Παθήσεις του πρωκτού: Ποια είναι η σύγχρονη χειρουργική αντιμετώπιση

Γιώργος Ευσταθίου, Γενικός Χειρουργός, Συνεργάτης ΛΗΤΩ

 Οι παθήσεις πρωκτού αναφέρονται σε ευρεία γκάμα παθήσεων, που περιλαμβάνουν την αιμορροϊδοπάθεια, την κύστη κόκκυγος, το περιεδρικό απόστημα-συρίγγιο κ.ά. Πρόκειται για παθήσεις που, ενώ είναι καλοήθεις, προκαλούν προβλήματα στην ποιότητα ζωής των ασθενών και επηρεάζουν την καθημερινότητά τους.

Τα τελευταία χρόνια τεχνολογικές εξελίξεις στον χώρο της χειρουργικής επιτρέπουν την αντιμετώπιση των παθήσεων αυτών ανώδυνα και με ελάχιστο χρόνο νοσηλείας.

Η αιμορροϊδοπάθεια

Οι αιμορροΐδες είναι φυσιολογικά ανατομικά στοιχεία του πρωκτού. Σχηματίζονται από ινώδη, ελαστικά και αγγειακά στοιχεία (φλέβες) και συνεισφέρουν στην εγκράτεια, δημιουργώντας φυσιολογικά ογκώματα εντός του πρωκτού.

Οι αιμορροΐδες πάσχουν όταν παραμένουν συνεχώς διογκωμένες ή προπίπτουν από τον πρωκτό. Κατηγοριοποιούνται σε εσωτερικές (άνωθεν της οδοντωτής γραμμής του πρωκτού), εξωτερικές (κάτωθεν της οδοντωτής γραμμής) ή μικτές (όταν συνυπάρχουν εσωτερικές και εξωτερικές).

Τα κύρια συμπτώματα της νόσου είναι:

• Αιμορραγία (ζωηρό κόκκινο αίμα, που ανευρίσκεται στη λεκάνη ή το χαρτί κατά τη διάρκεια της αφόδευσης). Θα πρέπει να επισημανθεί ότι κάθε αιμορραγία από τον πρωκτό δεν οφείλεται σε αιμορροϊδοπάθεια και τυχόν άλλες παθήσεις θα πρέπει να αποκλειστούν.
• Μικρή ακράτεια (οι διογκωμένες αιμορροΐδες δεν επιτρέπουν την τέλεια σύγκλειση του πρωκτικού δακτυλίου).
• Πόνος.
• Κνησμός.
• Η διάγνωση είναι σχετικά απλή και βασίζεται στη λήψη καλού ιατρικού ιστορικού και την επιμελή κλινική εξέταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί η διενέργεια ορθοσκόπησης.

Η θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας, ανάλογα με τη σοβαρότητα, μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Η συντηρητική αντιμετώπιση αποσκοπεί στην άρση του αιτίου της αιμορροϊδοπάθειας, με διόρθωση των προβλημάτων αφόδευσης (δυσκοιλιότητα, παρατεταμένη προσπάθεια αφόδευσης). Απαιτείται προσαρμογή της δίαιτας και του τρόπου ζωής, με αύξηση πρόσληψης φυτικών ινών και νερού και περιορισμό ερεθιστικών τροφών (καυτερά, αλκοόλ). Η πιο σύγχρονη και αποδεδειγμένα αποτελεσματική μέθοδος χειρουργικής αντιμετώπισης είναι η διαπρωκτική αιμορροϊδική απαγγείωση με χρήση υπερήχου (μέθοδος HAL / RAR). Συνίσταται στον εντοπισμό των αρτηριδίων που τροφοδοτούν τους αιμορροϊδικούς όζους (με υπερηχογραφικό έλεγχο) και στην απολίνωση (σύγκλειση) αυτών με ραφές, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση και τη σταδιακή εξαφάνιση τους.

Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι:

• Αποδεδειγμένα εξαιρετικά αποτελέσματα σε βάθος χρόνου.
• Ελάχιστα επεμβατική. Δεν γίνονται τομές. Δεν υπάρχει αιμορραγία. 100% ανώδυνη συγκριτικά με τις συμβατικές μεθόδους αιμορροϊδεκτομής.
• Eξιτήριο από την κλινική την ημέρα της επέμβασης.
• Ταχεία επιστροφή στην καθημερινότητα (ελαχιστοποίηση της μετεγχειρητικής δυσφορίας του ασθενούς).
   

Περιεδρικό απόστημα - συρίγγιο

Ουσιαστικά πρόκειται για την ίδια πάθηση, με το απόστημα να αποτελεί την οξεία φάση της νόσου και το συρίγγιο τη μετάπτωσή της στη χρονιότητα, καθώς μόνο σε 10%-15% η διάνοιξη και παροχέτευση του αποστήματος δεν καταλείπει περιεδρικό συρίγγιο.

Περιεδρικό απόστημα είναι η συλλογή πύου στους ιστούς πέριξ του πρωκτού. Οφείλεται στη μόλυνση κάποιου από τους πρωκτικούς αδένες. Η διάγνωση είναι εύκολη με την επισκόπηση και την κλινική εξέταση. Τα συμπτώματα είναι ο περιεδρικός πόνος, ο πυρετός και η κακουχία. Η θεραπεία είναι χειρουργική, με διάνοιξη του αποστήματος και παροχέτευση του πύου.

Περιεδρικό συρίγγιο αποκαλείται η παθολογική επικοινωνία του ορθού με το περιπρωκτικό δέρμα. Τα συμπτώματα είναι η εκροή κοπράνων ή πύου, αντιληπτή με το λέρωμα των εσωρούχων, ο κνησμός και φλεγμονή πέριξ του εξωτερικού στομίου του συριγγίου

Η θεραπεία είναι χειρουργική. Εξαρτάται από την πορεία του συριγγίου σε σχέση με τους σφιγκτήρες του πρωκτού (εξωσφιγκτηριακά, μεσοσφιγκτηριακα, διασφιγκτηριακά και υπερσφιγκτηριακά).

• Συριγγοτομή.
• Μέθοδος του Ιπποκράτη.
• Κόλλα ινικής.
• Tοποθέτηση βύσματος.
• Απολίνωση του συριγγίου στο διασφιγκτηριακό χώρο.
   

Κύστη κόκκυγος

Η κύστη κόκκυγος (τριχοφωλεακό συρίγγιο) είναι μια χρόνια νόσος της ιεροκοκκυγικής περιοχής. Πρόκειται για μια κύστη ανάμεσα στο οστό του κόκκυγα και το δέρμα της μεσογλουτιαίας σχισμής, η οποία περιέχει τρίχες και φλεγμονώδες υγρό (συνηθέστερα πύον).

Τα συμπτώματα είναι ο πόνος και ο πυρετός, σε περίπτωση αποστήματος (στην οξεία φάση) και η εκροή δύσοσμου υγρού (στη χρόνια φάση).

Η θεραπεία είναι μόνο χειρουργική. Θα πρέπει να γίνεται το συντομότερο, καθότι η πάθηση είναι εξελικτική. Με τη χρήση πηγών ενέργειας (Laser – Διαθερμία) επιτυγχάνεται η αναίμακτη αφαίρεση όλης της κύστης. Το μετεγχειρητικό τραύμα δύναται, ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες, να παραμείνει ανοιχτό, να συγκλεισθεί μερικώς ή και τελείως. Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος και πλήρως διαχειρίσιμος με απλά παυσίπονα τις επόμενες λίγες ημέρες.