Ρέθυμνο: Απόδραση στην πόλη των δελφινιών

Του Νικόλα Γεωργιακώδη

'Αγαθό θηρίο που έχει τα πόδια του μέσα στο νερό και δεν του κάνει καρδιά να τα σύρει παραπέρα'. Έτσι παρομοιάζει ο λογοτέχνης Παντελής Πρεβελάκης το Ρέθυμνο, μια πόλη που ευτύχησε να μην πάθει καταστροφές από σεισμούς όπως άλλες Κρητικές πόλεις, και έτσι να σώζονται σχεδόν ανέπαφα τα περισσότερα μεσαιωνικά μέγαρα των Βενετών και Κρητών αρχόντων.

Μία πόλη που παλεύει να κρατήσει ανέπαφο τον αυθεντικό της χαρακτήρα σε πείσμα της τουριστικής ισοπέδωσης που υφίσταται η Κρήτη. Μία πόλη που αν και προσφέρει τις 'υπηρεσίες' που όλοι περιμένουν από έναν καλοκαιρινό προορισμό, καταφέρνει και κρατάει για λίγους και εκλεκτούς τα πολλά μικρά και μαγικά της μυστικά.

Με λίγη θέληση μπορείτε και εσείς να τα ανακαλύψετε, περνώντας τις πιο όμορφες καλοκαιρινές στιγμές της ζωής σας.

Η πόλη του Ρεθύμνου, εκτείνεται στο κέντρο της βόρειας παραλίας της Κρήτης πίσω από το κάστρο και το ομώνυμο ύψωμα της Φορτέτζας.

Βρίσκεται στη θέση της αρχαίας πόλης Ρίθυμνα και χωρίζεται στην Παλιά και τη Νέα πόλη, ενώ δίπλα της εκτείνεται η προκυμαία Βενιζέλου, η ruga maistra των Βενετσιάνων. Σε ανοικτή καμπύλη και με μεγάλο πλάτος, με δεντροστοιχίες, φοινικόδεντρα και διάφορα κέντρα διασκεδάσεως και καφετέριες, είναι το μέρος που συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη τουριστική κίνηση.

Στο κέντρο της πόλης διατηρούνται σχεδόν ανέπαφοι οι μιναρέδες των τζαμιών του Νερατζέ, της Μεγάλης Πόρτας και του Μασταμπά, σημάδια της πολύχρονης τουρκικής κατοχής.

Το Ρέθυμνο αρχίζει να αποκτά χαρακτήρα πόλης την περίοδο της Βενετοκρατίας, κατά την οποία οι Βενετοί ως κυρίαρχοι στη θάλασσα είχαν ανάγκη από ένα λιμάνι στο σημείο αυτό για να καταφεύγουν οι γαλέρες που παρέπλεαν από το Χάνδακα (το τωρινό Ηράκλειο) στα Χανιά.

Έτσι λοιπόν κατασκεύασαν το Μαντράκι, στο ανατολικό τμήμα του ακρωτηρίου της Φορτέτζας εγκαθιστώντας εκεί και το διοικητικό μέρος της περιοχής. Μέχρι το τέλος του 16ου αιώνα το Ρέθυμνο ήταν πια πόλη με πληθυσμό 5.500 κατοίκων.

Τέσσερις αιώνες μετά, στους οποίους γνώρισε οικονομική και πνευματική άνθηση, αλλά και πολλές καταστροφές, η πόλη έπεσε στα χέρια των Τούρκων το 1646, όπου και θα παραμείνει μέχρι την απελευθέρωσή του νησιού το 1898. Στο Ρέθυμνο ξεχώρισαν διαπρεπείς άνθρωποι των γραμμάτων όπως οι αδερφοί Γιώργος και Ιωάννης Χατζηδάκις, και ο Παντελής Πρεβελάκης, ενώ εδώ γράφτηκαν μερικές από τις χρυσές σελίδες της Μάχης της Κρήτης.

Πρόκειται πραγματικά για ένα 'ζωντανό' κάρτ ποστάλ, με έντονες τις μυρωδιές της (κακοποιημένης) Κρητικής κουζίνας και τις μελωδίες από την κρητική Λύρα.

Αξιοθέατα

• Αδιαμφισβήτητο στολίδι του Ρεθύμνου για αιώνες το φρούριο της Φορτέτζα, κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον των επισκεπτών. Τα βασικότερα κτίρια που περιλαμβάνονται στο εσωτερικό του φρουρίου είναι: η αποθήκη του πυροβολικού, όπου φυλασσόταν τα κανόνια και ο οπλισμός, η κατοικία των Συμβούλων όπου διέμενε ο ένας από τους δύο βενετούς Συμβούλους της πόλης, η κατοικία του Ρέκτορα, ένα πολυτελές και μεγαλόπρεπο κτήριο στην κεντρική πλατεία του φρουρίου, όπου διέμενε ο ρέκτορας. Στα δυτικά της κεντρικής πλατείας της Φορτέτζας, απέναντι από τον κεθεδρικό ναό κατασκευάστηκε το κτιριακό συγκρότημα της κατοικίας του Ρέκτορα, τμήμα του οποίου διατηρείται ως τις μέρες μας. Το κτίριο που θεμελιώθηκε το 1575 και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1582 εγγαινίασε με την παραμονή του ο ρέκτορας Anzolo Barocci, ο οποίος εξακολούθησε να κάνει μετατροπές ως το 1584, μια και το θεωρούσε ιδιαίτερα ψηλό κι εκτεθειμένο στο ύψωμα του Αγίου Αθανασίου, στα δυτικά της πόλης. Η επιβλητικότητα και η πολυτέλειά του μαρτυρούνται στα έγγραφα της εποχής όπου αναφέρεται ότι είχε 49 πόρτες, 81 παράθυρα, δύο σκάλες κι εξώστες.
• Είτε σας αρέσει η πολυκοσμία είτε όχι, μία βόλτα από το ενετικό λιμάνι της πόλης θα την κάνετε. Η περιοχή αυτή με τις δεκάδες καφετέριες και τον κόσμο κάθε ηλικίας, είναι αν μη τι άλλο η 'τουριστική ατραξιόν' που οφείλετε να… επισκεφτείτε. Απολαύστε τον καφέ σας σε ένα από τα δεκάδες μοντέρνα μαγαζάκια και γευματίστε σε κάποια από τις ψαροταβέρνες με τραπεζάκια στην προκυμαία. Λίγο πιο πέρα, στην πλατεία Πλαστήρα, χτυπάει η καρδιά της βραδινής διασκέδασης. Εδώ οι νέοι διασκεδάζουν μέχρι πρωίας κάτω από τους ήχους της dance, αλλά και mainstream μουσικής.
• Κάνοντας τη βόλτα σας στην κουκλίστικη πόλη μπορείτε να ρίξετε και μια ματιά στα τουρκικά κτίσματα, όπως το τζαμί Νερατζές, το μεγαλύτερο στην πόλη, το τζαμί Καρά Μουσά πασά όπου εδρεύει η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και το τουρκικό σχολείο.
• Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου (Τέρμα Χειμάρας, Φορτέτζα. Τηλ. 28310 54668, είσοδος 3€) και το Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο (Μ. Βερνάρδου 28-30 τηλ. 28310 23398, εισιτήριο 3€), αποτελούν δύο μοναδικές ευκαιρίες για γνωρίσει κανείς την ιστορία του Ρεθύμνου σε όλες τις χρονικές περιόδους, τα επιτεύγματα και τον τρόπο ζωής των κατοίκων του.
• Στο νομό Ρεθύμνης τόσο κατά την παλαιοχριστιανική όσο και κατά τη βυζαντινή περίοδο ανεγέρθηκε πληθώρα εκκλησιών και μοναστηριών. Οι Βυζαντινές εκκλησίες υπολογίζονται γύρω στις 300 και τα μοναστήρια γύρω στα 30. Ξεχωρίσαμε τον Άγιο Ευτύχιο στο Χρωμοναστήρι, που απέχει 12 χιλ. από το Ρέθυμνο, στη θέση Περδίκη Μετόχι, την Παλαιοχριστιανική Βασιλική Πανόρμου, που βρίσκεται σε απόσταση 30 χιλ. ανατολικά του Ρεθύμνου και την Παναγία στο Θρόνος, η οποία χτίστηκε πάνω παλαιοχριστιανική βασιλική του 6ου μ.Χ. αι., τμήμα των ψηφιδωτών δαπέδων της οποίας έχει αποκαλυφθεί.
• Οι φυσικές ομορφιές του Ρεθύμνου είναι ίσως το καλύτερο 'αξιοθέατο' που θα μπορούσατε να επισκεφτείτε. Το άγριο ορεινό τοπίο εναλλάσσεται με εύφορες πεδινές εκτάσεις και οι επιβλητικές βραχώδεις ακτές με απέραντες αμμουδερές παραλίες. Στις εκβολές του Μέγα Ποταμού, εκεί που καταλήγει το περίφημο Κουρταλιώτικο φαράγγι με τις επιβλητικές πλαγιές που φθάνουν τα 600 μέτρα, σχηματίζεται η περίφημη λίμνη του Πρέβελη ή παραλία του Φοίνικα. Για φτάσετε εκεί αρκεί να ακολουθήσετε το δρόμο προς τη Μονή Πρέβελη και λίγο πριν φτάσετε στο μοναστήρι να στρίψετε αριστερά σε χωματόδρομο, να τον ακολουθήσετε μέχρι το τέρμα όπου και παρκάρετε. Στη συνέχεια περπατάτε μέχρι την αμμώδη παραλία που πραγματικά μοιάζει με τροπικό τοπίο! Επίσης, σε απόσταση 27 χιλ. από το Ρέθυμνο, ακολουθώντας την παλαιά εθνική οδό Ρεθύμνου - Χανίων, φτάνουμε στην Αργυρούπολη.

Το χωριό είναι χτισμένο στη θέση της αρχαίας Λάππας και αξίζει να επισκεφθεί κανείς τις πλούσιες πηγές στη θέση Αγία Δύναμη όπου μέσα στο σπήλαιο υπάρχει και το ομώνυμο εκκλησάκι. Τέλος, μπορείτε να επισκεφτείτε και την πανέμορφη λίμνη του Κουρνά, μια μοναδική φυσική λίμνη (η δεύτερη του νομού μετά την λίμνη του Πρέβελη), που δημιουργείται από την παρεμπόδιση του υπόγειου νερού, που κατεβαίνει από τον όγκο των Λευκών Ορέων.

Στη θέση της λίμνης αυτής, σύμφωνα με τον μύθο βρισκόταν ένα χωριό, το οποίο βούλιαξε και έγινε η λίμνη. Παλαιότερα, πολλοί κάτοικοι ισχυρίζονταν πως έβλεπαν στη μέση της λίμνης απάνω σε ένα βράχο μια κόρη να κάθεται και να χτενίζει τα ξανθά μαλλιά της.

Παραλίες

Αποφύγετε την πολυσύχναστη και ασφυκτικά γεμάτη από ξαπλώστρες παραλία του Ρεθύμνου και βουτήξτε στις πανέμορφες παραλίες εκτός των τειχών της πόλης. Οι καλύτερες βρίσκονται στα νότια. Σε απόσταση 38 χιλ. από το Ρέθυμνο, λίγο πριν την ιστορική Μονή Πρέβελη, ακολουθώντας χωματόδρομο που φθάνει ως ένα σημείο και προχωρώντας στη συνέχεια με τα πόδια για 15 περίπου λεπτά, θα φτάσετε στην αμμουδερή παραλία με τους φοίνικες, ακριβώς στις εκβολές του ποταμού Κουρταλιώτη.

Επίσης νότια, βρίσκεται η εκπληκτική αμμουδερή παραλία του Αγίου Παύλου με τους αμμόλοφους. Για να φτάσετε εκεί αρκεί να ακολουθήσετε το δρόμο προς Αγία Γαλήνη και στο 46ο χιλ., στο ύψος του χωριού Κρύα Βρύση, να στρίψετε δεξιά και να συνεχίσετε προς τη θάλασσα.

Στην παραλία του Πλακιά θα βρείτε πλούσιες υποδομές και θαλάσσια σπορ για κάθε γούστο, ενώ η αμμουδερή παραλία της Τριόπετρας ενδείκνυται για όσους θέλουν να αποφύγουν τον πολύ κόσμο. Τέλος, βουτήξτε οπωσδήποτε στις πεντακάθαρες παραλίες της Αγίας Γαλήνης, αλλά και στο Αμμούδι, όπου πιθανότατα να βρείτε και αρκετούς γυμνιστές, μιας και είναι ιδιαίτερα ερημική και χωρίς υποδομές.

Φαγητό/ποτό

Στη Χόβολη στα Λουτρά (τηλ. 2831072726) για φοβερά ψητά στον ξυλόφουρνο, στον Κώστα στην Αγ. Γαλήνη (τηλ. 28320/91323) για μαγειρευτά. Στο χωριό του Κουρνά που βρίσκεται η λίμνη ρωτήστε για την ταβέρνα του Αγαπηνάκη. Φοβερό κρέας και τοπικές νοστιμιές σας περιμένουν εκεί.

Επίσης στα Γουλεδιανά, στο δρόμο προς Πήλι κοντά στο χωριό Καρές, να φάτε οπωσδήποτε στην Ταβέρνα Γουλές. Μικρούλα και άγνωστη στον πολύ κόσμο σερβίρει θεσπέσια κρητικά πιάτα. Στην πόλη του Ρεθύμνου, στην Αυλή (Ξανθουδίδου 22 & Ραδαμάνθυος Τηλ.: 28310/26213), στην ψαροταβέρνα του Βασίλη (Νεάρχου 10 Τηλ.: 28310/22967), στον Όθωνα (Tίτου Πετυχάκη 27, 2831055500) για παραδοσιακές αλλά και μοντέρνες γεύσεις και βιολογικό κρασί, στο φοιτητικό στέκι της Κυρά Μαρίας κοντά στα τσιπουράδικα στην παλιά πόλη, στη Σαμαριά (Eλ.

Bενιζέλου 39-40, 2831024681) και στην Melina για παραδοσιακή κρητική κουζίνα (Χειμάρας & Κατεχάκη Τηλ.: 28310/21580).

Διαμονή

Στο Aquila Porto Rethymno για ασύγκριτη πολυτέλεια και άνεση (Σικελιανού και Βενιζέλου 52Α, τηλ. 28310 50432 / 52182 / 51980), για luxury φιλοξενία στο all suites hotel Avli Lounge Apartments (Ξανθουδίδου 22, Παλιά Πόλη. Τηλ.

28310/58250, 28310/26213), στο οικογενειακό Classical Plaza Spa Suites, το οποίο βρίσκεται μπροστά από την παραλία και σας προσφέρει εκπληκτική θέα στη θάλασσα, στο Palazzino di Corina στο μικρό καντούνι Δαμβέργη και Αθανασίου Διάκου, δίπλα στην πλατεία.

Εκτός Ρεθύμνου, στον Πάνορμο, στο Iberostar Creta Marine, στον Πλακιά στο Kalypso Cretan Village, σε μια υπέροχη τοποθεσία σε μια απομονωμένη περιοχή δίπλα στην ακτή.

Πώς θα πάτε

Στο Ρέθυμνο μπορεί να φθάσει κανείς είτε με αεροπλάνο μέσω των αεροδρομίων Χανίων και Ηρακλείου με πολλές καθημερινές πτήσεις, είτε με πλοίο στο λιμάνι του Ρεθύμνου. Η διαδρομή από τα αεροδρόμια Χανίων και Ηρακλείου είναι 50 και 60 λεπτά αντίστοιχα και η πτήση από Αθήνα διαρκεί 35 λεπτά.

Η ακτοπλοϊκή σύνδεση του Ρεθύμνου με τον Πειραιά γίνεται μία φορά την εβδομάδα καθ όλη τη διάρκεια του έτους και η διαδρομή διαρκεί 12 ώρες.