Ένα σπρέι για τη μύτη με αζελαστίνη, το οποίο χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες για τη θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας και διατίθεται χωρίς ιατρική συνταγή, μείωσε κατά δύο τρίτα τον αριθμό των λοιμώξεων από SARS-CoV-2 σε μια μελέτη φάσης 2.

Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο "JAMA Internal Medicine" .

Η αζελαστίνη ανήκει στα αντιισταμινικά της 2ης γενιάς, τα οποία έχουν μικρότερη κατασταλτική δράση από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνταν προηγουμένως.

Η δραστική ουσία, όταν εφαρμόζεται τοπικά μέσω ρινικού σπρέι, συνδέεται με τους υποδοχείς ισταμίνης H1 στον ρινικό βλεννογόνο, εμποδίζοντας τις αλλεργικές αντιδράσεις.

Δεν είναι αρχικά εμφανής η άμεση επίδραση στις λοιμώξεις από SARS-CoV-2 ή άλλα ιούς που προσβάλλουν αρχικά τον βλεννογόνο των αναπνευστικών οδών.

Η αντιική δράση της αζελαστίνης κατά του SARS-CoV-2 ανακαλύφθηκε αρχικά σε εργαστηριακές μελέτες και αποδόθηκε σε διάφορους μηχανισμούς που θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη μόλυνση του ρινικού βλεννογόνου, ο οποίος αποτελεί πιθανή πύλη εισόδου για τον κοροναϊό.

Αυτό οδήγησε μια ομάδα με επικεφαλής τον Robert Bals, διευθυντή της Κλινικής Εσωτερικής Ιατρικής V στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Homburg/Saar, να πραγματοποιήσει μια τυχαιοποιημένη μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 450 υγιείς ενήλικες μέσης ηλικίας 28 ετών από τον Μάρτιο του 2023. Είχαν κάνει κατά μέσο όρο 3 εμβολιασμούς κατά του SARS-CoV-2.

Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να χρησιμοποιούν 3 φορές την ημέρα για 56 ημέρες ένα ρινικό σπρέι, το οποίο περιείχε 0,1 % αζελαστίνη στο μισό των περιπτώσεων και δεν περιείχε δραστική ουσία στο άλλο μισό.

Ο πρωταρχικός τελικός στόχος της μελέτης ήταν η λοίμωξη με SARS-CoV-2. Οι συμμετέχοντες πραγματοποιούσαν δύο φορές την εβδομάδα ένα γρήγορο τεστ, το οποίο σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος επαληθευόταν με αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR).

Όπως ανέφεραν οι ερευνητές, στην ομάδα της αζελαστίνης 5 άτομα (2,2 %) παρουσίασαν λοίμωξη επιβεβαιωμένη με PCR, ενώ στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου τα άτομα αυτά ήταν 15 (6,7 %).

Η ομάδα προσδιόρισε μια αναλογία πιθανοτήτων 0,31, η οποία ήταν σημαντική με ένα διάστημα εμπιστοσύνης (CI) 95% από 0,11 έως 0,87. Επίσης, οι συμπτωματικές λοιμώξεις ήταν λιγότερο συχνές: 4 (1,8%) συμμετέχοντες νόσησαν από COVID-19 έναντι 14 (6,3%).

 Η αζελαστίνη δεν πρόλαβε μόνο τις λοιμώξεις από SARS-CoV-2. Άλλοι ιοί εντοπίστηκαν επίσης λιγότερο συχνά στα ρινικά επιχρίσματα, με 21 έναντι 49 εργαστηριακά επιβεβαιωμένων λοιμώξεων.

Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η μείωση των ανθρώπινων ρινοϊών, οι οποίες ανιχνεύθηκαν σε 4 (1,8 %) έναντι 14 συμμετεχόντων (6,3 %).

Αυτό υποδηλώνει μια μη ειδική προστατευτική δράση έναντι όλων των ιών που προσβάλλουν τον ρινικό βλεννογόνο, αν και ο ακριβής μηχανισμός δράσης πρέπει ακόμη να διευκρινιστεί.

Η προστατευτική δράση είναι συγκρίσιμη με αυτή των εμβολίων – τα οποία, ωστόσο, δεν χρειάζεται να χορηγούνται 3 φορές την ημέρα – και μπορεί να συγκριθεί με τα αντιιικά φάρμακα και τα παρασκευάσματα αντισωμάτων, τα οποία, ωστόσο, έχουν χάσει την αποτελεσματικότητά τους λόγω των μεταλλάξεων του Omicron.

Για τον Bals, από αυτό προκύπτουν πρακτικές ενδείξεις. Ιδιαίτερα για τις ομάδες υψηλού κινδύνου, σε φάσεις υψηλής επίπτωσης ή σε επικείμενα ταξίδια, το ρινικό σπρέι θα μπορούσε να αποτελέσει ένα εύκολα προσβάσιμο συμπλήρωμα των υφιστάμενων μέτρων προστασίας, σύμφωνα με τον Bals.

Ο ίδιος τάσσεται υπέρ της διεξαγωγής περαιτέρω πολυκεντρικών μελετών, προκειμένου να διερευνηθεί περαιτέρω η χρήση του ρινικού σπρέι αζελαστίνης ως "προληπτικού φαρμάκου κατά ζήτηση" και να εξεταστεί το δυναμικό του έναντι άλλων παθογόνων των αναπνευστικών οδών.

Πηγές:
JAMA Internal Medicine

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Ποιες τροφές αυξάνουν την καλή χοληστερόλη