Η θεραπεία των καρδιοπαθειών με αρχέγονα κύτταρα

Μεγάλη ελπίδα πράγματι έδωσαν στην ανθρωπότητα τα πειράματα σε πειραματόζωα με αρχέγονα κύτταρα. Όμως η ιστορία με τα αρχέγονα εμβρυϊκά κύτταρα πάει πολύ μακριά. Κάθε τόσο τα μέσα ενημέρωσης φιλοξενούν ειδικούς, όπως οι ίδιοι αυτοαποκαλούνται, που μέσα από μία μυθοπλασία εμφανίζουν μία ουτοπική πραγματικότητα.

Σύμφωνα με τη μυθοπλασία αυτή μπορούν να θεραπευθούν όλες σχεδόν οι ανίατες παθήσεις με τις κυτταρικές λεγόμενες θεραπείες. Πού όμως τελειώνει ο μύθος και πού αρχίζει η ρεαλιστική πραγματικότητα;

Τα αρχέγονα κύτταρα είναι εμβρυϊκά κύτταρα, τα οποία μπορούν να εξελιχθούν σε φυσιολογικά και να αντικαταστήσουν κατεστραμμένα κύτταρα σε διάφορα όργανα. Τα εμβρυϊκά κύτταρα αποτελούν πρώϊμες μορφές των φυσιολογικών κυττάρων και εν δυνάμει μπορούν να διαφοροποιηθούν σε κύτταρα της καρδιάς, των νεύρων ή σε κύτταρα οποιουδήποτε άλλου οργάνου.

Πολλοί ερευνητές είδαν με αισιοδοξία τις πρώτες ανακοινώσεις και πίστεψαν ότι πολλές, σήμερα ανίατες ασθένειες, σε λίγα χρόνια θα καταταγούν στην κατηγορία των ιάσιμων.

Έτσι γεννήθηκαν οι ελπίδες, ότι τα κατεστραμμένα κύτταρα της καρδιάς ύστερα από ένα έμφραγμα ή από μία μυοκαρδίτιδα ή μυοκαρδιοπάθεια θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από αρχέγονα κύτταρα της καρδιάς ή των μυών ή του αίματος και έτσι να αποκατασταθεί πλήρως η βλάβη και η καρδιά να επανέλθει στη φυσιολογική της κατάσταση.

Τα αρχέγονα αυτά κύτταρα μπορούν να χορηγηθούν από μία φλέβα ή κατά τη διάρκεια του καθετηριασμού της καρδιάς δια μέσου των καθετήρων της στεφανιογραφίας ή κατά τη διάρκεια των εγχειρήσεων καρδιάς με κατ’ ευθείαν ένεση των κυττάρων στο μυοκάρδιο.

Ωραία και συναρπαστική αυτή η ερευνητική σύλληψη. Δυστυχώς όμως, η φύση δεν υπακούει πάντα στους κανόνες της λογικής.

Σε άλλες περιπτώσεις τα αρχέγονα κύτταρα αυτονομήθηκαν και δεν συνεργάζονταν με τα φυσιολογικά κύτταρα της καρδιάς.

Σε άλλες περιπτώσεις σχημάτισαν συμπλέγματα που λειτούργησαν σαν αυτόνομα κέντρα και δημιούργησαν θανατηφόρες αρρυθμίες, ενώ σε άλλες περιπτώσεις, που ήταν και οι καλύτερες, λειτούργησαν ικανοποιητικά χωρίς όμως να εξασφαλίσουν τόση προωθητική δύναμη, ούτως ώστε να επαναφέρουν την καρδιά στη φυσιολογική της κατάσταση.

Το επιστημονικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι στο πού βρίσκονται πραγματικά σήμερα οι έρευνες. Ένα ουσιαστικό πρόβλημα που καλούνται οι ερευνητές να επιλύσουν είναι το πώς θα καθηλώσουν όσο γίνεται περισσότερα αρχέγονα κύτταρα πάνω στην καρδιά, δεδομένου ότι από το σύνολο των αρχέγονων κυττάρων που χορηγούνται, μόνον ένα πολύ μικρό ποσοστό που δεν ξεπερνά το 10% των χορηγούμενων κυττάρων καθηλώνεται πάνω στην καρδιά.

Τελευταίες ερευνητικές προσπάθειες από τη Μεγάλη Βρετανία μιλούν για μαγνητισμένα αρχέγονα κύτταρα, επενδεδυμένα με μαγνητικά μόρια και τα οποία θα κατευθύνονται και θα καθηλώνονται στις πάσχουσες περιοχές της καρδιάς. Με αυτόν τον τρόπο πιστεύεται ότι μεγάλος αριθμός αρχέγονων κυττάρων, που σήμερα χάνονται, θα χρησιμοποιούνται σαν κινητήρια δύναμη της καρδιάς.

Το προσεχές μέλλον θα δείξει. Όμως για την προσεχή 5ετία δεν αναμένεται καμία αξιόλογη εξέλιξη στον τομέα αυτό από θεραπευτικής πλευράς.

Σήμερα, οι ασθενείς που συμμετέχουν στις πειραματικές μελέτες και υποβάλλονται σε κυτταροθεραπείες με αρχέγονα εμβρυϊκά κύτταρα πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τους κινδύνους που ενέχουν οι θεραπείες αυτές.

Όμως τι μέλλει γενέσθαι; Οι έρευνες θα συνεχισθούν με στόχο να διερευνηθούν και να αποκαλυφθούν άγνωστα μυστικά που σχετίζονται με τη βιολογία των αρχέγονων κυττάρων, ώστε οι κίνδυνοι από τη χρήση να ελαχιστοποιηθούν και τα οφέλη να μεγιστοποιηθούν.