Πώς θα χτίσετε αυτοπεποίθηση

Η πίστη στον εαυτό μας και τις ικανότητές του αποδεικνύεται καθοριστικός παράγοντας στη ζωή μας. Γιατί η αυτοεκτίμηση είναι τόσο σημαντική; Πώς επηρεάζει τις αποφάσεις μας και πώς βοηθά στις δύσκολες στιγμές;

Τι είναι αυτοεκτίμηση;

Αν και υπάρχει πληθώρα ορισμών, όλοι συμφωνούν ότι η υψηλή αυτοπεποίθηση μεταφράζεται στο ότι εκτιμούμε τον εαυτό μας και την προσωπική μας αξία. Ειδικότερα, σημαίνει ότι:

• έχουμε θετική στάση
• αξιολογούμε υψηλά τον εαυτό μας
• είμαστε πεισμένοι για τις ικανότητές μας
• θεωρούμε ότι έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας και ότι είμαστε ικανοί να κάνουμε αυτό που θέλουμε
• αποφαινόμαστε ευνοϊκά για τον εαυτό μας όταν συγκρινόμαστε με τους άλλους

Αντιθέτως, η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να σημαίνει αίσθημα ανημποριάς, ανικανότητας, ακόμη και κατάθλιψης.

Χτίζοντας αυτοπεποίθηση

Η ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Ξεκινά από την παιδική ηλικία και μας ακολουθεί σε όλη τη ζωή μας: επηρεάζει όλες τις αποφάσεις μας και, όπως ένας κήπος, χρειάζεται συνεχή φροντίδα. Παραδείγματος χάριν, ένα άτομο που κάνει μια αντισυμβατική επιλογή επαγγέλματος ή πάει ενάντια στην επιθυμία του οικογενειακού περιβάλλοντός του, δείχνει κάποιον που πιστεύει στην ικανότητά του να πάρει σωστές αποφάσεις, ακόμη και όταν σημαντικοί άλλοι στη ζωή του διαφωνούν με αυτές.

Ο καθένας μπορεί να νιώσει το αίσθημα της αυτοπεποίθησης όταν είναι 'στην κορυφή του κόσμου'. Αλλά όταν τα πράγματα δεν πάνε τόσο καλά, η υψηλή αυτοεκτίμηση λειτουργεί ως μαξιλάρι. Απόρριψη και απογοήτευση είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής ζωής.

Η πίστη στον εαυτό μας μπορεί να μας βοηθήσει να ανταπεξέλθουμε στις δύσκολες στιγμές, όταν η ζωή αποδεικνύεται άδικη και οι προσπάθειές μας στέφονται με αποτυχία.

Αυτοεκτίμηση: το 'κοινωνικό εμβόλιο'

Οι έρευνες για τα οφέλη της αυτοεκτίμησης έχουν δείξει ότι η αυτοπεποίθηση 'δίνει δύναμη στους ανθρώπους και τους εμβολιάζει ενάντια σε ένα μεγάλο εύρος κοινωνικά ανεπιθύμητων συμπεριφορών'. Η οργάνωση 'California Task Force to Promote Self-esteem' δημοσίευσε τις εξής παραδοχές:

• Η οικογένεια επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης. Τα πρώτα χρόνια αποδεικνύονται ιδιαίτερα σημαντικά στην εδραίωση 'αυθεντικής και συνεπούς αυτοεκτίμησης' σε ένα άτομο.
• Η υψηλή αυτοεκτίμηση των γονιών είναι βασική για να μπορέσουν να την μεταδώσουν στα παιδιά τους.
• Το περιβάλλον του σχολείου παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτοεκτίμησης στους μαθητές.
• Οι άνθρωποι με υψηλή αυτοεκτίμηση έχουν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αυτοκαταστροφικές ή βίαιες συμπεριφορές.
• Η υψηλή αυτοεκτίμηση δεν χαρίζεται από τους άλλους ή από την κοινωνία. Πρέπει να κατακτηθεί από το ίδιο το άτομο.
• Η αυτοεκτίμηση μπορεί να εκφράζεται είτε στη γενική συμπεριφορά κάποιου είτε σε ένα εξειδικευμένο τομέα (π.χ., δεν έχει πρόβλημα να γράψει την πιο δύσκολη εργασία, αλλά δεν έχει καμία αυτοπεποίθηση σε οτιδήποτε έχει να κάνει με αριθμούς).
• Αν και οι ορισμοί ποικίλλουν, οι συνηθέστερες λέξεις που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν την αυτοεκτίμηση, είναι: ασφάλεια, συνεκτικότητα, μοναδικότητα, ικανότητα και πνευματικότητα.

 Εξάλλου, η καθημερινή εμπειρία δείχνει ότι το να λύνει κανείς τα προβλήματα με διαύγεια, να αντιμετωπίζει με ψυχραιμία τις συγκρούσεις και να επικοινωνεί ξεκάθαρα τις σκέψεις και τις επιθυμίες του, δεν είναι καλό μόνο για τον εαυτό του, αλλά και για τους ανθρώπους γύρω του.

BBC Health