Η σχέση μας με το φαγητό μπορεί να καταστραφεί για πολλούς λόγους. Κακός τρόπος ζωής, κάποια τραυματική ψυχολογική εμπειρία, ή μια διατροφική διαταραχή... Το πρόβλημα είναι πως, εκτός από τους προφανείς κινδύνους για την υγεία μας που κρύβει αυτό, δεν μπορούμε να απολαύσουμε κυριολεκτικά αυτό που χρειάζεται ο οργανισμός μας για να είναι δυνατός και υγιής.

Η συναισθηματική υπερφαγία, η στέρηση φαγητού ως μορφή τιμωρίας, αλλά και η έλλειψη αυτοελέγχου είναι σημάδια ότι η σχέση μας με το φαγητό χρειάζεται άμεσα να βελτιωθεί. Η υγιής σχέση με το φαγητό ορίζεται ως το να τρώμε όταν πεινάμε και να σταματάμε όταν χορταίνουμε. Ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι και τόσο - αν ήταν, δεν θα νιώθαμε ενοχές κάθε φορά που τρώγαμε ακόμα ένα μπισκότο ή ένα ακόμα κομμάτι πίτσα. Και δεν έχει να κάνει αναγκαστικά με την υγιεινή διατροφή. Ένας άνθρωπος, για παράδειγμα, που δεν έχει καθόλου ενοχές να φάει πίτσα, αλλά ξέρει πως αν φάει πάνω από δύο κομμάτια, απλά καταπονεί το στομάχι του, έχει υγιή σχέση με το φαγητό.

Τα περισσότερα συναισθηματικά προβλήματα με το φαγητό ξεκινούν στην παιδική ηλικία. Το παιδί, γύρω στα τρία με τέσσερα έτη, θα αρχίσει να συνειδητοποιεί και να συσχετίζει συναισθήματα σχετικά με το φαγητό ή την οικογενειακή ώρα του φαγητού. Οι αντιδράσεις των γονέων παίζουν, επίσης, σημαντικό ρόλο. Ο τρόπος για να το ξεπεράσουμε αυτό - και ξανά, ακούγεται πιο απλός από ό,τι είναι στην πραγματικότητα - είναι απλώς να "ακούμε" καλύτερα το σώμα μας. Πότε πεινάει, πότε δεν θέλει άλλο, και πότε η πείνα μας μπορεί να συμβολίζει κάτι άλλο εκτός από την ανάγκη για φαγητό. Και είναι απαραίτητο να σταματήσουμε να κρίνουμε αρνητικά τον εαυτό μας όταν τρώμε αυτό που θέλουμε.

Θα μπορούσε να βοηθήσει σε αυτή τη διαδικασία να κρατάμε ημερολόγιο φαγητού και συναισθημάτων, καταγράφοντας αυτά που φάγαμε αλλά και πώς νιώθαμε εκείνη την στιγμή. Είναι πολύ χρήσιμο εργαλείο για να ανακαλύψουμε πιθανά μας μοτίβα σκέψης και συμπεριφοράς που δεν μας είχαν περάσει από το μυαλό.

Όταν μας πιάνει η επιθυμία να φάμε, καλό είναι να σκεφτούμε μερικά πράγματα. Αρχικά, αν είναι μία από τις κατάλληλες ώρες για φαγητό, και έπειτα σε μία κλίμακα 0-10 πόσο πεινάμε. Αισθανόμαστε βαρεμάρα, οργή ή θλίψη; Το φαγητό είναι μια βιολογική ανάγκη που πρέπει να καλύπτεται, δεν είναι η απάντηση στα αρνητικά μας συναισθήματα.

Αν παρατηρήσετε ότι η υπερφαγία σας δεν έχει να κάνει με συναισθήματα, αλλά επειδή όντως νιώθετε όλη την ώρα πως δεν έχετε ενέργεια, τότε μια επίσκεψη στον γιατρό για να δείτε αν όλα είναι εντάξει είναι έξυπνη ιδέα. Διαφορετικά, το ημερολόγιο θα μπορέσει να σας βοηθήσει να δείτε πότε, για παράδειγμα, αναζητάτε ζάχαρη επειδή νιώθετε πεσμένοι.

Ένα άλλο πράγμα που μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε το ημερολόγιο είναι αν τρώμε γενικότερα σωστά. Αν, για παράδειγμα, το μόνο μας γεύμα στην ημέρα είναι στις οκτώ το βράδυ, επειδή δεν προλαβαίνουμε, αυτή δεν είναι καθόλου καλή σχέση με το φαγητό - επειδή πρακτικά αρνιόμαστε να ενσωματώσουμε στην ημέρα μας μια κυριολεκτική βιολογική ανάγκη. Ή, έστω, αρνείται το περιβάλλον εργασίας μας, αλλά αυτό δεν είναι το κατάλληλο site για να κάνουμε αυτή την κουβέντα.

Ένας λόγος που μπορεί να συμβαίνει αυτό για κάποιους ανθρώπους είναι επειδή μεγάλωσαν σε συνθήκες χάους σχετικά με το φαγητό: είτε δεν υπήρχαν σταθερές ώρες φαγητού στο σπίτι, είτε υπήρχε στέρηση. Το αποτέλεσμα είναι πως έχουν αναπτύξει τον φόβο ότι θα πεινάσουν, και αυτό να τους προκαλεί συναισθηματική ανάγκη για φαγητό.

Η ψυχοθεραπεία μπορεί επίσης να είναι ένα πολύ δυνατό εργαλείο που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τους λόγους που έχει καταστραφεί η σχέση μας με το φαγητό, όπως και να οργανώσουμε τρόπους για να την βελτιώσουμε. Ένας διαιτολόγος, επίσης, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά, δίνοντάς μας πληροφορίες για το πώς η διατροφή μας επηρεάζει το σώμα μας, αλλά και να μας βγάλει εξατομικευμένο διαιτολόγιο.

Όλα αυτά δεν σημαίνουν πως το να συνδέουμε το φαγητό με συναισθήματα είναι από μόνο του κάτι κακό. Και επίσης δεν σημαίνουν ότι αν κάποιες φορές δεν αντέχουμε και υποκύπτουμε στο να τρώμε συναισθηματικά, έγινε κάτι τρομερό. Μια καλή σχέση με το φαγητό αφήνει χώρο και για παρασπονδίες, επειδή όλα είναι στο πρόγραμμα.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Επίσκεψη κλιμακίου του ECDC στη χώρα μας
Όγκοι της υπόφυσης: Πού πρέπει να στοχεύει η χειρουργική θεραπεία
Η τεχνητή νοημοσύνη αξιολογεί τον καρδιαγγειακό κίνδυνο κατά τη διάρκεια αξονικής τομογραφίας [μελέτη]