Αιμαγγειώματα: Πώς θεραπεύονται;

Τα αιμαγγειώματα συνήθως εμφανίζονται κατά τις πρώτες εβδομάδες της ζωής του βρέφους και αυξάνονται γρήγορα κατά τους πρώτους 6-10 μήνες.

Τι αποκαλούμε αιμαγγειώματα;

Τα αιμαγγειώματα είναι μια συλλογή από πλεονάζοντα αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα. Είναι τα κύτταρα που φυσιολογικά σχηματίζουν τα αιμοφόρα αγγεία, αλλά εδώ πολλαπλασιάζονται με έντονο ρυθμό. Τα αιμαγγειώματα συνήθως εμφανίζονται τις πρώτες εβδομάδες της ζωής του βρέφους και αυξάνονται γρήγορα κατά τους πρώτους 6-10 μήνες, δηλαδή στη διάρκεια της βρεφικής ηλικίας (φάση αυξητική). Από την ηλικία του ενός έτους και κατά την παιδική ηλικία αρχίζουν να συρρικνώνονται μέχρι να υποχωρήσουν τελείως, δηλαδή να εξαφανιστούν τα αιμοφόρα αγγεία (φάση υποστροφής).

Στο επιφανειακό αιμαγγείωμα ή ηβώδες ή τριχοειδικό, η ανώμαλη συγκέντρωση των αιμοφόρων αγγείων είναι στην εξωτερική στιβάδα του δέρματος και για αυτό χαρακτηρίζονται από ζωηρό κόκκινο χρώμα. Στο βαθύ ή σηραγγώδες αιμαγγείωμα, η συλλογή των αγγείων γίνεται κάτω από την επιφάνεια του δέρματος, στο λίπος, και είναι μια μαλακή μάζα, ιώδης ή στο χρώμα του δέρματος. Τέλος, τα μικτά αιμαγγειώματα είναι συνδυασμός επιφανειακού και βαθέος αιμαγγειώματος.

Πόσο συχνά τα συναντούμε;

Τα περισσότερα αιμαγγειώματα δεν υπάρχουν κατά τη γέννηση, αλλά αναπτύσσονται στη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων της ζωής. Η συχνότητα της εμφάνισής τους είναι μεγαλύτερη στα πρόωρα βρέφη με χαμηλό βάρος γέννησης, όπου μπορεί να φθάσει μέχρι και 25%. Είναι 3-5 φορές συχνότερα στα κορίτσια σε σχέση με τα αγόρια και ειδικότερα στα κορίτσια που έχουν ανοιχτό χρώμα δέρματος.

Ποια είναι η φυσική πορεία των αιμαγγειωμάτων;

Τα αιμαγγειώματα συνήθως συνεχίζουν να αυξάνονται σε μέγεθος, τα μεν επιφανειακά για 6-10 μήνες, ενώ τα βαθιά περισσότερο, μέχρι και 18 μήνες. Στη συνέχεια συνήθως παραμένουν σταθερά και αρχίζουν να υποχωρούν εμφανώς συνήθως όταν το παιδί είναι ηλικίας μεταξύ 1 και 3 ετών. Σε διάφορες μελέτες αναφέρεται ότι περισσότερο από το 50% των αιμαγγειωμάτων υποχωρεί μέχρι την ηλικία των 5 χρονών, το 75% μέχρι την ηλικία των 7 και περίπου το 90% μέχρι τα 9.

Πότε πρέπει να γίνεται εργαστηριακός έλεγχος;

Τα περισσότερα αιμαγγειώματα διαγιγνώσκονται μόνο με την κλινική εξέταση και το ιστορικό του παιδιού. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει το υπερηχογράφημα με Doppler. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί μαγνητική τομογραφία, είτε για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση του αιμαγγειώματος είτε για να εκτιμηθεί η έκτασή του είτε για να ελεγχθεί τυχόν εντόπιση άλλων σε εσωτερικά όργανα, όπως το ήπαρ. Γενικά, σε βρέφη που έχουν πολλαπλά αιμαγγειώματα στο δέρμα συνιστάται να γίνεται πάντοτε υπερηχογράφημα εσωτερικών οργάνων.

Πότε πρέπει τα παιδιά με αιμαγγειώματα να υποβάλλονται σε θεραπεία;

Τα περισσότερα αιμαγγειώματα δεν χρειάζονται καμία θεραπεία γιατί υποχωρούν από μόνα τους και το μόνο που χρειάζονται είναι προσεκτική παρακολούθηση. Η στενή παρακολούθηση επιτρέπει στον γιατρό να αρχίσει αμέσως θεραπεία όποτε αυτή είναι αναγκαία. 

Θεραπεία χρειάζονται τα αιμαγγειώματα που εμποδίζουν ζωτικές λειτουργίες, όπως είναι η όραση, η αναπνοή, η ακοή, τα αιμαγγειώματα που προκαλούν έντονη παραμόρφωση του προσώπου, και αυτά που εντοπίζονται σε εσωτερικά όργανα.
Τα παιδιά με αιμαγγειώματα που είναι απειλητικά για τη ζωή ή είναι επίφοβα να προκαλέσουν επιπλοκές, πρέπει να παρακολουθούνται από εξειδικευμένους γιατρούς σε ειδικά κέντρα παιδιατρικών νοσοκομείων.

Με ποιον τρόπο θεραπεύονται;

Οι θεραπευτικές μέθοδοι για τα αιμαγγειώματα είναι οι εξής:

• Τα κορτικοστεροειδή: Η συνιστώμενη φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση των αιμαγγειωμάτων που απειλούν τη ζωή ή εμποδίζουν ζωτικές λειτουργίες, είναι τα κορτικοστεροειδή από το στόμα. Πρόκειται για φάρμακο που προκαλεί επιβράδυνση της ανάπτυξης του αιμαγγειώματος και χορηγείται κατά την αυξητική φάση.
• Λέιζερ: Τα λέιζερ δεν είναι αποτελεσματικά στη θεραπεία των αιμαγγειωμάτων και μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να προκαλέσουν ουλές. Το παλμικό λέιζερ χρωστικής βελτιώνει μόνο το χρώμα στην επιφάνεια του αιμαγγειώματος.
• Χειρουργική αφαίρεση: Πολλοί γονείς είναι ανυπόμονοι και επιθυμούν να αφαιρέσουν το αιμαγγείωμα χειρουργικά, ιδιαίτερα αν αυτό εντοπίζεται στο πρόσωπο. Σε αυτήν την περίπτωση, εξειδικευμένοι γιατροί θα πρέπει να ενημερώνουν τους γονείς ότι με την πλαστική χειρουργική αφαίρεση ναι μεν το αιμαγγείωμα θα υποχωρήσει νωρίτερα, αλλά μπορεί να δημιουργηθούν ουλές, οι οποίες δεν θα συνέβαιναν με τη φυσική υποχώρηση του αιμαγγειώματος.
• Τα τελευταία χρόνια στην αντιμετώπιση των αιμαγγειωμάτων χρησιμοποιείται η προπανολόλη. Πριν από την έναρξη θεραπείας με προπανολόλη απαιτείται να γίνει εξέταση του παιδιού από παιδοκαρδιολόγο (γίνεται μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, ΗΚΓ, U/S καρδιάς).