Η ανοσοθεραπεία του καρκίνου βρίσκεται σε άνθηση εδώ και χρόνια. Οι αναστολείς των σημείων ελέγχου είναι αποτελεσματικοί, αλλά μπορούν επίσης να προκαλέσουν παρενέργειες, ιδίως αυτοάνοσες διεργασίες. Σε αυτές περιλαμβάνεται ο αυτοάνοσος σακχαρώδης διαβήτης που σχετίζεται με αναστολείς των σημείων ελέγχου (CIADM).

Πόσο συχνά όμως εμφανίζεται ο CIADM και υποχωρεί μετά το τέλος της θεραπείας του καρκίνου;

Σε ασθενείς με καρκίνο που λαμβάνουν αναστολείς σημείου ελέγχου, το σάκχαρο στο αίμα πρέπει να ελέγχεται στενά. Περίπου 1 έως 2% των ατόμων που υποβάλλονται σε θεραπεία αναπτύσσουν αυτοάνοσο σακχαρώδη διαβήτη σχετιζόμενο με αναστολείς σημείου ελέγχου (CIADM), ο οποίος πρέπει να διαγνωστεί έγκαιρα και να αντιμετωπιστεί με ινσουλίνη.

Εδώ και περισσότερα από δέκα χρόνια, οι αναστολείς σημείου ελέγχου, όπως τα αντισώματα Nivolumab, Pembrolizumab, Atezolizumab και Durvalumab, εμπλουτίζουν την ογκολογία. Σε διαδικτυακή συνέντευξη τύπου της Γερμανικής Εταιρείας Διαβήτη, αναφέρθηκε ότι υπάρχουν πλέον περίπου 90 άδειες κυκλοφορίας για διάφορους τύπους καρκίνου.

Τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσουν μηχανισμούς για να ξεφύγουν από την επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι αναστολείς των σημείων ελέγχου μπλοκάρουν αυτές τις οδούς και ενεργοποιούν ξανά την απόκριση των Τ - κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της αντικαρκινικής απόκρισης.

Πολλές μελέτες και η μακροχρόνια χρήση τους στην πράξη αποδεικνύουν ότι αυτό λειτουργεί πολύ καλά σε πολλούς όγκους.

Ωστόσο, η ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να προκαλέσει και υπερβολικές αντιδράσεις του. Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι συχνές και ονομάζονται "ανοσολογικές ανεπιθύμητες ενέργειες των αναστολέων των σημείων ελέγχου" (irAEs).

Όταν επηρεάζονται τα β-κύτταρα του παγκρέατος, οι γιατροί αναφέρονται πλέον στον αυτοάνοσο διαβήτη που σχετίζεται με αναστολείς σημείων ελέγχου, εν συντομία CIADM.

Ο CIADM εμφανίζεται κατά μέσο όρο δώδεκα εβδομάδες μετά την έναρξη της ανοσοθεραπείας κατά του καρκίνου.

Όπως ενημέρωσε ο καθηγητής Dr. Andreas Fritsche από το Πανεπιστήμιο του Τύμπιγκεν, αυτή η μορφή διαβήτη δεν είναι αναστρέψιμη μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας του καρκίνου. "Τα β-κύτταρα δεν αναρρώνουν."

Ο διαβητολόγος τόνισε ότι ο CIADM εμφανίζεται συχνότερα από ό,τι ίσως πιστεύεται. Περίπου 1 έως 2% όλων των ασθενών που λαμβάνουν θεραπεία με αναστολείς σημείου ελέγχου νοσούν από αυτόν. Με περίπου 100.000 ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία, θα ήταν 1000 έως 2000 με μια τέτοια μορφή διαβήτη.

Ο CIADM μοιάζει με τον διαβήτη τύπου 1, αλλά υπάρχουν και διαφορές. Σύμφωνα με τον Fritsche, στον CIADM είναι πολύ πιο σπάνια ανιχνεύσιμα συγκεκριμένα αυτοαντισώματα και το CIADM χαρακτηρίζεται από ταχύτερη εξέλιξη σε σύγκριση με τον κλασικό διαβήτη τύπου 1.

Πολύ πιο συχνά και γρηγορότερα εμφανίζεται απειλητική για τη ζωή κετοξέωση. Είναι επομένως σημαντικό να διαγνωστεί έγκαιρα ο διαβήτης και να γίνεται τακτικός έλεγχος (μέτρηση HbA1c και γλυκόζης αίματος) κατά τη διάρκεια της θεραπείας του καρκίνου.

Ο γιατρός υπενθύμισε επίσης ότι οι καρκινοπαθείς με προϋπάρχοντα διαβήτη τύπου 2 πρέπει να παρακολουθούνται στενά.

Σε περίπτωση επιδείνωσης των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, δεν πρέπει να εξετάζεται μόνο η πιθανότητα επιδείνωσης του διαβήτη τύπου 2, αλλά και η πιθανότητα εμφάνισης νέου CIADM.

Δεδομένου ότι ο προσδιορισμός των αυτοαντισωμάτων δεν είναι αρκετά ενδεικτικός, ο ενδοκρινολόγος συνέστησε τον προσδιορισμό της τιμής του πεπτιδίου C στο αίμα, το οποίο αποτελεί δείκτη της παραγωγής ινσουλίνης στον οργανισμό. Εάν η τιμή είναι μηδενική, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα εμφάνισης CIADM και πρέπει να ξεκινήσει αμέσως θεραπεία με ινσουλίνη, σύμφωνα με τον Fritsche.

Κατ' αρχήν, o CIADM, όπως και ο διαβήτης τύπου 1, πρέπει πάντα να αντιμετωπίζεται με βασική θεραπεία ινσουλίνης bolus.

Οι πάσχοντες πρέπει να εκπαιδεύονται και να ενημερώνονται. "Χρειαζόμαστε μια μονάδα διαβήτη σε κάθε ογκολογικό κέντρο ενός νοσοκομείου, ώστε να μπορούμε να παρέχουμε καλή φροντίδα σε αυτούς τους σοβαρά πάσχοντες ασθενείς", θεωρεί ο Fritsche.

Πηγές:
Pharmazeutische Zeitung

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Ποιες τροφές αυξάνουν την καλή χοληστερόλη