Ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε μια νέα ανοσοθεραπεία για τη θεραπεία της επαναλαμβανόμενης αναπνευστικής παπιλλωμάτωσης, η οποία είναι συνέπεια μιας επίμονης λοίμωξης από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) των τύπων 6 και 11.

Η υποδόρια ένεση του γονιδιακής θεραπείας Zopapogene Imadenovec (Papzimeos) προκαλεί μια ανοσολογική αντίδραση των Τ-κυττάρων, η οποία σε μια ανοιχτή μελέτη φάσης 1/2 οδήγησε σε μερική έως πλήρη ύφεση των θηλωμάτων στους περισσότερους ασθενείς.

Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν πέρυσι στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO) και δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο περιοδικό "The Lancet Respiratory Medicine".

Η υποτροπιάζουσα αναπνευστική παπιλλωμάτωση είναι μια σπάνια ασθένεια, με περίπου 1.000 κρούσματα ετησίως στις ΗΠΑ. Η μόλυνση με τους τύπους HPV 6 και 11 μπορεί να συμβεί ενδομήτρια, κατά τη γέννηση ή σε μεταγενέστερη ηλικία.

Οι δύο τύποι HPV 6 και 11 θεωρούνται "χαμηλού κινδύνου" και συνήθως δεν προκαλούν καρκίνους. Ωστόσο, μπορεί να προκληθεί μαζική ανάπτυξη καλοήθων θηλωμάτων στον λάρυγγα και στις αναπνευστικές οδούς. Αυτά προκαλούν δυσφωνία και αναπνευστικές δυσκολίες. Στα παιδιά, λόγω των στενών αναπνευστικών οδών, μπορεί να προκληθεί και απειλητική για τη ζωή αναπνευστική ανεπάρκεια.

Η θεραπεία γίνεται επί του παρόντος με τακτική ενδοσκοπική αφαίρεση των θηλωμάτων, η οποία όμως μπορεί να προκαλέσει μόνιμη φωνητική δυσχέρεια λόγω ουλής στις φωνητικές χορδές.

Η θεραπεία με Zopapogene Imadenovec (PRGN-2012) προκαλεί μια αντίδραση των Τ κυττάρων, η οποία έχει ως στόχο την εξάλειψη των θηλωμάτων, των μολυσμένων επιθηλιακών κυττάρων. Το PRGN-2012 διαφέρει από τα συμβατικά εμβόλια, τα οποία προκαλούν τα Β κύτταρα να παράγουν αντισώματα που παγιδεύουν ιούς και άλλους παθογόνους παράγοντες έξω από τα κύτταρα.

Το PRGN-2012 αποτελείται από έναν γενετικό αδενοϊό - γορίλα, έναντι του οποίου οι άνθρωποι δεν έχουν αντισώματα και ο οποίος δεν μπορεί να πολλαπλασιαστεί στον ανθρώπινο οργανισμό λόγω γενετικών τροποποιήσεων. Ο ιός μολύνει κύτταρα που παρουσιάζουν αντιγόνα και αποθηκεύει εκεί αντίγραφα για την παραγωγή αντιγόνων των δύο τύπων HPV. Το PRGN-2012 είναι επομένως μια γονιδιακή θεραπεία.

Είναι ταυτόχρονα μια ανοσοθεραπεία, επειδή τα αντιγόνα προκαλούν το ανοσοποιητικό σύστημα να ενεργοποιήσει μόνιμα τα Τ - κύτταρα, τα οποία επιτίθενται στα παπιλωματικά κύτταρα.

Σε μια μελέτη φάσης 1 με 15 συμμετέχοντες με υποτροπιάζουσα αναπνευστική παπιλλωμάτωση, η υψηλότερη δόση οδήγησε σε πλήρη ύφεση των παπιλωμάτων στο ήμισυ των ασθενών. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν το 2023 στο Science Translational Medicine.

Στη μελέτη φάσης 1/2, η οποία αποτέλεσε τη βάση για την έγκριση, συμμετείχαν 35 ενήλικες ηλικίας 20-88 ετών (μέση ηλικία 49 ετών) που έπασχαν από υποτροπιάζουσα αναπνευστική παπιλλωμάτωση από την ηλικία των 1-65 ετών. Στους συμμετέχοντες είχαν πραγματοποιηθεί 3-10 (μέσος όρος 4) ενδοσκοπικές θεραπείες απομάκρυνσης όγκων κατά τους τελευταίους 12 μήνες. Έκαναν 4 υποδόριες ενέσεις PRGN-2012 για περίοδο 12 εβδομάδων.

 Όπως αναφέρουν ο Scott Norberg από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH) στη Μπεθέσντα/Μέριλαντ και οι συνεργάτες του, σε 18 άτομα (51%) παρατηρήθηκε πλήρης ύφεση, με αποτέλεσμα να μην χρειαστούν περαιτέρω θεραπείες debulking τους επόμενους 12 μήνες. Οι υφέσεις ήταν μακροχρόνιες. Οι περισσότερες δεν παρουσίασαν υποτροπή ακόμη και μετά από 2 χρόνια.

Σε άλλους 12 συμμετέχοντες, ο αριθμός των θεραπειών debulking μειώθηκε, με αποτέλεσμα το συνολικό ποσοστό ανταπόκρισης να ανέλθει σε 86% (30 από 35 άτομα).

Η θεραπεία ήταν καλά ανεκτή. Όλοι έλαβαν τις 4 προβλεπόμενες δόσεις. Σύμφωνα με τον FDA, οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιορίστηκαν, όπως και με άλλα εμβόλια, σε τοπικές αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης και σε συστηματικές γενικές αντιδράσεις όπως κόπωση, ρίγη και πυρετό.

Ο κατασκευαστής επιδιώκει επίσης την έγκριση του Papzimeos στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκων (EMA) ταξινόμησε το Zopapogene Imadenovec τον Ιανουάριο του 2024 ως ορφανό φάρμακο, δηλαδή φάρμακο για σπάνιες ασθένειες.

Πηγές:
The Lancet Respiratory Medicine

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Πνευμονία: Βακτηριακό ένζυμο είναι πιθανό να προκαλεί μοιραίες καρδιακές επιπλοκές [μελέτη]