Η ψυχολογία της παχυσαρκίας

Το καλοκαίρι μπήκε για τα καλά και οι υψηλές θερμοκρασίες καλούν τον κόσμο στις παραλίες για ώρες ξεγνοιασιάς, διασκέδασης και παιχνιδίσματος με το δροσερό νερό! Ωστόσο, το συναίσθημα της χαράς μπορεί εύκολα να δώσει τη θέση του σε αυτό της ενοχής, λόγω των περιττών κιλών που αποκτήσαμε κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Είναι γεγονός πως τα πρότυπα ομορφιάς του δυτικού κόσμου, προστάζουν καλλίγραμμα κορμιά μέσα σε εντυπωσιακά μαγιό! Το άγχος φαίνεται να είναι μεγαλύτερο για τις γυναίκες, καθώς τόσο τα περιοδικά, όσο και η τηλεόραση προβάλουν το πρότυπο του λεπτού, ‘καλογυαλισμένου’ και σφιχτού σώματος.

Επομένως, η ανάγκη για μείωση βάρους γίνεται επιτακτική!

Πολύτιμο εργαλείο στην επίτευξη του στόχου αυτού φαίνεται να είναι η καλή ψυχολογία. Συνδυαστικά με την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, η κατάλληλη ψυχολογική παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει το άτομο όχι μόνο να χάσει κιλά, αλλά και να τα διατηρήσει.

Αυτό που συνήθως συμβαίνει είναι ότι αρνητικά συναισθήματα όπως το άγχος, η ανασφάλεια, η ματαίωση, ο θυμός, οδηγούν σε λανθασμένες διατροφικές συμπεριφορές - π.χ. αυξημένη ανάγκη για κατανάλωση τροφών πλούσιων σε λίπος ή ζάχαρη - καθώς και στην ανάπτυξη ενός συνεχούς αισθήματος πείνας.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση του βάρους, η οποία με τη σειρά της οδηγεί και πάλι σε αρνητικά συναισθήματα και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Ο φαύλος κύκλος που δημιουργείται αποτελεί βασικό ανασταλτικό παράγοντα στην προσπάθεια του ατόμου να αδυνατίσει.

Επομένως, ο Ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει το άτομο να συνειδητοποιήσει τα εμπόδια που ασυνείδητα βάζει στον εαυτό του, αλλά και να του παράσχει και την κατάλληλη υποστήριξη στην προσπάθειά του όχι μόνο να χάσει κιλά, αλλά και να συμφιλιωθεί με την εικόνα του σώματός του.

Επιπρόσθετα, το άτομο ενδυναμώνεται προκειμένου να αποκτήσει έλεγχο πάνω στη ζωή του, καθώς η αδυναμία επίλυσης των προβλημάτων που ανακύπτουν, συχνά οδηγεί και σε αδυναμία ελέγχου του ίδιου του εαυτού. Εκτός αυτού, η ψυχοθεραπευτική παρέμβαση βοηθά στην αντικατάσταση των διαφόρων καταστροφολογικών σκέψεων, με άλλες πιο ρεαλιστικές.

(π.χ. ‘ποτέ δε θα αδυνατίσω’ σε ‘ξέρω ότι είναι μια δύσκολη διαδικασία, αλλά εγώ ορίζω το σώμα μου’).

Μερικές χρήσιμες συμβουλές:

• Άρχισε να σκέφτεσαι διαφορετικά. Νομίζω ότι σε όλους είναι γνωστή η αντίδραση..’Έλα μωρέ, αφού έκανα την παρασπονδία τώρα, δίαιτα από Δευτέρα!’ Είναι βοηθητικό να μην στερούμαστε κάποια μικρή γευστική απόλαυση που προκύπτει, ακόμα κι αν αυτό συνεπάγεται επιπλέον θερμίδες, αρκεί να προσπαθούμε να τη συνδυάσουμε με κάτι υγιεινό. (π.χ. ‘αφού η παρέα παρήγγειλε πίτσα, θα φάω κι εγώ δύο κομμάτια μαζί με τη σαλάτα μου’).
• ‘Ποτέ δεν έχει αποτέλεσμα η δίαιτα!’ Αντί να σκέφτεσαι αρνητικά και να ματαιώνεσαι εκ των προτέρων, προσπάθησε να εντοπίσεις τι σε βοήθησε σε προηγούμενες δίαιτες και αντίστοιχα τι εμπόδισε την προσπάθειά σου. Χρησιμοποίησε τα πρώτα και απόφυγε τα δεύτερα.
• Ημερολόγιο. Η τήρηση ημερολογίου διατροφικών συνηθειών βάσει του χώρου, των ατόμων με τα οποία βρίσκεσαι, αλλά και της διάθεσής σου, θα σε βοηθήσει να εντοπίσεις τα λάθη που κάνεις σε σχέση με τη διατροφή σου .
• Η καλή διάθεση δεν ταυτίζεται μόνο με το φαγητό. Η αλήθεια είναι πως ειδικά εμείς οι Έλληνες, σε μεγάλο βαθμό τουλάχιστον, θεωρούμε ότι διασκέδαση = φαγητό. Αναζήτησε δραστηριότητες από τις οποίες θα αντλείς ευχαρίστηση και αναζωογόνηση, όπως γυμναστική, περίπατους, ζωγραφική, κτλ. Διαχειρίσου το θυμό σου, εκτονώνοντας την ένταση π.χ. σε ένα μαξιλάρι και όχι τρώγοντας ένα σουφλέ σοκολάτας.
• Ακόμα και στο τέλος μιας δύσκολης μέρας οι φίλοι είναι πολύτιμοι. Η μοναξιά, η αποξένωση και η έλλειψη επικοινωνίας δημιουργούν την επιθυμία κατανάλωσης λιπαρών τροφών. Μία συνάντηση για καφέ στο σπίτι ή ακόμα και ένα τηλεφώνημα, μπορεί να αποβούν πολύ πιο ανακουφιστικά από την ‘εξαφάνιση’ μιας μερίδας γύρου!
• Φτιάξε πρόγραμμα. Η υιοθέτηση εβδομαδιαίου προγράμματος διατροφής και αντίστοιχης λίστας αγοράς τροφίμων, βοηθούν στο να νιώθεις ότι ασκείς έλεγχο στα γεύματά σου. Τοποθέτησε το πρόγραμμά σου σε ένα εμφανές σημείο της κουζίνας και απομάκρυνε από το οπτικό σου πεδίο ‘τρόφιμα πειρασμούς’.
• Επιβράβευσε τον εαυτό σου. Κάθε φορά που φτάνεις πιο κοντά στον στόχο σου, χάρισε στον εαυτό σου μια μικρή απόλαυση (π.χ. μια ωραία έξοδο, μια περιποίηση σώματος, ένα καινούριο ρούχο).

Σίγουρα, η προσπάθεια για μείωση του βάρους είναι ένας πραγματικός αγώνας και μάλιστα αρκετά επίπονος. Ωστόσο, εάν το άτομο μπει σε αυτή τη διαδικασία με αποφασιστικότητα και θέληση, έχοντας ξεκάθαρη εικόνα του τι σκοπεύει να πετύχει, τα πράγματα γίνονται λίγο πιο εύκολα.

Αρκεί, βέβαια, το κίνητρο για αλλαγή να είναι εσωτερικό και όχι επειδή ‘οι άλλοι λένε ότι πρέπει να χάσω κιλά’ ή γιατί ‘προκειμένου να γίνω αποδεκτή θα πρέπει να είμαι πιο αδύνατη’. Η ατομική αξία του καθενός από εμάς σε καμία περίπτωση δεν σχετίζεται με την εξωτερική μας εμφάνιση!

Θυμήσου πως αν ξεκινήσεις μια δίαιτα με άγχος και βιασύνη, γρήγορα θα κουραστείς και θα εγκαταλείψεις την προσπάθεια. Φτιάξε την ψυχολογία σου για να διατηρήσεις τη δίαιτά σου και μην περιμένεις να αδυνατίσεις για να φτιάξει η ψυχολογία σου!