Σύμφωνα με μια πρόσφατη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, την οποία δημοσίευσε η Julianne Holt-Lunstad, MD, καθηγήτρια ψυχολογίας και νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Brigham Young, «η έλλειψη επικοινωνίας ενέχει κίνδυνο που είναι συγκρίσιμος, και σε πολλές περιπτώσεις, υπερβαίνει άλλους παράγοντες  κινδύνου, όπως το κάπνισμα 15 τσιγάρων την ημέρα, η παχυσαρκία, η σωματική αδράνεια και η ατμοσφαιρική ρύπανση».

Στη νέα εποχή «κοινωνικής αποστασιοποίησης» και εγκλεισμού, πώς μπορείτε να διαπιστώσετε αν διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο και τι μπορείτε να κάνετε για αυτό;

Μοναξιά έναντι κοινωνικής απομόνωσης

Μία μετα-ανάλυση του 2015 υπέδειξε τρεις παράγοντες κινδύνου: Αίσθημα μοναξιάς, κοινωνική απομόνωση και το να μένετε μόνος. Όλοι γνωρίζουμε τι είναι το τρίτο, αλλά τι σημαίνουν τα δύο πρώτα;

«Η μοναξιά είναι το υποκειμενικό αίσθημα του να είστε μόνος», λέει η Δρ. Holt-Lunstad στη The Healthy. «Ορίζεται ως η απόκλιση μεταξύ του πραγματικού επιπέδου κοινωνικής σύνδεσης και του επιθυμητού επιπέδου κοινωνικής σύνδεσης».

Σκεφτείτε τη φράση «μόνος στο πλήθος» - μπορεί να περιβάλλεστε από ανθρώπους και να αισθάνεστε μοναξιά. Αντίθετα, μπορεί να είστε μόνοι, αλλά να μην αισθάνεστε την ανάγκη για κοινωνική αλληλεπίδραση. Τότε δεν νιώθετε μόνος.

Η κοινωνική απομόνωση, από την άλλη πλευρά, σημαίνει «έχετε λίγες σχέσεις και σπάνιες κοινωνικές επαφές», λέει η Δρ. Holt-Lunstad, και προσθέτει, «κάποιος που είναι απομονωμένος διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο να νιώσει μόνος, αλλά μπορεί να νιώθετε μοναξιά χωρίς να είστε απομονωμένος και να είστε απομονωμένος και να μη νιώθετε μόνος».

Αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία

Οι ερευνητές έχουν θέσει εδώ και καιρό θεωρίες για το ότι η μοναχική ζωή μπορεί να προκαλέσει αυξημένο ποσοστό θνησιμότητας: Όταν ζείτε μόνος σας, είναι λιγότερο πιθανό να διατηρείτε καλές συνήθειες, όπως σωστή διατροφή και  άσκηση. Είναι επίσης λιγότερο πιθανό να αντιμετωπιστεί αμέσως μια σοβαρή ιατρική κατάσταση, όπως ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή μια καρδιακή προσβολή.

«Από μικροί, έχουμε ανθρώπους που μας ενθαρρύνουν να τρώμε τα λαχανικά μας και να προσέχουμε τον εαυτό μας. Καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής μας έχουμε ανθρώπους που μας αναζητούν, μας ενθαρρύνουν να κοιμηθούμε περισσότερο, να πάμε να δούμε έναν γιατρό, να μας υπενθυμίζουν να παίρνουμε τα φάρμακά μας», λέει η Δρ. Holt-Lunstad.

Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα, εξηγεί η Δρ Holt-Lunstad. Καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας, οι άνθρωποι έχουν προσαρμοστεί στο να είναι μέρος μιας ομάδας, για να προστατεύονται από αρπακτικά ζώα, αλλά και για να βρουν τροφή και καταφύγιο. «Ο εγκέφαλός μας έχει προσαρμοστεί στο να αλληλεπιδρά με ανθρώπους γύρω του», λέει. «Όταν στερούμε την επικοινωνία με τους άλλους, στην ουσία πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί με τις απειλές στο περιβάλλον μας. Χρησιμοποιούμε περισσότερους μεταβολικούς πόρους όταν είμαστε μόνοι από ό,τι όταν είμαστε με άλλους. Έτσι, όταν δεν έχουμε αυτήν την εγγύτητα με τους άλλους, ο οργανισμός μας βρίσκεται σε αυξημένη κατάσταση επαγρύπνησης και αυτό μπορεί να επηρεάσει συστήματα όπως καρδιαγγειακά, καθώς αυξάνονται οι ορμόνες του στρες».

Όταν αυτό συμβαίνει για σύντομο χρονικό διάστημα, μπορεί να μας βοηθήσει να ξεφύγουμε από τον κίνδυνο ή να αντιδράσουμε κατάλληλα σε μια κατάσταση, χωρίς να κινδυνέψουμε. Αλλά όταν βιώνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο καρδιαγγειακό σύστημα.

Αλλάξτε προοπτική

«Θα μπορούσατε να θεωρήσετε ότι είστε παγιδευμένος ή αναγκασμένος να μείνετε στο σπίτι, ή θα μπορούσατε να αλλάξετε το σκεπτικό σας∙ το κάνετε για τους ανθρώπους που αγαπάτε», λέει η Δρ. Holt-Lunstad. Μια πρόσφατη μελέτη του Χάρβαρντ σχετικά με την απομόνωση που σχετίζεται με τον κορωνοϊό, στην Ιταλία, υποδηλώνει ότι, αντί των οδηγιών για παραμονή στο σπίτι, τα μηνύματα δημόσιας υγείας πρέπει να διαμορφωθούν έτσι ώστε να τονίσουν ότι η διαμονή στο σπίτι είναι απαραίτητη για τη δημόσια υγεία.

Η αίσθηση ότι κάποιος σας υποστηρίζει, ακόμα και αν ζείτε μόνος ή αισθάνεστε μοναξιά, όπως το να πιστεύετε ότι έχετε κάποιον που θα μπορούσατε να καλέσετε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τα ποσοστά επιβίωσης, σύμφωνα με την Δρ. Holt-Lunstad.

«Πρέπει να επικοινωνούμε με όσους βρίσκονται κοντά μας», λέει η Δρ Holt-Lunstad.

Η φροντίδα κάποιου, ενός ζώου ή ακόμη και ενός φυτού μπορεί να συμβάλει στη μείωση του αισθήματος της μοναξιάς και στη βελτίωση του ποσοστού επιβίωσης. «Όταν βοηθάμε άλλους ανθρώπους, δημιουργούμε μια σύνδεση μαζί τους. Επιβεβαιώνουμε τους εαυτούς μας ότι αξίζουμε ως μέλη ενός κοινωνικού συνόλου», λέει ο Δρ Murthy, πρώην χειρουργός. «Όταν νιώθουμε μοναξιά, ένα από τα ειρωνικά πράγματα που συμβαίνει σε εμάς είναι ότι στην πραγματικότητα μετατοπιζόμαστε σε μια κατάσταση αυξημένης απειλής, και σε αυτήν την κατάσταση αυξημένης απειλής, είναι περισσότερο πιθανό να αντιληφθούμε τον κίνδυνο γύρω μας, κάτι που μπορεί να κάνει την κοινωνική αλληλεπίδραση πιο δύσκολη και μας αυξάνει τις πιθανότητες να κλειστούμε στον εαυτό μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η παροχή βοήθειας βοηθά κι εμάς: βραχυκυκλώνει αυτούς τους μηχανισμούς και σπάζει τον φαύλο κύκλο. Νιώθουμε χρήσιμοι».

Προσεγγίστε παλιούς φίλους

Ένα άλλο βήμα που μπορείτε να κάνετε είναι να συνδεθείτε με άτομα που έχετε καιρό να επικοινωνήσετε.

«Αφιερώστε λίγα λεπτά για να τηλεφωνήσετε σε κάποιον που είναι σημαντικός για εσάς», λέει ο Δρ. Harding. «Αυτή η επικοινωνία μας βοηθά στις δύσκολες στιγμές και αισθανόμαστε πως κάνουμε μια συλλογική προσπάθεια».

Η επικοινωνία με τους παλιούς σας φίλους θα βοηθήσει και εκείνους να αισθάνονται ότι κάποιος τους υποστηρίζει. Με το να αφιερώνετε καθημερινά 15 λεπτά από τη ζωή σας στο να επικοινωνήσετε σε βάθος με έναν άνθρωπο που αγαπάτε — μέσω τηλέφωνου ή βιντεοκλήσης «μπορεί να σας βοηθήσει να αισθανθείτε πιο κοινωνικοί και να θυμηθείτε ότι έχετε ανθρώπους στη ζωή σας που σας σκέφτονται», λέει ο Δρ Murthy.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Kρατά δυνάμεις και ποντάρει στα προϊόντα non-Covid η Pfizer
Γιατί πονά το σώμα μου
Ο θυμός αυξάνει τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο καρδιοπάθειας [μελέτη]