Αυξημένος κίνδυνος θρομβοεμβολικής νόσου και σχετιζόμενης θνησιμότητας σε ασθενείς με COVID-19

Όλο και περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος θρομβοεμβολικής νόσου σε ασθενείς με COVID-19. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιωάννης Ντάνασης, Παναγιώτης Μαλανδράκης, Μαρία Γαβριατοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα αποτελέσματα πρόσφατης συστηματικής ανασκόπησης και μετα-ανάλυσης των M.B.Malas και συνεργατών στο περιοδικό E-ClinicalMedicine (ΜΒ Malasetal. Thromboembolism risk of COVID-19 is high and associated with a higher risk of mortality: A systematic review and meta-analysis. 20 November 2020. DOI:https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2020.100639).

Κατά την αναζήτηση εξετάστηκαν 425 πιθανές μελέτες σχετικές με COVID-19, ενώ τελικά επιλέχθηκαν 42 και αποθησαυρίστηκαν στη μετα-ανάλυση. Συνολικά συμπεριλήφθησαν δεδομένα από 8271 ασθενείς.

Θρομβοεμβολικά συμβάματα παρατηρήθηκαν στο 21% των ασθενών με COVID-19, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό ανήλθε στο 31% μεταξύ των νοσηλευόμενων ασθενών με COVID-19 σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Συνολικά, το ποσοστό της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης ήταν 20% για όλους τους ασθενείς με COVID-19, 28% για τους νοσηλευόμενους ασθενείς σε μονάδα εντατικής θεραπείας και 35% για τους ασθενείς που κατέληξαν από COVID-19  και υπεβλήθησαν σε νεκροτομική μελέτη.

Το ποσοστό της πνευμονικής εμβολή ήταν 13% στο σύνολο των ασθενών, 19% μεταξύ των ασθενών σε μονάδες εντατικής θεραπείας και 22% σε νεκροτομικές μελέτες. Τα ποσοστά της αρτηριακής θρομβοεμβολής ήταν αρκετά χαμηλότερα, ήτοι 2% για το σύνολο των ασθενών και 5% για τους ασθενείς σε μονάδες εντατικής θεραπείας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η θνησιμότητα ανήλθε στο 23% μεταξύ των ασθενών με θρομβοεμβολή σε σύγκριση με το 13% μεταξύ των ασθενών με COVID-19  χωρίς θρομβοεμβολή. Η πιθανότητα θανάτου ήταν δηλαδή κατά 74% υψηλότερη μεταξύ των ασθενών με θρομβοεμβολή συγκριτικά με τους ασθενείς με COVID-19  χωρίς θρομβοεμβολή. Συμπερασματικά, ο αυξημένος κίνδυνος θρομβοεμβολικής νόσου και συνοδού θνησιμότητας σε ασθενείς με COVID-19 καθιστά επιτακτική την ανάγκη για σχολαστική αξιολόγηση των παραγόντων κινδύνου θρομβοεμβολής σε όλους τους ασθενείς με COVID-19 και προληπτική εφαρμογή κατάλληλης αντιπηκτικής αγωγής για θρομβοπροφύλαξη.