‘Κόκκινη γραμμή’ τα 2,25 δισ. ευρώ της φαρμακευτικής δαπάνης

Της Άννας Παπαδομαρκάκη

Σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία θα προκαλέσει η μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης στα 2 δις. ευρώ που έχει ζητήσει η τρόικα για το 2014.

Οι ελλείψεις φαρμάκων στο σύστημα υγείας της χώρας θα ενταθούν ακόμη περισσότερο, τη στιγμή που ήδη οι ασθενείς επωμίζονται ολοένα και περισσότερο το φορτίο της φαρμακευτικής περίθαλψής τους, μόνοι τους.

Για το λόγο αυτό, όλοι οι εκπρόσωποι της εφοδιαστικής αλυσίδας φαρμάκου, καθώς και εκπρόσωποι συλλόγων ασθενών, απηύθυναν σήμερα σε σχετική συνέντευξη Τύπου, έκκληση στην Κυβέρνηση και την τρόικα, για αύξηση της προβλεπόμενης φαρμακευτικής δαπάνης στα 2,25 δισ. ευρώ για το 2014 και τη διατήρηση του ποσού αυτού, σταθερού, για τα επόμενα χρόνια ως την έξοδο της χώρας από την κρίση, ανεξάρτητα από την πορεία του ΑΕΠ.

Σημείωσαν μάλιστα πως ήδη τα 2,25 δις. ευρώ ως ετήσια φαρμακευτική δαπάνη, αποτελεί το 60% του μέσου όρου της φαρμακευτικής δαπάνης στην Ε.Ε. των 27 κρατών – μελών.

Τόνισαν, δε, ότι η μείωση της δαπάνης φέτος σε επίπεδα χαμηλότερα των 2,37 δισ. ευρώ ‘δοκίμασε’ τις αντοχές του συστήματος και η ‘επιτυχία’ της μείωσης, οφείλεται στο clawback, αλλά κυρίως στην επιβάρυνση των νοικοκυριών και την αύξηση της συμμετοχής των ασθενών για φάρμακα.

Στην κοινή συνέντευξη Τύπου, μετείχαν ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ) κ. Κ. Φρουζής, της Πανελλήνια Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) κ. Δ. Δέμος, της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδας (ΟΣΦΕ) κ. Στ. Μπελώνης, του Πανελληνίου Συλλόγου Φαρμακαποθηκαρίων (ΠΣΦ) κ. Μαν. Κάτσαρης, του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Κυρ. Θεοδοσιάδης, του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου κ. Μιχ. Βλασταράκος, καθώς και οι πρόεδροι των Συλλόγων Ασθενών Καρκινοπαθών ΚΕΦΙ κ. Ζωή Γραμματόγλου και Ήπατος Προμηθέας κ. Γ. Καλαμίτσης.

Συμμετοχή

Σύμφωνα με τα στοιχεία των εκπροσώπων των παραπάνω φορέων, οι ασθενείς πληρώνουν πλέον για τα φάρμακά τους περισσότερο, λόγω της αύξησης της συμμετοχής, με αποτέλεσμα να καθυστερούν ή να μην παίρνουν τις θεραπείες τους, να μεταθέτουν την περίθαλψή τους στα νοσοκομεία προκαλώντας μεγαλύτερη δαπάνη στο σύστημα χωρίς να εξασφαλίζουν την υγεία τους κλπ.

Αναφερόμενος στις επιπτώσεις της μείωσης της φαρμακευτικής δαπάνης, ο Πρόεδρος του Συλλόγου ασθενών Ήπατος Προμηθέας, Γιώργος Καλαμίτσης σημείωσε πως θα οδηγήσει σε περαιτέρω εξάπλωση μεταδοτικών ασθενειών όπως ηπατίτιδα Β, C, και HIV.

Τα υπάρχοντα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς στην πρόσβασή τους στα νέα και πιο αποτελεσματικά θεραπευτικά σχήματα θα επιδεινωθούν, κι αυτό θα οδηγήσει στην αύξηση της νοσηρότητας, στη μείωση της ποιότητας της εργασίας και σε απολύσεις, ενώ θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τα ασφαλιστικά ταμεία.

Αντίστοιχα, η πρόεδρος του ΚΕΦΙ κ. Ζ. Γραμματόγλου σημειώνοντας πως όλα είναι θέμα κόστους, τόνισε: ‘Με τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης οι ασθενείς δεν θα βρίσκουν το φάρμακό τους και θα αναγκάζονται να ψάχνουν μόνοι τους για να το βρουν.

Και το μεγάλο πρόβλημα είναι με τους ανασφάλιστους ασθενείς. Δεν μπορεί να είσαι άρρωστος με καρκίνο και να μην μπορείς να βρεις τα φάρμακά σου και το Υπουργείο το μόνο που κάνει είναι να κατεβάζει το κόστος της φαρμακευτικής περίθαλψης. Κι εγώ τους ρωτάω πόσο κοστίζει μια ανθρώπινη ζωή, το έχουν σκεφτεί';

Περιφρούρηση

Για την ανάγκη περιφρούρησης της φαρμακευτικής περίθαλψης των Ελλήνων ασθενών έκανε λόγο ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ Κωνσταντίνος Φρουζής, σημειώνοντας:

‘Όλοι οι φορείς που πλαισιώνουν το φάρμακο στην Ελλάδα, ενώσαμε σήμερα τις φωνές μας για να πούμε ότι πρέπει να περιφρουρήσουμε ένα ελάχιστο κατώτατο όριο φαρμακευτικής περίθαλψης για τον Έλληνα ασθενή στη χώρα μας.

Αυτό το όριο είναι 2,25 δισ. ευρώ το οποίο είναι χαμηλότερο από το 2013 και περίπου το 60% του Μ.Ο. της ΕΕ. Σήμερα οι ασθενείς αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα πρόσβασης σε θεραπείες και σε φάρμακα, είτε σε υπάρχουσες θεραπείες είτε σε νέα καινοτόμα φάρμακα και ο κίνδυνος του να γίνει ακόμη χειρότερο το πράγμα για την επόμενη χρονιά είναι ορατός.

Γι΄αυτό και κάνουμε έκκληση στην πολιτεία, στα υπουργεία Υγείας και Οικονομικών που γνωρίζουν το θέμα, να περιφρουρήσουν αυτό το κατώτατο όριο φαρμακευτικής περίθαλψης για χάρη των ασθενών, των πολιτών και των οικογενειών μας στην Ελλάδα’.

Τρόικα

Την ανάγκη να κατευναστούν οι απαιτήσεις της τρόικας, τόνισε ο πρόεδρος της ΠΕΦ Δημήτρης Δέμος, υπογραμμίζονας πως ‘ενώ το φάρμακο αποτελεί μόνο το 20% των συνολικών δαπανών στην υγεία, οι απαιτήσεις της Τρόικας έχουν φτάσει σε τέτοιο υπέρμετρο βαθμό, που μπορεί να δημιουργηθεί ανθρωπιστική κρίση.

Είτε είναι κάποιος από το χώρο των πολυεθνικών εταιριών, είτε των Ελληνικών εταιριών, είτε εισάγει καινοτόμα και πρωτότυπα φάρμακα, είτε παράγει γενόσημα και δη Ελληνικά φάρμακα, είτε είναι από το χώρο των ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, όλοι μας, αντιλαμβανόμαστε ότι οι απαιτήσεις της τρόικας να φτάσει η φαρμακευτική δαπάνη στα 2 δισ. δεν μπορεί να επιτευχθεί.

Συζητάμε για μία κατάσταση στην οποία πολλά φάρμακα πρωτότυπα και καινοτόμα τα οποία σώζουν ζωές μπορεί να μην έρθουν καν στην Ελλάδα, πολλά φάρμακα τα οποία ήδη κυκλοφορούν στην Ελλάδα με τις μειώσεις των τιμών, να προωθούνται σε παράλληλες εξαγωγές και να μην τα βρίσκει ο Έλληνας ασθενής στα ράφια των φαρμακείων. Επίσης, για τα γενόσημα, μπορεί να υπάρξει μια πολιτική χωρίς ωστόσο να υπάρχουν γενόσημα στην αγορά’.

Την ανάγκη να απεμπλακεί η φαρμακευτική δαπάνη από τον προϋπολογισμό τόνισε ο πρόεδρος του ΠΦΣ Κυριάκος Θεοδοσιάδης, επισημαίνοντας πως είναι δύσκολη η εξεύρεση φαρμάκων για μη ιάσιμες ασθένειες, ενώ το φάρμακο ενοχοποιήθηκε και μειώνεται ο προϋπολογισμός του κάθε χρόνο κατά 20-40%, συνδέεται με το ΑΕΠ μιας χώρας που βυθίζεται επί έξι χρόνια, οδηγώντας τελικά σε περικοπή της φαρμακευτικής περίθαλψης.

Ο πρόεδρος της ΟΣΦΕ Σταύρος Μπελώνης, προανήγγειλε πλήρη απορρύθμιση της αγοράς το 2014 και ανθρωπιστική κρίση, καθώς ψυχιατρικοί ασθενείς δεν παίρνουν τα φάρμακά τους πλέον, ο κόσμος απέχει πλέον από τις θεραπείες του λόγω αδυναμίας καταβολής της συμμετοχής τους, ενώ οι προτάσεις που κατατέθηκαν από το σύνολο των φορέων στις σχετικές επιτροπές του υπουργείου, δεν έχουν ακόμη – τουλάχιστον- εισακουστεί.

Αντίστοιχα, ο πρόεδρος του ΠΣΦ κ. Μανώλης Κάτσαρης επεσήμανε πως η μείωση των δαπανών υγείας δεν μπορεί να γίνει μόνο από τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, και πως ο κλάδος βρίσκεται σε οριακό σημείο, με ήδη 15 φαρμακαποθήκες να έχουν κλείσει.

Προβλήματα

Για επικίνδυνα φαινόμενα στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των ασθενών μίλησε ο Πρόεδρος του ΠΙΣ Μιχάλης Βλασταράκος, τονίζοντας πως οι ασθενείς μεταθέτουν την περίθαλψή τους στα νοσοκομεία, επιβαρύνοντας τη νοσοκομειακή δαπάνη, οι πολίτες δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ούτε το ελάχιστο επίπεδο της υγείας τους, ενώ νέα νοσήματα έχουν αρχίσει να εμφανίζονται, όπως πολυομυελίτιδα, ηπατίτιδες, φυματίωση, λύσσα και σε έξαρση βρίσκονται τα ψυχικά νοσήματα.

Σύμφωνα με μελέτες που παρουσιάστηκαν στη συνέντευξη Τύπου:

• Ένας στους τρεις Έλληνες ασθενείς αναγκάζεται να διαφοροποιήσει τη θεραπεία του, αραιώνοντας τη συχνότητα λήψης φαρμάκου, ώστε να διαρκέσει περισσότερο, λόγω οικονομικής αδυναμίας να αγοράζει φάρμακα.
• Το 60% των χρονίως πασχόντων αντιμετωπίζουν οικονομικούς περιορισμούς ή λίστες αναμονής στην πρόσβασή τους σε υπηρεσίες Υγείας.
• Οι χρονίως πάσχοντες έχουν μειώσει κατά 30% τις επισκέψεις τους σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, κατά την τριετία 2011 – 2013.
• Οι χρονίως πάσχοντες έχουν μειώσει κατά 50% τις δαπάνες τους για πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, κατά την τριετία 2011 – 2013.
• Το επίπεδο της αυτοεκτίμησης της υγείας των χρονίως πασχόντων έχει μειωθεί κατά 60% από το 2012.
• Σε σχέση με το 2011, είχαμε αύξηση 50% στην κλινική μείζονα κατάθλιψη λόγω της εντεινόμενης οικονομικής κρίσης (12,3% έναντι 8,2%). Μάλιστα, αξίζει να αναφερθεί ότι το αντίστοιχο ποσοστό το 2008, δηλαδή, πριν την κρίση ήταν μόλις 3,3% και το 2009 6,8%.
• Σε ορίζοντα δεκαετίας αναμένεται ότι θα μειωθεί το προσδόκιμο επιβίωσης των Ελλήνων κατά περίπου 3 χρόνια, ως αποτέλεσμα της επιδείνωσης της ποιότητας ζωής τους.
• Για πρώτη φορά μετά το 1950 καταγράφεται αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας στη χώρα μας! Από το 2008, όπου Ελλάδα άρχισε να μπαίνει στην κρίση, η βρεφική θνησιμότητα ανέβηκε από 3,31 (γεννήσεις νεκρών ανά 1.000 παιδιά ηλικίας ως ενός έτους) σε 4,28 το 2009, 4,36 το 2010 και 4,01 το 2011.

Καταλήγοντας όλοι οι εκπρόσωποι της αλυσίδας φαρμάκου:

‘Θεωρούμε ότι αυτή η διαφορά του 12-13% ανάμεσα στο μνημονιακό στόχο και το απόλυτο χαμηλό επίπεδο που εμείς θεωρούμε ως ασφαλές για τη φαρμακευτική δαπάνη μπορεί να καλυφθεί, ειδικά σε μια περίοδο που αναμένουμε να εισέλθουμε σε έτη με πλεόνασμα’.

Το υπουργείο

Στο περιθώριο της συνέντευξης Τύπου, σύμβουλος του υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη, σημείωσε πως το όριο των 2 δισ. ευρώ που προγραμματίζεται για το 2014, δεν αποτελεί τζίρο πωλήσεων φαρμάκων, αλλά τη συμμετοχή του κρατικού προϋπολογισμού στη φαρμακευτική δαπάνη των πολιτών.

Στο ποσό αυτό θα πρέπει να προστεθεί το κόστος των εμβολιασμών που αποτελεί προνοιακή πολιτική, καθώς και η συμμετοχή των ασθενών, η οποία σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία έχει αυξηθεί στο 20-22% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης, ανεβάζοντας το συνολικό ποσό που τελικά θα καταβληθεί.