Η προστατίτιδα είναι μία συχνή ουρολογική πάθηση που επηρεάζει τον προστάτη αδένα, έναν μικρό αλλά σημαντικό αδένα του ανδρικού γεννητικού συστήματος. Πρόκειται για μία φλεγμονώδη κατάσταση που μπορεί να εμφανιστεί οξεία ή χρόνια, με συμπτώματα που κυμαίνονται από ήπια ενόχληση έως έντονο πυρετό και συστηματική λοίμωξη.

Η διάγνωση και η αντιμετώπιση της προστατίτιδας απαιτεί προσοχή, καθώς τα συμπτώματα μπορεί να επικαλύπτονται με άλλες ουρολογικές παθήσεις, ενώ η φλεγμονή του προστάτη επηρεάζει και τα επίπεδα του PSA, δημιουργώντας διαγνωστικά διλήμματα.

Τι είναι η προστατίτιδα

Η προστατίτιδα είναι γενικός όρος που περιγράφει τη φλεγμονή του προστάτη, είτε οφείλεται σε λοίμωξη είτε όχι. Μπορεί να εκδηλωθεί αιφνίδια (οξεία μορφή) ή να επιμένει για εβδομάδες ή και μήνες (χρόνια μορφή). Ανάλογα με την αιτιολογία και την παρουσία μικροβίων, η προστατίτιδα ταξινομείται σε τέσσερις κύριες κατηγορίες, σύμφωνα με το National Institutes of Health (NIH):

Κατηγορίες προστατίτιδας

  1. Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα (Κατηγορία I):
    Είναι η πιο σπάνια αλλά και η πιο σοβαρή μορφή προστατίτιδας. Οφείλεται σε βακτηριακή λοίμωξη που εισέρχεται στον προστάτη από το ουροποιητικό σύστημα. Εκδηλώνεται με αιφνίδιο πυρετό, ρίγος, δυσουρία, συχνουρία, πόνο στο περίνεο ή τη μέση, και γενική κακουχία. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να συνοδεύεται από οξεία κατακράτηση ούρων ή σηψαιμία. Απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση.
  2. Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα (Κατηγορία II):
    Αυτή η μορφή χαρακτηρίζεται από χρόνιες ή υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις με το κάποιο μικροβιακό στέλεχος. Τα συμπτώματα είναι πιο ήπια και περιλαμβάνουν πόνο ή αίσθημα δυσφορίας στο περίνεο, συχνουρία, δυσουρία, πόνο κατά την εκσπερμάτιση, στυτική δυσλειτουργία και ενοχλήσεις κατά την ούρηση. Η θεραπεία της περιλαμβάνει παρατεταμένη αντιβιοτική αγωγή.
  3. Χρόνιο σύνδρομο πυελικού άλγους (Κατηγορία III):
    Αφορά ασθενείς με συμπτώματα προστατικής φλεγμονής, αλλά χωρίς ανεύρεση μικροβίων. Υποδιαιρείται σε:

    • Φλεγμονώδες (IIIa): Παρουσία λευκοκυττάρων στο προστατικό υγρό ή στο σπέρμα.
    • Μη φλεγμονώδες (IIIb): Απουσία λευκοκυττάρων, χωρίς σαφή αιτιολογία.
  4. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν χρόνιο ή υποτροπιάζοντα πυελικό πόνο, ενοχλήσεις στο περίνεο, στη βουβωνική περιοχή, στο όσχεο ή στο πέος, καθώς και σεξουαλική δυσλειτουργία. Συχνά η πάθηση σχετίζεται με ψυχολογικούς ή νευρομυϊκούς παράγοντες.
  5. Ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα (Κατηγορία IV):
    Δεν παρουσιάζει καθόλου συμπτώματα και ανιχνεύεται τυχαία, κυρίως κατά εργαστηριακό έλεγχο σπέρματος ή κατά τη βιοψία προστάτη για αυξημένο PSA.

Ποια είναι τα συχνότερα μικρόβια;

Η βακτηριακή προστατίτιδα προκαλείται κυρίως από μικρόβια του ουροποιητικού. Συχνότεροι παθογόνοι οργανισμοί περιλαμβάνουν:

  • Escherichia coli (E. coli): Υπεύθυνο για πάνω από το 70-80% των περιπτώσεων.
  • Enterococcus faecalis
  • Proteus mirabilis
  • Klebsiella spp.
  • Pseudomonas aeruginosa (σε νοσοκομειακές λοιμώξεις ή ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς)
  • Chlamydia trachomatis, Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealyticum (κυρίως σε νέους άνδρες με σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις)

Οι μικροοργανισμοί εισέρχονται στον προστάτη μέσω της ουρήθρας ή παλινδρομώντας από την ουροδόχο κύστη. Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη μικροβιακών βιοφίλμ, καθιστώντας τη θεραπεία δύσκολη.

Παράγοντες κινδύνου για προστατίτιδα

Ορισμένες καταστάσεις και συνήθειες αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης προστατίτιδας:

  • Ιστορικό ουρολοιμώξεων ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων
  • Επαναλαμβανόμενοι καθετηριασμοί ή ενδοουρηθρικές επεμβάσεις
  • Παθήσεις όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη ή η λιθίαση κύστης
  • Επαφές χωρίς προφυλάξεις
  • Καθιστική ζωή, επαγγέλματα με πολύωρη καθιστική στάση ή ποδηλασία
  • Στρες, άγχος και ψυχολογικοί παράγοντες
  • Χρόνια δυσκοιλιότητα ή έντονη πίεση στο περίνεο

Η αποφυγή αυτών των παραγόντων ή η έγκαιρη αντιμετώπισή τους μπορεί να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης ή υποτροπών.

Πώς επηρεάζει η προστατίτιδα το PSA;

Το PSA (Prostate Specific Antigen) είναι μία πρωτεΐνη που εκκρίνεται από τα προστατικά κύτταρα και μετράται στο αίμα ως δείκτης για τον προστάτη. Χρησιμοποιείται κυρίως για την πρώιμη ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη, όμως τα επίπεδά του μπορεί να αυξηθούν και σε καλοήθεις καταστάσεις, όπως:

  • Φλεγμονή (προστατίτιδα)
  • Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη
  • Προστατικό μασάζ ή εκσπερμάτιση πριν την εξέταση
  • Κυστεοσκόπηση/βιοψία προστάτη/τοποθέτηση ουροκαθετήρα ή άλλους χειρισμούς

Στην περίπτωση οξείας ή χρόνιας προστατίτιδας, το PSA μπορεί να αυξηθεί σημαντικά, προκαλώντας ψευδώς θετικό αποτέλεσμα που μπορεί να οδηγήσει σε περιττή ανησυχία ή ακόμη και αχρείαστη βιοψία.

Τι πρέπει να γνωρίζει ο ασθενής:

Εάν ένα αυξημένο PSA συνοδεύεται από συμπτώματα φλεγμονής ή πρόσφατο ιστορικό λοίμωξης, ο ασθενής δεν πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε βιοψία. Συνιστάται:

  • Χορήγηση κατάλληλης αντιβιοτικής αγωγής
  • Επανέλεγχος του PSA μετά από 4–6 εβδομάδες
  • Κλινική εκτίμηση από ουρολόγο και επανεκτίμηση της ανάγκης για περαιτέρω διερεύνηση

Θεραπευτική προσέγγιση

Η θεραπεία εξαρτάται από τη μορφή και την αιτία της προστατίτιδας:

  • Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα:
    Χορηγείται άμεσα αντιβιοτική αγωγή ευρέος φάσματος (π.χ. φθοριοκινολόνες ή κεφαλοσπορίνες), η οποία προσαρμόζεται με βάση την καλλιέργεια ούρων ή προστατικού υγρού. Σε σοβαρές περιπτώσεις απαιτείται νοσηλεία και ενδοφλέβια αγωγή, ίδιαίτερα όταν η προστατίτιδα συνοδεύεται από επίσχεση ούρων, δηλαδή αδυναμία του ασθενή να ουρήσει.
  • Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα:
    Μακράς διάρκειας αντιβιοτική αγωγή (4-6 εβδομάδες), με στόχο τη διείσδυση στον προστάτη και την εξάλειψη του μικροβιακού φορτίου.
  • Χρόνιο σύνδρομο πυελικού άλγους:
    Δεν υπάρχει σαφής αιτιολογική θεραπεία. Η προσέγγιση είναι πολυπαραγοντική: συνδυασμός από αντιφλεγμονώδη, άλφα-αναστολείς κτλ.

Συμπερασματικά

Η προστατίτιδα είναι μια ετερογενής και συχνά υποεκτιμημένη ουρολογική πάθηση. Η σωστή αναγνώριση της μορφής της, η εξατομικευμένη θεραπεία και η κατανόηση της συσχέτισής της με το PSA είναι απαραίτητα για την αποφυγή επιπλοκών και περιττών παρεμβάσεων. Η συνεργασία με εξειδικευμένο ουρολόγο εξασφαλίζει την έγκαιρη διάγνωση, την κατάλληλη θεραπεία και την αποκατάσταση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
SOS από Λαρισαίο γιατρό για τα πατίνια: ''Κάθε μέρα στην εφημερία βλέπουμε τραυματισμένα παιδιά''
Ο ΙΣΑ ζητεί την παρέμβαση του Εισαγγελέα για παράνομες ιατρικές πράξεις και αντιποίηση του ιατρικού επαγγέλματος
Καταγγελία κατά Οφθαλμιάτρων για αντιδεοντολογική προβολή