Απλά μέτρα προφύλαξης για ξένοιαστες διακοπές στην θάλασσα

Γράφει η Λήδα Μιχαλοδημητράκη, Παιδίατρος - Νεογνολόγος ΛΗΤΩ

Τα παιδικά ατυχήματα στη χώρα μας παρουσιάζουν αύξηση τους καλοκαιρινούς μήνες. Πολλά από αυτά συμβαίνουν στη θάλασσα και στις ακτές. Τα συνηθέστερα παιδικά ατυχήματα που συμβαίνουν στην παραλία είναι τα εξής:

Κακώσεις κάθε είδους:

Από εκδορές και θλαστικά τραύματα έως κατάγματα άκρων, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, τραυματισμοί σπονδυλικής στήλης.

Ηλιακό έγκαυμα:

Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά, κυρίως όσα έχουν ανοιχτό χρώμα, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα. Το ηλιακό έγκαυμα μπορεί να εμφανιστεί 3-5 ώρες μετά την έκθεση στον ήλιο και να είναι 1ου βαθμού, που εμφανίζεται σαν ερυθρό, θερμό, κνησμώδες δέρμα, έως και 2ου βαθμού, με πόνο, οίδημα, φυσαλίδες δέρματος, ακόμα και πυρετό. Η αποφυγή του είναι σημαντική και λόγω των απώτερων επιπτώσεών του (πρόωρη γήρανση, καρκίνος του δέρματος).

Ηλίαση:

Προκαλείται έπειτα από παρατεταμένη έκθεση του ακάλυπτου κεφαλιού στον ήλιο, λόγω ευαισθησίας του ανθρώπινου εγκέφαλου στη θερμότητα. Παρουσιάζεται με ερυθρότητα προσώπου, πονοκέφαλο, ζάλη, ναυτία, έμετο έως και απώλεια συνείδησης.

Θερμοπληξία:

Είναι βαριά κλινική κατάσταση με υπερθερμία (θερμοκρασία σώματος άνω των 41^οC), που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή νευρολογική δυσλειτουργία και να απειλήσει τη ζωή. Μπορεί να συμβεί είτε σε πολύ θερμό και με έντονη υγρασία περιβάλλον, οπότε ο ιδρώτας δεν μπορεί να εξατμιστεί, είτε έπειτα από παρατεταμένη άσκηση σε υψηλές θερμοκρασίες με ανεπαρκή ενυδάτωση, οπότε δεν επαρκεί ο θερμορρυθμιστικός μηχανισμός. Αυτή η τελευταία περίπτωση μπορεί να συμβεί σε παιδιά που κάνουν εξαντλητική άσκηση στην παραλία.

Τσιμπήματα:

Τσιμπήματα από έντομα, μέδουσες, δηλητηριώδη ψάρια, εκτός από τον πόνο που προκαλούν, μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις, από ήπιες δερματικές έως και αλλεργικό σοκ.

Πνιγμός - «παρ’ ολίγον» πνιγμός:

Πνιγμός είναι το ατύχημα που προκαλεί η βύθιση σε υγρό. Ο πνιγμός προκαλεί υποξία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή καρδιακή βλάβη (αρρυθμία, πνευμονικό οίδημα) ή εγκεφαλική βλάβη. Είναι το σοβαρότερο ατύχημα και συχνά θανατηφόρο. Δυστυχώς δεν είναι σπάνιο αν αναλογιστεί κανείς ότι στην Ελλάδα κάθε χρόνο 300 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από πνιγμό, από τους οποίους τα 35 είναι παιδιά και έφηβοι. Στις ΗΠΑ έχει υπολογιστεί ότι για κάθε ένα παιδί που πνίγεται, τέσσερα που κινδύνεψαν να πνιγούν νοσηλεύονται και πολλά από αυτά έχουν μόνιμες νευρολογικές αναπηρίες.

Τα μέτρα πρόληψης

Για να προλάβουμε κάποια από τα ατυχήματα που αναφέραμε παραπάνω, υπάρχουν κάποιες χρήσιμες συμβουλές, που μπορούν να προφυλάξουν ή να ελαττώσουν τον κίνδυνο για το παιδί μας: 

• Αποφύγετε την έκθεση των παιδιών στον ήλιο μεταξύ 10:00 και 16:00.
• Τα παιδιά πρέπει να φορούν αντηλιακή κρέμα με δείκτη προστασίας τουλάχιστον SPF30, η οποία πρέπει να απλώνεται 30 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο και να ανανεώνεται κάθε 2 ώρες ή και νωρίτερα, αν ιδρώνουν ή βρέχονται.
• Να φορούν καπέλο με φαρδύ γείσο και κατάλληλα γυαλιά ηλίου (που παρέχουν 97%-100% προστασία έναντι των ακτινών UVA και UVB).
• Τις πολύ ζεστές μέρες πρέπει να αποφεύγεται το εξαντλητικό παιχνίδι ή τα αθλήματα στην παραλία και να δίνονται μεγάλες ποσότητες υγρών για να αποφύγουμε την αφυδάτωση.
• Προτιμήστε οργανωμένες, επιτηρούμενες παραλίες.
• Τα παιδιά πρέπει να μπαίνουν στη θάλασσα τουλάχιστον 3 ώρες μετά το γεύμα ώστε να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της πέψης.
• Ιδανικό είναι τα παιδιά να εξοικειώνονται από μικρή ηλικία με το νερό και να εκπαιδεύονται στην κολύμβηση από ειδικούς.
• Επιβάλλεται να μην κολυμπά ποτέ μόνο του ένα παιδί. Μέχρι τα 2 έτη κρατήστε τα μικρά στην αγκαλιά και τα νήπια σε απόσταση «ενός χεριού».
• Τα παιδιά που δεν ξέρουν κολύμπι, όταν βρίσκονται κοντά ή μέσα στο νερό πρέπει πάντα να φορούν σωσίβιο, κατάλληλο για την ηλικία και τη σωματική τους διάπλαση. 
• Η χρήση συσκευών επίπλευσης ή τα μαθήματα κολύμβησης δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να υποκαταστήσουν τη γονική επίβλεψη. Προσοχή! Ο πνιγμός στα παιδιά είναι σύντομος και σιωπηλός.
• Διδάξτε τα παιδιά να μη βουτάνε από ύψος σε άγνωστα ή θολά νερά και να μην μπαίνουν στη θάλασσα τρέχοντας ή με βουτιά με το κεφάλι, ιδίως όταν υπάρχουν βράχια ή κύματα.
• Η ενασχόληση με θαλάσσια σπορ (π.χ. σκι, windsurfing, ψαροντούφεκο) προϋποθέτει εκπαίδευση από ειδικό, απαραίτητο εξοπλισμό και τη συνοδεία έμπειρου ενήλικα.
• Για τα τσιμπήματα εντόμων αποφύγετε τη χρήση προϊόντων με άρωμα κι έντονων χρωματισμών στα ρούχα.
• Στα βράχια ή σε περιοχές που έχουν αχινούς ή δράκαινες, υπάρχουν ειδικά πλαστικά παπουτσάκια για να φορούν τα παιδιά στο νερό. 
• Αποφύγετε το αλκοόλ όταν είστε στην παραλία με τα παιδιά σας.
• Παρακολουθήστε μαθήματα πρώτων βοηθειών.