή σας, μπορεί να σας προτείνουν τρόπους κολύμβησης ανάλογα με την πάθησή σας.

Υπάρχουν πολλές ασκήσεις που μπορείτε να κάνετε μέσα στο νερό, ανάλογα με το πρόβλημα που αντιμετωπίζετε, ώστε να εκμεταλλευτείτε τις διακοπές στη θάλασσα, που, άλλωστε, διαρκούν τόσο λίγο, αλλά σίγουρα τονώνουν, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά, κάνοντας την επαφή σας με το υγρό στοιχείο πιο ευχάριστη, πιο ασφαλή και πιο ωφέλιμη».

Τα είδη κολύμβησης είναι τα εξής:

Το ελεύθερο ή κρόουλ

Είναι η πρώτη μορφή κολύμβησης από την παιδική μας ηλικία, γι' αυτό πρόκειται για μια κίνηση φυσική, ρυθμική και ομοιόμορφη. Είναι ιδανική άσκηση για ομάδες μυών του θώρακα, των κοιλιακών και των ραχιαίων. Επίσης γυμνάζει τα πόδια, τα χέρια και την ωμοπλάτη και δυναμώνει την καρδιά και τους πνεύμονες.

Συνιστάται στα άτομα με ήπιες μορφές αρθρίτιδας (σπονδυλοαρθρίτιδες, οστεοαρθρίτιδες κτλ) σε όλες τις αρθρώσεις, καθώς και σε μυοσυνδεσμικού τύπου οσφυαλγίες.

Πρέπει να αποφεύγεται απ' όσους πάσχουν από πρόσφατο (οξύ) αυχενικό σύνδρομο, καθώς και από οξεία περιαρθρίτιδα του ώμου.

Το ύπτιο

Συνιστάται στα άτομα με χρόνια οσφυαλγία, με ιστορικό κάκωσης στα γόνατα, στα ισχία και στην ποδοκνημική, καθώς και σε όσους πάσχουν από ήπιας μορφής αυχενικό σύνδρομο.

Επίσης συνιστάται σε όσους πάσχουν από χρόνια περιαρθρίτιδα του ώμου ή επικονδυλίτιδα του αγκώνα, καθώς και στην κύφωση και στη σκολίωση.

Το ύπτιο γυμνάζει τους κοιλιακούς, τους ιερονωτιαίους, τους γλουτιαίους, τους μηριαίους, τους τετρακέφαλους, καθώς και τις μυϊκές ομάδες των άνω άκρων, των ώμων και της ράχης. Χαρίζει γράμμωση στο σώμα κι έχει ευκολότερη αναπνοή από το κρόουλ.

Πρέπει να αποφεύγεται από όσους πάσχουν από οξείες καταστάσεις, όπως οσφυο-ισχιαλγίες, ριζίτιδες και άλλες φλεγμονώδεις παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος.

Το πρόσθιο

Συνιστάται στα άτομα που έχουν δύσκαμπτες αρθρώσεις και δεν πρέπει να τις καταπονούν απότομα.

Είναι ιδανικό στις αρθρίτιδες, στις ισχιαλγίες, στις ραχιαλγίες, καθώς και στις περιαρθρίτιδες, στην κύφωση και στη σκολίωση.

Πρέπει να προσέχουν όσοι έχουν δύσκαμπτο αυχένα και σπονδυλολίσθηση στην οσφυϊκή μοίρα. Το πρόσθιο εξασκεί τους θωρακικούς μυς, δίνει σωστή κίνηση κι ευλυγισία στη σπονδυλική στήλη και συσφίγγει όλο το επάνω μέρος του σώματος. Είναι ρυθμικό και με σχετικά εύκολη αναπνοή.

Η πεταλούδα

Θεωρείται ο σκληρότερος τρόπος κολύμβησης. Τα πόδια κινούνται όπως στο κρόουλ, ενώ τα δύο χέρια κινούνται ταυτόχρονα και ομοιόμορφα, σαν πεταλούδα.

Ο τρόπος αυτός γυμνάζει τον θώρακα, τους μηρούς, τους ώμους, τα μπράτσα, τους πνεύμονες και την καρδιά.

Στην αναπνοή ακολουθείται ο κανόνας «λίγο αέρα εισπνοή και όλον τον αέρα εκπνοή». Η πεταλούδα είναι ο σπανιότερα συνιστώμενος τρόπος κολύμβησης, αφ' ενός γιατί πολύ λίγοι κατέχουν την τεχνική, αφ' ετέρου γιατί δεν ενδείκνυται για μυοσκελετικές παθήσεις.

Ο ειδικός υπογραμμίζει ότι, έχοντας ως κανόνα την αργή, ρυθμική και προοδευτικά αυξανόμενη προσπάθεια, δεν πρέπει να διστάσουμε να κάνουμε φέτος την αρχή.

«Ξεκινήστε την προετοιμασία από τη στεριά και να είστε σίγουροι ότι δεν θα τα… θαλασσώσετε», λέει. «Μην ξεχνάτε ότι θα έχετε προσφέρει στον εαυτό σας ένα πολύ καλό και φυσικά... δωρεάν πρόγραμμα θαλασσοθεραπείας δια πάσαν νόσον».