Υπάρχουν συμπτώματα πριν το έμφραγμα;

Ο κάθε άνθρωπος που συνειδητοποιεί τον κίνδυνο που προέρχεται από ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου, είτε το έπαθε είτε φοβάται ότι θα το πάθει, με αγωνία ρωτά: ‘Ποια είναι τα συμπτώματα εκείνα που θα με προειδοποιήσουν ότι κινδυνεύω να πάθω ή να ξαναπάθω έμφραγμα;’

Η αλήθεια είναι ότι οι μισοί περίπου ασθενείς με έμφραγμα του μυοκαρδίου το παθαίνουν αιφνίδια χωρίς κανένα απολύτως προειδοποιητικό σύμπτωμα. Εν τούτοις, πολλές φορές το έμφραγμα αρχίζει είτε με αυτόματο και επαναλαμβανόμενο πόνο στο στήθος (στηθάγχη), ενώ ο ασθενής είναι απόλυτα ήρεμος ή με πόνο στη μικρή προσπάθεια που εμφανίσθηκε ξαφνικά ή επιδεινώθηκε ξαφνικά, ενώ υπήρχε προηγουμένως και εκδηλωνόταν στη μεγάλη προσπάθεια (π.χ.

άσκηση ή test κοπώσεως).

Σ’ όλες αυτές τις περιπτώσεις ο πόνος διαρκεί λίγα λεπτά και περνά μόνος του. Κάθε πόνος στο στήθος διαρκής και σταθερός επί ώρες ή μέρες δεν είναι πόνος που πρέπει να μας ανησυχεί από πλευράς πιθανότητας επερχομένου εμφράγματος.

Η εξήγηση όλων αυτών των φαινομένων είναι σχετικά απλή. Για να εμφανισθεί αιφνίδια καρδιακός πόνος πρέπει να στενέψει απότομα μία αρτηρία της καρδιάς. Η απότομη και αιφνίδια στένωση γίνεται συνήθως από τη δημιουργία ενός θρόμβου μέσα στην αρτηρία ως αποτέλεσμα ρήξης μίας μικρής αθηροσκληρωτικής πλάκας που βρίσκεται στο τοίχωμα της αρτηρίας.

Η πλάκα αυτή συνήθως δεν δίνει κανένα απολύτως σύμπτωμα.

Τα συμπτώματα δημιουργούνται όταν σχηματίζεται θρόμβος πάνω στην πλάκα ή θρόμβος πάνω σε τυχόν διαβρωμένο εσωτερικό τοίχωμα μιας αρτηρίας.

Όμως, ο άρρωστος επιμένει και ξαναρωτά: ‘Καλά και όταν γνωρίζουμε τις βλάβες που υπάρχουν στις αρτηρίες της καρδιάς μας μετά από μία κλασσική ή αξονική στεφανιογραφία αυτό δεν είναι σημαντικό;’ Βέβαια και είναι πολύ σημαντικό για την εντατικοποίηση της θεραπείας και μόνο.

Η θεραπεία διασφαλίζει σε ποσοστό 80% των αρρώστων τη σταθεροποίηση των βλαβών με αποτέλεσμα να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος ενός εμφράγματος.

Σήμερα είναι από όλους αποδεκτό ότι δύο άνθρωποι με τις ίδιες βλάβες (στενώσεις) στις αρτηρίες της καρδιάς τους έχουν τελείως διαφορετική εξέλιξη. Αυτό δεν εξαρτάται μόνο από τα προστατευτικά γονίδια που ο καθένας διαθέτει αλλά και από τον τρόπο ζωής που κάνει.

Το κάπνισμα, η υψηλή χοληστερίνη, η κακή διατροφή και το καθημερινό έντονο stress είναι οι κυριότεροι παράγοντες που πυροδοτούν τα παθολογικά γονίδια για την εκδήλωση του εμφράγματος του μυοκαρδίου.

Είναι αναμφισβήτητο ότι από τη μελέτη του γενεαλογικού δένδρου κάθε ανθρώπου μπορούμε να προσδιορίσουμε με υψηλή πιθανότητα τον κίνδυνο ενός εμφράγματος του μυοκαρδίου. Στις περιπτώσεις ενός επιβεβαρυμένου οικογενειακού ιστορικού θα πρέπει να θεωρούμε δεδομένο ότι υπάρχει προειδοποίηση για έμφραγμα, που όμως δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς θα εκδηλωθεί.

Όμως, η σωστή ιατρική και εργαστηριακή παρακολούθηση ενός επιβεβαρυμένου γονιδιακά ατόμου με την κατάλληλη προληπτική αγωγή ή ακόμα και την φαρμακευτική θεραπεία μπορεί να αποτρέψει την εκδήλωση ενός εμφράγματος. Η προληπτική αγγειοπλαστική (μπαλονάκι) ή ακόμα και η εγχείρηση bypass δεν ελαττώνουν δυστυχώς την πιθανότητα να συμβεί ένα έμφραγμα ή ακόμα και αιφνίδιος θάνατος.

Έτσι, ενώ στο μεγαλύτερο αριθμό των περιπτώσεων δεν υπάρχουν προειδοποιητικά συμπτώματα για την εκδήλωση ενός εμφράγματος, στην πράξη μπορούμε να προφυλάξουμε αυτόν που κινδυνεύει και να αποτρέψουμε ένα έμφραγμα, με βάση τη σωστή κλινικοεργαστηριακή διερεύνηση του αρρώστου.