Οι συνήθεις φλεγμονές της μύτης και η θεραπεία τους

Η μύτη μας αποτελείται από τις ρινικές θαλάμες, από κόλπους και κυψέλες, όπως είναι τα ιγμόρεια άντρα (που είναι και τα πιο γνωστά σε όλους), τις ηθμοειδείς κυψέλες, τους μετωπιαίους κόλπους και τον σφηνοειδή κόλπο.

Οι λειτουργίες της μύτης είναι πολλαπλές:

• Οσφρητική. Όσφρηση είναι η αίσθηση ταυτοποίησης ουσιών μέσω των πτητικών μορίων που εκλύουν. Η ταυτοποίηση γίνεται από ειδικές νευρικές απολήξεις στο εσωτερικό της μύτης, οι οποίες στέλνουν το οσφρητικό μήνυμα στον εγκέφαλο.
• Αναπνευστική. Η μύτη αποτελεί την αρχή και το τέλος του αναπνευστικού κύκλου εισπνοής- εκπνοής. Ο αέρας όταν διέρχεται από τη μύτη θερμαίνεται, υγραίνεται, καθαρίζεται (π.χ. από τη σκόνη μέσω των τριχών του προδόμου) και απολυμαίνεται ως ένα βαθμό μέσω της λυσοζύμης της παραγόμενης από το βλεννογόνο βλέννας (μύξα), αλλά και μέσω των δακρύων που αποχετεύονται στη μύτη από το ρινοδακρυϊκό πόρο.
• Φωνητική. Η μύτη και οι παραρρίνιοι κόλποι λειτουργούν σαν αντηχείο στη διαμόρφωση της φωνής και συμβάλλουν στην άρθρωση των λεγόμενων ένρινων συμφώνων (μι και νι).
• Αντανακλαστική. Η όσφρηση αποτελεί το έδαφος εκλύσεως διάφορων αντανακλαστικών π.χ. έκκριση σάλιου ή γαστρικών υγρών, φτέρνισμα, ρινοπνευμονικό αντανακλαστικό κ.ά.

Τα συμπτώματα και οι αιτίες

Η ρινίτιδα ή ρινοκολπίτιδα είναι η φλεγμονή του ρινικού βλεννογόνου και των παραρρινίων κόλπων που οδηγεί στη συσσώρευση βλέννης με επακόλουθο τη συμφόρηση της μύτης. Στη χώρα μας, περισσότεροι από 400.000 άνθρωποι υποφέρουν κάθε χρόνο από την ασθένεια αυτή. Τα κύρια συμπτώματα της φλεγμονής της μύτης είναι:

• Ρινική συμφόρηση/απόφραξη.
• Ρινικές εκκρίσεις ή καταρροή.
• Άλγος κατά την πίεση στο πρόσωπο.
• Μείωση ή απώλεια της όσφρησης.
• Κεφαλαλγία.
• Πυρετός.

Όταν τα παραπάνω διαρκούν μία έως πέντε ημέρες το λέμε κοινό κρυολόγημα. Αν η διάρκεια των συμπτωμάτων είναι από 6 ημέρες έως 12 εβδομάδες, πρόκειται για οξεία ρινοκολπίτιδα. Όταν αυτά επιμένουν πάνω από 12 εβδομάδες, μιλάμε πλέον για χρόνια ρινοκολπίτιδα.

Οι παράγοντες (αιτίες) που συνδέονται με την οξεία, αλλά και τη χρόνια φλεγμονή της μύτης είναι:

• Παθογόνα μικρόβια (στρεπτόκοκκος πνευμονίας 30%-43%, αιμόφιλος ινφλουέντσας 20%-28%, καταρροϊκή μοραξέλα 20%-28%).
• Βλάβες των κροσσών.
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
• Λοιποί παράγοντες κινδύνου (μηχανικός ερεθισμός, ρινο-γαστρικός καθετήρας).
• Δυσλειτουργία των κροσσών.
• Αλλεργία.
• Άσθμα.
• Κατάσταση ανοσοκαταστολής.
• Γενετικοί παράγοντες (κυστική ίνωση, σύνδρομο Kartagener).
• Υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια).
• Πολύποδες ρινός.

Η αντιμετώπιση

Η διάγνωση γίνεται από το ιστορικό, την κλινική εξέταση, που περιλαμβάνει την ενδοσκόπηση ρινός και, αν χρειαστεί, λαμβάνεται καλλιέργεια του ρινικού εκκρίματος για την ταυτοποίηση του μικροβίου. Στις περιπτώσεις εκείνες που επιμένουν τα συμπτώματα ή επιδεινώνονται μπορεί να χρειαστεί η αξονική ή η μαγνητική τομογραφία.

Η θεραπεία της φλεγμονής μπορεί να περιλαμβάνει:

• Αντιβιοτικά για 10-14 ημέρες.
• Αναλγητικά.
• Τοπικά αποσυμφορητικά.
• Αντιισταμινικά.
• Ρινοπλύσεις.
• Βλεννολυτικά.
• Θεραπεία αλλεργίας – άσθματος.
• Θεραπεία γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Σε περίπτωση που αποτύχει η συντηρητική θεραπεία, τότε ο χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος, ανάλογα και με την αιτιολογία, θα αντιμετωπίσει χειρουργικά τη φλεγμονή. Θα πρέπει να αφαιρεθούν τα κρεατάκια (αν υπάρχουν), οι ρινικοί πολύποδες ή να παροχετεύονται τα ιγμόρεια ή όποιοι κόλποι του προσώπου νοσούν.

Όλα αυτά σήμερα γίνονται με τη μέθοδο της ενδοσκοπικής ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής ρινός και παραρρινίων κόλπων, χρησιμοποιώντας την τελευταία λέξη της τεχνολογίας και εξοπλισμό που διαθέτει το ΜΗΤΕΡΑ, από έμπειρο χειρουργό.
Η σωστή και έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των φλεγμονών της μύτης είναι πολύ σημαντική, διότι διαφορετικά οι επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν, όπως οφθαλμικό απόστημα, εγκεφαλικό απόστημα, μηνιγγίτιδα κ.ά., μπορεί να γίνουν απειλητικές για τη ζωή του ασθενούς.

Πηγές:
Μηνάς Ν. Αρτόπουλος, MD, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος, Υπεύθυνος Τομέα Χειρουργικής Τραχήλου-Θυρεοειδούς ΩΡΛ Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ