Δικαιολογημένη η απορία του καρδιοπαθούς που ρωτά: ‘Πώς εξηγείται το γεγονός ότι ενώ στη στεφανιογραφία φαίνεται να είναι κλειστή 100% η βασικότερη αρτηρία της καρδιάς μου, η καρδιά μου δεν έπαθε καμία ουσιαστική βλάβη; Λογικό δεν θα ήταν να έχει καταστραφεί η περιοχή που αρδεύεται από την αρτηρία που έκλεισε;’

Πράγματι είναι λογικό. Όμως η λογική δεν διέπει πάντοτε τα βιολογικά φαινόμενα.Για να κλείσει 100% μία αρτηρία της καρδιάς αυτό μπορεί να συμβεί με δύο τρόπους.

Ο ένας τρόπος είναι να στενεύει σταθερά, αργά και προοδευτικά μέχρις ότου κλείσει 100%. Στην περίπτωση αυτή πράγματι ισχύει το γνωμικό ούτε γάτα ούτε ζημιά. Καθώς η αρτηρία στενεύει σιγά, σιγά, αναπτύσσεται την ίδια περίοδο η λεγόμενη παράπλευρη κυκλοφορία.

Το φυσικό bypass. Δηλαδή, οι μικρές αρτηρίες της καρδιάς δημιουργούν ένα δίκτυο που παρακάμπτει τη στενωμένη βλάβη, έτσι ώστε όταν φράξει 100% η αρτηρία, το αίμα δια μέσου των μικρών αρτηριών φθάνει στις περιοχές του μυοκαρδίου που άρδευε (πότιζε) η αρτηρία που έφραξε.

Ο άλλος τρόπος για να φράξει 100% μία αρτηρία είναι να συμβεί έμφραγμα. Δηλαδή να σπάσει μία μικρή αθηρωματική πλάκα που βρίσκεται στο τοίχωμα της αρτηρίας και μέσα σε λίγο χρόνο να δημιουργηθεί θρόμβος μέσα στην αρτηρία που να τη φράξει 100%.

Σ’ αυτήν την περίπτωση η βλάβη της καρδιάς και η ζωή του ανθρώπου εξαρτάται από τον τρόπο που θα σπάσει η πλάκα και το χρόνο που θα μεσολαβήσει μέχρις ότου φράξει η αρτηρία 100%.

Εάν η αθηρωματική πλάκα σπάσει κατά τέτοιο τρόπο που κομμάτια της να αποσπούνται και υπό μορφή μικρών θρόμβων-εμβόλων φράξουν μικρότερες αρτηρίες, τότε είναι δυνατόν να προκύψει σοβαρή διαταραχή στο ηλεκτρικό ρεύμα της καρδιάς που να οδηγήσει σε θανατηφόρες αρρυθμίες και κυρίως σε κοιλιακή μαρμαρυγή, τότε ο άρρωστος θα χαθεί αιφνίδια χωρίς να αντιληφθεί τίποτα, χωρίς να παρουσιάσει το παραμικρό σύμπτωμα είτε στον ύπνο του είτε κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε δραστηριότητάς του.

Ο χρόνος που μεσολαβεί από τη στιγμή που θα σπάσει η αθηρωματική πλάκα μέχρις ότου φράξει 100% η αρτηρία είναι ιδιαίτερα σημαντικός.

Εάν το φράξιμο συντελεσθεί μέσα σε λίγα λεπτά τότε η καταστροφή της καρδιάς είναι μεγάλη. Το έμφραγμα έχει μεγάλη έκταση και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές θανατηφόρες επιπλοκές όπως είναι το οξύ πνευμονικό οίδημα, το καρδιογενές shock, η ρήξη (σχίσιμο) της καρδιάς, η οξεία ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας και οι θανατηφόρες αρρυθμίες.

Αντίθετα, εάν το φράξιμο της αρτηρίας συντελεσθεί μέσα σε ώρες ή μέρες (προεμφραγματική στηθάγχη) τότε δίνεται η ευκαιρία στην καρδιά να ενεργοποιήσει δύο αμυντικούς μηχανισμούς. Ο ένας αφορά την παράπλευρη κυκλοφορία και ο άλλος την ισχαιμική προστασία του μυοκαρδίου.

Ο μηχανισμός αυτός είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον γιατί δίνει την ευκαιρία στην καρδιά να ενεργοποιήσει ενδογενείς μηχανισμούς μέσα στα κύτταρα του μυοκαρδίου που ανθίστανται στην ανεπαρκή αιμάτωση της καρδιάς λόγω του εμφράγματος.

Έτσι τα μυοκαρδιακά κύτταρα δεν καταστρέφονται.

Όταν οι δύο αυτοί προστατευτικοί μηχανισμοί λειτουργήσουν πλήρως τότε είναι δυνατόν κάποιος να πάθει έμφραγμα και η βλάβη της καρδιάς που θα προκύψει να είναι μηδαμινή.

Γι’ αυτό δεν μπορεί κανένας και με καμία μέθοδο να προβλέψει τι θα συμβεί όταν κάποιος πάθει έμφραγμα του μυοκαρδίου. Είναι όλες οι πιθανότητες ανοικτές.

Έτσι εξηγείται και το ερώτημα του καρδιοπαθούς που απορεί πώς ενώ φαίνεται με τη στεφανιογραφία ότι έπαθε έμφραγμα, εν τούτοις ο ίδιος αισθάνεται περίφημα.

Σήμερα οι προσπάθειες των ερευνητών καρδιολόγων επικεντρώνονται στο πώς φαρμακευτικά θα ενισχύσουν τους προστατευτικούς μηχανισμούς της καρδιάς έτσι ώστε το έμφραγμα να γίνει μία ακίνδυνη και ανώδυνη αρρώστια.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Μ. Κουκουράκης: Έρχονται ριζικές αλλαγές στην αντιμετώπιση του καρκίνου
Ζεαξανθίνη: Όσα πρέπει να ξέρουμε για το αντιοξειδωτικό των ματιών
Ξεκινά σε λίγες ημέρες το 14ο Συνέδριο Φαρμακευτικού Management