Καθημερινά, πολλοί από εμάς ταλαιπωρούμαστε από το δυσάρεστο αίσθημα της καούρας, της αναγωγής τροφών πίσω στο στόμα, του πόνου και άλλων συμπτωμάτων που συνθέτουν την εικόνα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Πρόκειται για την κατάσταση, όπου όξινο περιεχόμενο του στομάχου γυρίζει πίσω προς τον οισοφάγο, προκαλώντας του ερεθισμό.

Το κάψιμο μπορεί να το αισθανόμαστε πίσω από το στέρνο ή κάτω από το λαιμό μας. Άλλα συμπτώματα της νόσου είναι οι "ξυνίλες", οι έμετοι, η δυσκολία στην κατάποση, ο χρόνιος βήχας, η πλήρης παλινδρόμηση τροφής, το αίσθημα πνιγμού μέσα στη νύχτα, ο πόνος στο πάνω μέρος της κοιλιάς, και άλλα.

Τα συμπτώματα κρατούν αρκετή ώρα, και συχνά επιδεινώνονται μετά το γεύμα. Επίσης, χειροτερεύουν όταν ξαπλώνουμε ή όταν σκύβουμε. Έτσι, ανακούφιση έρχεται όταν στεκόμαστε όρθιοι και παίρνουμε αντιόξινα. Καμιά φορά ο πόνος συγχέεται στο θώρακα με πρόβλημα από την καρδιά!

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αποτελεί ένα συχνό πρόβλημα, που μπορεί και να συνυπάρχει με διαφραγματοκήλη. Εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες και προκαλεί συμπτώματα στο 44% του πληθυσμού.

Οι ασθενείς αναγκάζονται να λαμβάνουν χρόνια φαρμακευτική αγωγή σε ποσοστά που κυμαίνονται από 10-50%, ενώ μεγάλο ποσοστό (60%) αναπτύσσουν τελικά βλάβες του οισοφάγου, όπως οισοφαγίτιδα, στένωση, δυσπλασία ή ακόμα και καρκίνο.

Γιατί προκαλείται παλινδρόμηση;

Όταν τρώμε, η τροφή περνάει από τον οισοφάγο στο στομάχι μέσα από ένα κυκλοτερή μυ που λέγεται κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας. Αυτός λειτουργεί σαν βαλβίδα και δεν επιτρέπει στο περιεχόμενο του στομάχου να γυρίσει πίσω και να κάψει τον κατώτερο οισοφάγο. Σε πολλούς ασθενείς αυτός ο μυς είναι κατασκευαστικά χαλαρός, ή χαλαρώνει πολύ με λιπαρά φαγητά, τηγανητά, καρυκεύματα, σοκολάτα, μέντα και άλλα.

Η λειτουργία του σφιγκτήρα αυτού επηρεάζεται ακόμη από διάφορα φάρμακα, τα σφιχτά ρούχα, το κάπνισμα, το αλκοόλ, το σκύψιμο ή άλλες κινήσεις, το υπερβάλλον σωματικό βάρος και την εγκυμοσύνη. Τότε περιεχόμενο στομάχου παλινδρομεί στον οισοφάγο, δηλαδή σε όργανο που δεν έχει κατασκευαστεί για να αντέχει όξινο περιεχόμενο, και προκαλούνται συμπτώματα και βλάβες. Παλινδρομεί, επίσης, χολή και άλλα αλκαλικά υγρά, που είναι εξίσου ή και περισσότερο βλαπτικά για τον οισοφάγο.

Οι φυσικοί αντιπαλινδρομικοί μηχανισμοί του οργανισμού καταργούνται, επίσης, σε περίπτωση διαφραγματοκήλης. Διαφραγματοκήλη δημιουργείται όταν το ανώτερο τμήμα του στομάχου μετακινείται από την κοιλιά στο θώρακα μέσω ενός τρήματος (τρύπας) στο διάφραγμα (τον μύ που χωρίζει την κοιλιά από το θώρακα). Έτσι, καταργείται η ανατομία της περιοχής και κατά συνέπεια και οι φυσιολογικοί μηχανισμοί που βοηθούν στη αποφυγή παλινδρόμησης.

Πώς αντιμετωπίζεται η νόσος;

Ποιες δυνατότητες δίνονται, όμως, σήμερα για την αντιμετώπιση της νόσου; Τρία διαδοχικά βήματα πρέπει να ακολουθούνται:

Κατ’ αρχάς θα πρέπει να τροποποιείται ο τρόπος ζωής και διατροφής. Σε μερικές περιπτώσεις αλλάζοντας δίαιτα μπορεί να μειωθεί η ένταση και η βαρύτητα των συμπτωμάτων. Σημαντικά μπορεί, επίσης, να βοηθήσει η απώλεια βάρους, η μείωση του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ αλλά και η αλλαγή του ωραρίου των γευμάτων και οπωσδήποτε η σχέση τους με την κατάκλιση.

Αν τα συμπτώματα επιμένουν παρά την εφαρμογή των προηγουμένων, θα πρέπει κανείς, υπό την καθοδήγηση του ιατρού του, να καταφύγει στην ενδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή.

Έτσι, θα βελτιωθούν πιθανά τα συμπτώματα και ο ερεθισμός του οισοφάγου. Σε πολλά Ευρωπαϊκά κράτη και στις ΗΠΑ ακολουθείται η συντηρητική αντιμετώπιση του προβλήματος για 6 μήνες έως ένα έτος. Κατόπιν, συνιστάται λαπαροσκοπική επέμβαση, καθώς αυτή πλεονεκτεί της ανοικτής χειρουργικής σε πολλά σημεία. Επιπλέον, η μακροχρόνια χρήση φαρμάκων δεν είναι άμοιρη προβλημάτων και παρενεργειών.

Υπάρχει οριστική λύση;

Ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στα προηγούμενα ή έχουν διαφραγματοκήλη, θα πρέπει να υποβληθούν σε αντιπαλινδρομική επέμβαση, η οποία αποτελεί και την αιτιολογική θεραπεία της νόσου και όχι απλή αντιμετώπιση των συμπτωμάτων αυτής. Νεαρά άτομα με δυσκολία συμμόρφωσης στη φαρμακευτική αγωγή αποτελούν επίσης μια ομάδα με ένδειξη για λαπαροσκοπική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση σταματά την παλινδρόμηση, ενώ τα φάρμακα μόνο τα συμπτώματα.

Η επέμβαση απαιτεί μια ημέρα νοσηλεία, είναι ανώδυνη, ενώ η επιστροφή στην εργασία μπορεί να γίνει σε 4-5 ημέρες. Περισσότεροι από το 97% των ασθενών είναι πολύ ευχαριστημένοι με την επέμβαση.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Β. Παπαλιάγκας: Αλτσχάιμερ, γνωστική έκπτωση και το αναμενόμενο νέο φάρμακο
ΥΓΕΙΑ: Επιτυχημένη και σχεδόν αναίμακτη αρθροπλαστική ισχίου σε ασθενή με σοβαρή οικογενή αιμορραγική διάθεση
Συστάσεις του υπουργείου Υγείας για προστασία από τη σκόνη