Γαστρεντερίτιδες του καλοκαιριού: Τι πρέπει να προσέχουμε

Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού ευνοούν τον πολλαπλασιασμό λοιμογόνων παραγόντων στα τρόφιμα. Πώς θα αποφύγουμε την γαστρεντερίτιδα;

Η γαστρεντερίτιδα είναι φλεγμονή του εντέρου που εκδηλώνεται με έμετο, κοιλιακό πόνο, κακουχία, πυρετό, διάρροια. Οι γαστρεντερίτιδες είναι ιδιαίτερα συχνές κατά το καλοκαίρι. Τα περισσότερα λοιμώδη παθογόνα εισέρχονται στον οργανισμό μέσω της κατανάλωσης μολυσμένου νερού ή μολυσμένων τροφίμων.

Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού ευνοούν τον πολλαπλασιασμό λοιμογόνων παραγόντων στα τρόφιμα. Οι μικροοργανισμοί που εμπλέκονται είναι πολλοί, όπως ιοί, shigella, σαλμονέλλα, campylobacter, e. Coli, entamoeba histolytica, yersinia, giardia, lamblia, cryptosporidia, εντεροιοί, vibrios, s. aureus, bacillus cereus, ηπατίτιδα Α.
Σπανιότερα, το έντερο προσβάλλεται κατά τη διάρκεια κολύμβησης σε μολυσμένα ύδατα (γαστρεντερίτιδα του κολυμβητή). Η συνήθης πύλη εισόδου στην περίπτωση αυτή είναι το στόμα με την κατάποση μολυσμένου υλικού κατά τη διάρκεια της κολύμβησης ή της παραμονής στην παραλία.

Ενίοτε γαστρεντερίτιδες πυροδοτούνται μετά την άσκηση σεξουαλικών πρακτικών χωρίς προφύλαξη με μολυσμένους ερωτικούς συντρόφους (σεξουαλικώς μεταδιδόμενα παθογόνα που προκαλούν γαστρεντερίτιδες, όπως aids, neisseria gonorrhoeae) στα πλαίσια μιας μεγαλύτερης σεξουαλικής ελευθεριότητας συχνής κατά το καλοκαίρι.

Η γαστρεντερίτιδα του ταξιδιώτη είναι συνήθης γαστρεντερίτιδα που εμφανίζεται κατά τα ταξίδια ή αμέσως μετά. H διάρροια των ταξιδιωτών συνοδεύεται γενικά από χαλαρές κενώσεις που μπορεί να είναι και άνω των οκτώ, ενώ συνυπάρχει ναυτία και κοιλιακή δυσφορία. Ο πυρετός είναι σπάνιος. Μπορεί να εμφανιστεί εμετός. Το σύνδρομο υποστρέφει συνήθως εντός πενθημέρου. Σε υπερευαίσθητους οργανισμούς και επί ορισμένων παθογόνων, μπορεί να διαρκέσει πάνω από μήνα.

Τα περισσότερα λοιμώδη αίτια της γαστρεντερίτιδας του ταξιδιώτη εισέρχονται στον οργανισμό από τη στοματική πρωκτική οδό ή μέσω νερού και τροφίμων που επιμολύνθηκαν από παθογόνα ανθρώπινων ή ζωικών περιττωμάτων. Ο άνθρωπος με καλό ανοσοποιητικό σύστημα έχει ενδογενείς μηχανισμούς αντίστασης έναντι των λοιμογόνων αυτών παραγόντων. Οι αλλαγές στο κλίμα, η μεταβολή των υγειονομικών συνθηκών, η κατανάλωση ασυνήθιστων τροφίμων για τα συνήθη δεδομένα του οργανισμού, η συχνή κατανάλωση φαγητού σε εστιατόρια μαζικής εστίασης, είναι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν πτώση στην ανοσοποιητική ετοιμότητα του οργανισμού, ενώ εκθέτουν το άτομο σε μία σειρά από παθογόνα ανάλογα με την περιοχή και το είδος της τροφής που καταναλώνεται. Άτομα με πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες, νόσο aids, ηλικιωμένοι, ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα τα οποία προκαλούν καταστολή ανοσοποιητικού, είναι πιο ευπρόσβλητα.

Βασικά μέτρα πρόληψης

• Μην αμελείτε το καλό πλύσιμο των χεριών και των τροφίμων
• Τα τρόφιμα πρέπει να προστατεύονται από μύγες και έντομα
• Μην αμελείτε το καλό ψήσιμο των τροφών.
• Το τρόφιμο πρέπει να μαγειρεύεται σε υψηλή θερμοκρασία επί αρκετό χρόνο και να καταναλώνεται ζεματιστό άμεσα, αλλιώς να τοποθετείται το συντομότερο δυνατό στο ψυγείο
• Τα σκεύη που χρησιμοποιούνται κατά την κοπή και την προετοιμασία του ωμού κρέατος και των ψαριών πρέπει να πλένονται αμέσως μετά επαρκώς με καυτό νερό και σαπούνι.
• Δεν πρέπει να καταναλώνονται τρόφιμα από πλανόδιους πωλητές, μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, αμφιβόλου προέλευσης ποτά, νερό και παγάκια.
• Τα φρούτα πρέπει να ξεφλουδίζονται στα ταξίδια και να μην καταναλώνονται αναποφλοίωτα.
• Συνιστάται το εμβόλιο ηπατίτιδας Α εάν τρέφεστε συχνά σε εστιατόρια.
• Η άσκοπη λήψη αντιβιοτικών πρέπει να αποφεύγεται γιατί καταστρέφει ωφέλιμα μικρόβια του εντέρου που προστατεύουν από επικίνδυνα παθογόνα.
• Η χρήση προφυλακτικού κατά την ερωτική επαφή είναι επιβεβλημένη.
• Μην κολυμπάτε σε μολυσμένα ύδατα και μην κάνετε κατά το δυνατόν βουτιές
• Να ξεπλένεστε καλά κάθε φορά που βγαίνετε από την θάλασσα ή την πισίνα.