Η αντίσταση στην ινσουλίνη που ανιχνεύεται με τον συνήθη δείκτη τριγλυκεριδίων-γλυκόζης (TyG) μπορεί να υποδηλώσει ότι άτομα με πρώιμο Αλτσχάιμερ έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ταχεία γνωστική έκπτωση, σύμφωνα με νέα έρευνα που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Νευρολογίας (EAN) 2025.

Νευρολόγοι στο Πανεπιστήμιο της Μπρέσια εξέτασαν τα αρχεία 315 μη διαβητικών ασθενών με γνωστικά ελλείμματα, συμπεριλαμβανομένων 200 με βιολογικά επιβεβαιωμένη νόσο Αλτσχάιμερ. Όλα τα άτομα υποβλήθηκαν σε αξιολόγηση της αντίστασης στην ινσουλίνη χρησιμοποιώντας τον δείκτη TyG και σε κλινική παρακολούθηση τριών ετών.

Όταν οι ασθενείς χωρίστηκαν σύμφωνα με τον δείκτη TyG, όσοι βρίσκονταν στο υψηλότερο τρίτο της υποομάδας με Ήπια Νοητική Διαταραχή AD επιδεινώθηκαν πολύ πιο γρήγορα από τους συνομηλίκους τους με χαμηλότερο TyG, χάνοντας >2,5 μονάδες στην Εξέταση Μίνι Ψυχικής Κατάστασης ανά έτος (λόγος κινδύνου 4,08, 95% ΔΕ, 1,06–15,73). Δεν εμφανίστηκε τέτοια σύνδεση στην ομάδα που δεν έπασχε από Aλτσχάιμερ.

«Μόλις διαγνωστεί η ήπια γνωστική εξασθένηση, οι οικογένειες πάντα ρωτούν πόσο γρήγορα θα εξελιχθεί», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Δρ. Μπιάνκα Γκούμινα.

«Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι ένας απλός μεταβολικός δείκτης που διατίθεται σε κάθε νοσοκομειακό εργαστήριο μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό πιο ευάλωτων ατόμων που μπορεί να είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για στοχευμένη θεραπεία ή συγκεκριμένες στρατηγικές παρέμβασης».

Ενώ η αντίσταση στην ινσουλίνη έχει συνδεθεί με την έναρξη της νόσου Αλτσχάιμερ, ο ρόλος της στην ταχύτητα εξέλιξης της πάθησης έχει λάβει λιγότερη προσοχή. Η παρούσα μελέτη είχε ως στόχο να καλύψει αυτό το κενό εστιάζοντας στην επίδρασή της κατά το πρόδρομο στάδιο της ήπιας γνωστικής εξασθένησης (MCI), όταν οι ασθενείς ακολουθούν εξαιρετικά μεταβλητές πορείες.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τον δείκτη TyG, ο οποίος προσφέρει ένα οικονομικό, συνήθως διαθέσιμο υποκατάστατο για την αντίσταση στην ινσουλίνη, για να διερευνήσουν εάν η μεταβολική δυσλειτουργία θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόβλεψη του ρυθμού της γνωστικής εξασθένησης μετά τη διάγνωση.

Συγκεκριμένα στη Νόσο Alzheimer, η αντίσταση στην ινσουλίνη πιστεύεται ότι επηρεάζει τη νευρωνική πρόσληψη γλυκόζης, προάγει τη συσσώρευση αμυλοειδούς, διαταράσσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και τροφοδοτεί φλεγμονή — οδούς που είναι λιγότερο σχετικές ή ρυθμίζονται διαφορετικά σε άλλες νευροεκφυλιστικές ασθένειες.

«Με έκπληξη είδαμε την επίδραση μόνο στο φάσμα της νόσου Αλτσχάιμερ και όχι σε άλλες νευροεκφυλιστικές ασθένειες», σημειώνει η Δρ. Γκούμινα. «Υποδηλώνει μια ειδική για τη νόσο ευπάθεια στο μεταβολικό στρες κατά τη διάρκεια του προδρομικού παραθύρου, όταν οι παρεμβάσεις μπορεί ακόμα να αλλάξουν την πορεία».

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Μπρέσια, με επικεφαλής τον καθηγητή Padovani και τον καθηγητή Pilotto, διαπίστωσαν ότι η υψηλή TyG συσχετίστηκε επίσης με διαταραχή του αιματοεγκεφαλικού φραγμού και παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, ωστόσο δεν έδειξε καμία αλληλεπίδραση με τον γονότυπο APOE ε4, υποδεικνύοντας ότι οι μεταβολικοί και γενετικοί κίνδυνοι μπορεί να δρουν μέσω ξεχωριστών οδών.

Η αναγνώριση ασθενών με υψηλό TyG θα μπορούσε να βελτιώσει την εγγραφή σε δοκιμές κατά του αμυλοειδούς ή του tau και να οδηγήσει σε έγκαιρα μέτρα που αφορούν τον τρόπο ζωής ή φαρμακολογικά μέτρα για τη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη. Οι ερευνητές διερευνούν επί του παρόντος εάν τα επίπεδα TyG παρακολουθούνται επίσης με νευροαπεικονιστικούς βιοδείκτες για να βοηθήσουν στην έγκαιρη ανίχνευση και διαστρωμάτωση.

«Εάν η στόχευση του μεταβολισμού μπορεί να καθυστερήσει την εξέλιξη, θα έχουμε έναν εύκολα τροποποιήσιμο στόχο που θα λειτουργεί παράλληλα με τα αναδυόμενα φάρμακα που τροποποιούν τη νόσο», καταλήγει η Δρ. Γκούμινα.

Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Alzheimer's & Dementia.

Πηγές:
Alzheimer's & Dementia.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Νοσοκομείο Πύργου και Αμαλιάδας: Μείζον πρόβλημα η έλλειψη παθολόγων
Χρειάζονται οι γυναίκες περισσότερο ύπνο από τους άνδρες;
Πρώτες βοήθειες το καλοκαίρι: Από τσιμπήματα μέχρι εγκαύματα