Υστερεί η Ελλάδα στην αγορά φαρμάκου σε σύγκριση με την Κεντρική

Με προοπτικές μεν αλλά και δρόμο σημαντικό ακόμη να διανύσει έχει η αγορά του φαρμάκου στην Ελλάδα, προκειμένου να φτάσει τα επίπεδα που καταλαμβάνει ο συγκεκριμένος κλάδος σε αγορές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Το ασταθές πολιτικό-οικονομικό πλαίσιο, οι πολιτικές αστοχίες, οι συνεχώς αυξανόμενες υποχρεωτικές επιστροφές, οι ανεπίτρεπτες καθυστερήσεις λόγω γραφειοκρατίας, τα μηδαμινά κίνητρα για επενδύσεις όπως φαίνεται έχουν κοστίσει ακριβά στο φάρμακο, το οποίο αν και αποτελεί το 20% του συνολικού κόστους για την υγεία, έχει υποστεί τις μεγαλύτερες πιέσεις σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα κέντρα κόστους.

Στο πλαίσιο αυτό και με βάση τα στοιχεία της Efpia που αφορούν το 2017, έγινε προσπάθεια να προσδιοριστεί η σημερινή θέση που κατέχει ο κλάδος στην Ελλάδα και εν τέλει να συγκριθεί με την αντίστοιχη θέση που καταλαμβάνει σε άλλα κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η έρευνα αφορά τέσσερις βασικές παραμέτρους του φαρμάκου και συγκεκριμένα τα γενόσημα, τις κλινικές μελέτες, τις εξαγωγές και το μέγεθος των παραγωγών.

Όσον αφορά τα γενόσημα όπως αποτυπώνεται και στον σχετικό πίνακα η Πολωνία έχει την υψηλότερη διείσδυση γενοσήμων βάσει όγκου, ακολουθούμενη από τη Βουλγαρία. Τα γενόσημα στην Πολωνία καταλαμβάνουν το 52,9% και ακολουθεί η Βουλγαρία με 48%, η Κροατία με 43%, η Σερβία με 38%, η Ουγγαρία με 37,6%, η Ρουμανία με 28% και η Σλοβακία με 19,7%.

Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία, στο 1,945 δισ. ευρώ που είναι η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα, τα 470 εκατ. ευρώ ή σε όγκο τα 75 εκατ. τεμάχια αφορούν γενόσημα. Ενημερωτικά, σήμερα η διείσδυση των γενοσήμων στα σκευάσματα για το καρδιαγγειακό είναι 28%, για το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα 26%, για το πεπτικό σύστημα 14% και για τα σκευάσματα για το αίμα 12%. Χωρίς να είναι απολύτως επιβεβαιωμένο, η εκτίμηση είναι ότι η διείσδυση των γενοσήμων αξιακά στην αγορά έχει φτάσει στο 29% και βάσει όγκου στο 33%. Στοιχεία που αν ευσταθούν, ανεβάζουν την Ελλάδα στην 5η θέση.

Καθόλου καλά δεν είναι τα νέα όσον αφορά τις κλινικές μελέτες, καθώς η Ελλάδα έρχεται στην τελευταία θέση. Συγκεκριμένα στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης πρώτη και με διαφορά από τις υπόλοιπες αγορές εμφανίζεται να είναι η Πολωνία, η οποία σύμφωνα και με τα στοιχεία της Efpia δαπάνησε τα περισσότερα για την έρευνα και την ανάπτυξη στην περιοχή το 2017, φθάνοντας τα 340 εκατ. Ευρώ. Δεύτερη είναι η Σλοβενία με 180 εκατ. ευρώ, τρίτη η Ουγγαρία με 176 εκατ. ευρώ, τέταρτη η Ρουμανία με 101 εκατ. ευρώ και πέμπτη η Τσεχία με 77 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕFPIA, τα τελευταία 6 χρόνια, ο αριθμός των κλινικών δοκιμών που διενεργούνται στη Ελλάδα κινείται σταθερά μεταξύ 120-150 αιτήσεων κάθε χρόνο, ενώ παράλληλα οι επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη βρίσκονται σε πτωτική τροχιά- και έτσι, από τα 80 εκατ. ευρώ που ήταν το 2014, περιορίστηκαν στα 42 εκατ. ευρώ το 2016. Πορεία, που εν πολλοίς επιβεβαιώνεται και από τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΕΟΦ και αφορούν το 2018. Με βάση αυτά, το μέγεθος της αγοράς εκτιμάται στα 47 εκατ. ευρώ και προκύπτει από τις προϋπολογισμένες δαπάνες ερευνητικών αμοιβών, εργαστηριακών εξετάσεων και παρακρατήσεων Νοσοκομείων και Φορέων Οικονομικής Διαχείρισης.

Την ίδια στιγμή, ισχυρότερη δύναμη όσον αφορά τις εξαγωγές σκευασμάτων αναδεικνύεται η Ουγγαρία φθάνοντας τα 5,015 εκατ., ευρώ με δεύτερη την Πολωνία και εξαγωγές ύψους 4,016 εκατ. ευρώ. Ακολουθούν η Σλοβακία με 2,728 εκατ. ευρώ, η Τσεχία με 2,291 εκατ. ευρώ και η Κροατία με 1,144 εκατ. ευρώ.

Μολονότι με βάση τα στοιχεία της Ελλάδος η χώρα δείχνει να απέχει από την πεντάδα, παράγοντες πιθανολογούν ότι πρέπει να έχει γίνει ανατροπή, καθώς οι ελληνικές εξαγωγές καταγράφουν διψήφια άνοδο τα τελευταία χρόνια.

Ειδικότερα το 2018, οι εξαγωγές διαμορφώθηκαν σε 1,13 δισ. ευρώ και 30.122,9 τόνους από 863,5 εκατ. ευρώ και 24.925,5 τόνους το 2017. Η αύξηση του 30,9% που σημείωσαν οι εξαγωγές φαρμάκων το 2018, εδραίωσαν το ελληνικό φάρμακο στη δεύτερη θέση των 100 σημαντικότερων εξαγώγιμων προϊόντων της χώρας. Εξαιτίας της έντονης αυτής εξωστρεφούς δραστηριότητας, 27 ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες αύξησαν τα έσοδά τους κατά 10,8% το 2018 έναντι του 2017 από 1,3 δισ. ευρώ σε 1,5 δισ. ευρώ και τα καθαρά τους κέρδη από 63,8 εκατ. ευρώ σε 73,7 εκατ. ευρώ το 2018, ενώ βελτίωσαν την προ φόρων κερδοφορία τους κατά 15,4%.

Τέλος, η Πολωνία με βάση και τα στοιχεία της Efpia αναδεικνύεται μακράν η μεγαλύτερη φαρμακοβιομηχανία στην περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (CEE), συνολικής αξίας 6,352 δισ. Ευρώ για το 2017. Η Τσεχική Δημοκρατία είναι στη δεύτερη θέση, ακολουθούμενη από τη Ρουμανία και την Ουγγαρία.

Το 2017 η παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων σε αξία (ex-factory) στην Ελλάδα ανήλθε στα 954 εκατ. ευρώ, με προστιθέμενη αξία στα 668 εκατ. ευρώ (3,0% μερίδιο στον κλάδο της μεταποίησης).