Πόσες φορές έχεις ακούσει τη φράση:

«Μην του δίνεις τόση ζάχαρη, θα γίνει πιο υπερκινητικό!»

Και πόσες φορές αναρωτήθηκες αν τελικά η ζάχαρη… φταίει για όλα;

Ας ρίξουμε λίγο επιστημονικό φως σε αυτή την υπόθεση.

Τι είναι η ΔΕΠΥ;

Η ΔΕΠΥ (ή αλλιώς Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει τη συγκέντρωση, τον αυτοέλεγχο και τον ρυθμό κίνησης των παιδιών (και όχι μόνο – αφορά και ενήλικες!). Δεν είναι μια "μόδα" ή απλώς ένα ζωηρό παιδί. Είναι κάτι πιο βαθύ, που συνδέεται με τη χημεία του εγκεφάλου.

Και πού ''κολλάει'' η ζάχαρη;

Αχ αυτή η ζάχαρη. Μας γλυκαίνει τη μέρα αλλά… της φορτώνουμε πολλές ενοχές!

Οι ερωτήσεις που απασχολούν τους ερευνητές είναι απλές αλλά σημαντικές:

  • Προκαλεί η ζάχαρη ΔΕΠΥ;
  • Επιβαρύνει τα συμπτώματα;
  • Πρέπει να τη φοβόμαστε ή απλώς να τη σεβόμαστε;

Η απάντηση; Δεν είναι (ακόμα) μαύρο-άσπρο.

Τι λένε οι πρόσφατες μελέτες;

Μεγάλη μελέτη σε παιδιά 6-11 ετών:

Δεν βρήκε σαφή σύνδεση μεταξύ κατανάλωσης ζάχαρης και εμφάνισης ΔΕΠΥ. Ούτε η σακχαρόζη ούτε τα γλυκά φάνηκαν να ευθύνονται για την υπερκινητικότητα (PMC, 2018).

Παιδιά κάτω των 2 ετών και ζαχαρούχα ποτά

Εδώ τα πράγματα αλλάζουν. Κατανάλωση ζάχαρης σε πολύ μικρή ηλικία (βλ. χυμοί, αναψυκτικά) φάνηκε να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης συμπτωμάτων ΔΕΠΥ στην προσχολική και σχολική ηλικία (PubMed, 2024).

Μετα-ανάλυση (δηλαδή πολλές μελέτες μαζί):

Ναι, κάποια συσχέτιση υπάρχει. Παιδιά με αυξημένη κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών και σνακ, εμφάνιζαν περισσότερα συμπτώματα παρορμητικότητας και δυσκολίας συγκέντρωσης. Όμως: δεν σημαίνει ότι η ζάχαρη προκαλεί ΔΕΠΥ – απλώς μπορεί να επηρεάζει συμπεριφορές που της μοιάζουν (Science Direct, 2020).

Οπότε… φταίει ή όχι;

Όχι ακριβώς.

Η ζάχαρη δεν φαίνεται να προκαλεί τη ΔΕΠΥ, αλλά:

  • Μπορεί να ενισχύει υπερκινητικές συμπεριφορές, ειδικά σε παιδιά που είναι ήδη ευάλωτα.
  • Επηρεάζει τα επίπεδα ενέργειας και τη διάθεση – που μπορεί να μπερδέψουν τους γονείς ή τους παιδαγωγούς.
  • Σε πολύ μικρή ηλικία, επηρεάζει τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο και το μικροβίωμα του εντέρου, κάτι που πλέον θεωρείται νευροαναπτυξιακός ρυθμιστής.

 Τι μπορεί να κάνει ένας γονιός;

 Απόφυγε τη ζάχαρη στα πρώτα 2 χρόνια ζωής.

 Αντικατάστησε τα επεξεργασμένα γλυκά με φυσικά σάκχαρα (π.χ. φρούτα, πολτοί με βάση τον χουρμά, μέλι άνω των 2 ετών).

 Υποστήριξε τη διατροφή με καλά λιπαρά (Ω3), πρωτεΐνη και σύνθετους υδατάνθρακες – τροφές που κρατούν τον εγκέφαλο “online”!

 Δες τη διατροφή σαν μέρος ενός ολιστικού πλάνου ευεξίας και όχι σαν τιμωρία.

Το συμπέρασμα

Η ζάχαρη δεν είναι «ο κακός της υπόθεσης», αλλά ούτε και σύμμαχος.Σε παιδιά με ευαισθησίες, μπορεί να λειτουργήσει σαν μεγεθυντικός φακός στη συμπεριφορά τους. Άρα το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να χτίσεις υγιή διατροφικά μοτίβα, χωρίς πανικό και χωρίς απαγορεύσεις-μπουρίνια.

Ούτε δαιμονοποίηση, ούτε ασυδοσία. Μια κουταλιά ισορροπία, ένα φλιτζάνι επίγνωση — και λίγη επιστήμη από πάνω!

 

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ο ΙΣΑ ζητεί την παρέμβαση του Εισαγγελέα για παράνομες ιατρικές πράξεις και αντιποίηση του ιατρικού επαγγέλματος
Καταγγελία κατά Οφθαλμιάτρων για αντιδεοντολογική προβολή
Τι σημαίνει να γερνάμε φυσιολογικά