Τη ριζική αλλαγή που φέρνουν οι γονιδιακές, κυτταρικές και προηγμένες θεραπείες (ATMPs) τόσο στην αντιμετώπιση των ασθενειών όσο και στον τρόπο οργάνωσης και χρηματοδότησης των συστημάτων Υγείας ανέδειξε ο Αντώνης Καρόκης, Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων της MSD, μιλώντας για τη νέα εποχή της ιατρικής και τις προκλήσεις που αυτή δημιουργεί.

 Όπως τόνισε, πρόκειται για θεραπείες που δεν στοχεύουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων, αλλά παρεμβαίνουν στον ίδιο τον μηχανισμό της νόσου, αλλάζοντας την εξέλιξή της.

Σε πολλές περιπτώσεις είναι εξατομικευμένες, βασισμένες στο μοριακό ή γενετικό προφίλ του ασθενούς, και χορηγούνται ως μία εφάπαξ ή περιορισμένης διάρκειας θεραπεία, με δυνητικά μακροχρόνιο όφελος.

 Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί καινοτόμος αντικαρκινική θεραπεία που βρίσκεται σε κλινική μελέτη στην Ελλάδα, για ασθενείς με μελάνωμα και καρκίνο του πνεύμονα. Όπως περιέγραψε ο κ. Καρόκης, από τη βιοψία του ασθενούς αποστέλλεται δείγμα σε εξειδικευμένο κέντρο στο εξωτερικό, όπου με τη βοήθεια τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης αναλύονται δεκάδες παράγοντες του όγκου, ώστε να σχεδιαστεί μια απολύτως προσωποποιημένη θεραπεία.

Ανάλογη είναι η φιλοσοφία και στις γονιδιακές θεραπείες για σπάνιες νόσους, ακόμη και στην παιδιατρική ηλικία, όπου μία και μόνο δόση μπορεί να αλλάξει δραστικά την πορεία μιας ασθένειας.

Ωστόσο, αυτή η επιστημονική πρόοδος φέρνει στο προσκήνιο σοβαρά ζητήματα πολιτικής Υγείας. Όπως επισήμανε ο κ. Καρόκης, οι θεραπείες αυτές έχουν υψηλό αρχικό κόστος, γεγονός που τις καθιστά ασύμβατες με τα παραδοσιακά εργαλεία αξιολόγησης και αποζημίωσης, όπως ο κλειστός φαρμακευτικός προϋπολογισμός και το clawback.

"Δεν μπορούμε να αξιολογούμε αυτές τις θεραπείες όπως ένα συμβατικό φάρμακο", ανέφερε, εξηγώντας ότι το cost-effectiveness θα πρέπει να εξετάζεται σε επίπεδο θεραπευτικής προσέγγισης και συνολικής επιβάρυνσης της νόσου, και όχι μόνο με βάση τη φαρμακευτική δαπάνη.

Παράλληλα, το budget impact οφείλει να λαμβάνει υπόψη το συνολικό όφελος για το σύστημα Υγείας και την κοινωνία, όπως η αποφυγή χρόνιων θεραπειών, οι λιγότερες νοσηλείες και η διατήρηση της παραγωγικότητας των ασθενών.

 Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην ανάγκη για συνεχή συλλογή real world δεδομένων, που θα τεκμηριώνουν μακροπρόθεσμα την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια των θεραπειών, αλλά και σε νέα μοντέλα αποζημίωσης, όπως οι outcomes-based ή managed entry agreements, τα οποία συνδέουν το κόστος με το πραγματικό θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Πρόκειται για μηχανισμούς που εφαρμόζονται ήδη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά δεν προβλέπονται ακόμη από το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο.

 Ο κ. Καρόκης στάθηκε επίσης στο ευρύτερο ζήτημα της αξιολόγησης της καινοτομίας, επισημαίνοντας ότι σήμερα ακόμη και θεραπείες με χαμηλότερο κόστος και σαφώς καλύτερο κλινικό όφελος μπορεί να επιβαρύνονται δυσανάλογα από το σύστημα επιστροφών. "Πρέπει πρώτα να ορίσουμε πώς αποζημιώνουμε την αξία και μετά να δούμε πώς περιορίζουμε ό,τι δεν έχει αξία", σημείωσε χαρακτηριστικά.

 Το κεντρικό μήνυμα είναι σαφές: η έλευση των γονιδιακών και κυτταρικών θεραπειών δεν απαιτεί απλώς νέες θεραπείες, αλλά μια συνολική αλλαγή φιλοσοφίας στον τρόπο με τον οποίο τα συστήματα Υγείας αξιολογούν, χρηματοδοτούν και ενσωματώνουν την καινοτομία.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Χριστουγεννιάτικες αλλεργίες και ''Σύνδρομο Χριστουγεννιάτικου Δέντρου''
Magic Diabetes Bus: 2.500 μετρήσεις και εξετάσεις στο φετινό ταξίδι
Χριστουγεννιάτικα κάλαντα από εθελοντές του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στον υπουργό Υγείας