120 τόνοι φαρμάκων στα σπίτια των πολιτών - Η πανδημία και η αναζήτηση διαχειριστή

Σε φαρμακαποθήκες φαίνεται να έχουν εξελιχθεί τα σπίτια των πολιτών, κατάσταση που φαίνεται να έχει επιβαρυνθεί λόγω και του κορωνοϊού. Αυτό δείχνουν οι αυξανόμενες πωλήσεις αναλγητικών - αντιπυρετικών και όχι μόνο. Οι πολίτες βάζουν σε δεύτερη μοίρα τις θανατηφόρες παρενέργειες που μπορούν να έχουν τα συγκεκριμένα σκευάσματα από την αλόγιστη χρήση τους μπροστά στη ψευδαίσθηση ότι έτσι είναι καλύτερα προετοιμασμένοι απέναντι στον κίνδυνο της νόσησης. 

Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν ότι εντός του προσεχούς διαστήματος έχει δρομολογηθεί εκτεταμένη καμπάνια για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος, με την προώθηση του μηνύματος για την σωστή χρήση των φαρμάκων, ενώ σε συνδυασμό με την  κλιματική αλλαγή θα υπάρξει ενημέρωση και πάνω στην ορθή διαχείριση των αποβλήτων.

Η άγνοια για την διαχείριση των αποβλήτων (φαρμάκων) αλλά και ο φόβος των απλών πολιτών φάνηκε περίτρανα στην περίπτωση των self test, που όμως ως γεγονός ήταν και αυτό που παρακίνησε τον απλό κόσμο να δείξει αυξημένη ευαισθησία στην αντιμετώπισή του.

Μολονότι σήμερα στα φαρμακεία υπάρχουν ειδικοί κάδοι για την απόρριψη των ληγμένων φαρμάκων ή των χρησιμοποιημένων σκευασμάτων, παράγοντας του κλάδου μας ανέφερε ότι λίγοι πολίτες ξέρουν την ύπαρξή τους ή το ρόλο τους, τονίζοντας ωστόσο ότι μερίδιο ευθύνης έχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι με το φάρμακο με πρώτη και καλύτερη την Πολιτεία.

Ο ίδιος επιβεβαιώνει ότι χρειάζεται εκτεταμένη και στοχευμένη ενημέρωση των πολιτών αλλά και των επαγγελματιών υγείας πάνω στο θέμα, έτσι ώστε όλα αυτά τα επικίνδυνα οικιακά απόβλητα να συλλέγονται σωστά από τους αρμόδιους και να μην απορρίπτονται λανθασμένα με ότι αυτό συνεπάγεται και για το περιβάλλον. 

Ο ΙΦΕΤ αναζητεί διαχειριστή των 120 τόνων 

Το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας ΜΑΕ προχώρησε στις αρχές Ιουλίου στην Διακήρυξη για Σύμβαση Υπηρεσιών με Ανοικτή Διαδικασία μέσω ΕΣΗΔΗΣ για την επιλογή αναδόχου υλοποίησης του έργου με τίτλο: Διαχείριση (συλλογή-μεταφορά-διαλογή- επεξεργασία) έως 120 τόνων οικιακών φαρμακευτικών σκευασμάτων και υπολειμμάτων φαρμάκων οικιακής χρήσεως. (https://www.ifet.gr/Files/ Downloads/diakiriksi- diaxeirisi-oikiankon-farmakon- 20210702-143312.pdf)

Συγκεκριμένα: 

Αντικείμενο του παρόντος διαγωνισμού είναι η ανάθεση υπηρεσίας συλλογής, μεταφοράς, διαλογής και επεξεργασίας των ληγμένων φαρμάκων και των φαρμάκων που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν πλέον, συμπεριλαμβανομένων των (ληγμένων ή/και μη χρησιμοποιηθέντων) κυταρροστατικών φαρμάκων - cpv: 90524000 –6 Υπηρεσίες ιατρικών αποβλήτων- τα οποία προέρχονται από τα νοικοκυριά και τα οποία συγκεντρώνονται πανελλαδικώς από τις Φαρμακαποθήκες, σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν ΔΥΓ3α/Οικ.2464/9-1- 2012 (ΦΕΚ 11/10-1-2012 Τεύχος Β) Υγειονομική Διάταξη του Υπουργείου Υγείας. 

Το συγκεκριμένο έργο είναι προϋπολογισμού 156.000,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. 24% ( 193.440,00 ευρώ ), και το κριτήριο κατακύρωσης θα είναι η  πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής.

Σύμφωνα με την διακήρυξη η διάρκεια της σύμβασης ορίζεται σε δώδεκα (12) μήνες. Η σύμβαση χρηματοδοτείται από τον τακτικό προϋπολογισμό του ΙΦΕΤ Μ.Α.Ε και θα βαρύνει την σχετική πίστωση του προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2021 – 2022

Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2020/C 375/01): Τι λέει για τα επικίνδυνα οικιακά απόβλητα

Φάρμακα (https://eur-lex.europa.eu/ legal-content/EL/TXT/HTML/? uri=CELEX:52020XC1106(01)& from=EL)

Στα νοικοκυριά βρίσκονται συχνά διάφορα φάρμακα, όπως αναλγητικά, αντιβιοτικά, φάρμακα υποκατάστασης ορμονών, φάρμακα χημειοθεραπείας που χορηγούνται από του στόματος και αντικαταθλιπτικά, τα οποία, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, απορρίπτονται σε σημαντικό ποσοστό (20).

Σύμφωνα με την οδηγία 2001/83/ΕΚ περί κοινοτικού κώδικος για τα φάρμακα που προορίζονται για ανθρώπινη χρήση (άρθρο 127β) τα κράτη μέλη υποχρεούνται να εξασφαλίζουν ότι υπάρχουν τα κατάλληλα συστήματα αποκομιδής για αχρησιμοποίητα φάρμακα και φάρμακα των οποίων έχει παρέλθει η ημερομηνία λήξης. Τα κράτη - μέλη εφαρμόζουν την υποχρέωση αυτή επιβάλλοντας στα φαρμακεία ή στις δημοτικές εγκαταστάσεις την απαίτηση αποδοχής αποβλήτων φαρμάκων. Μεταξύ των σημείων συλλογής που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ περιλαμβάνονται οίκοι ευγηρίας και μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων. Οι περίοδοι συλλογής ποικίλλουν μεταξύ ημερήσιων εκδηλώσεων συλλογής, διαρκούς συλλογής ή περιοδικής συλλογής.

Η χωριστή συλλογή των φαρμακευτικών αποβλήτων είναι σημαντική, ανεξάρτητα από την ταξινόμηση συγκεκριμένων προϊόντων ως επικίνδυνων ή μη επικίνδυνων αποβλήτων, διότι μπορούν να απελευθερωθούν στο περιβάλλον από τα νοικοκυριά. Για παράδειγμα, οι εκροές από μονάδες επεξεργασίας αστικών λυμάτων (αποχέτευση) περιέχουν φαρμακευτικές ουσίες που έχουν απεκκριθεί, καθώς και αχρησιμοποίητα φάρμακα που απορρίπτονται σε νεροχύτες και τουαλέτες . Οι μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων είναι κατεξοχήν σχεδιασμένες για την επεξεργασία απεκκριμάτων και άλλων μορφών συμβατικής οργανικής ύλης, και όχι για την απομάκρυνση φαρμακευτικών ουσιών. Κατά συνέπεια, στα επιφανειακά ύδατα εντοπίζονται ολοένα και συχνότερα φάρμακα, μαζί με τα κατάλοιπά τους .

Για τη χρηματοδότηση της συλλογής, ορισμένα κράτη μέλη, όπως η Γαλλία και η Ισπανία, έχουν θεσπίσει συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για φάρμακα των οποίων έχει παρέλθει η ημερομηνία λήξης.

Η χωριστή συλλογή διευκολύνει την ακόλουθη επεξεργασία: Κατά κανόνα, τα ληγμένα φάρμακα που συλλέγονται αποτεφρώνονται σε υψηλή θερμοκρασία.

Παράδειγμα ορθής πρακτικής 

Στη Γαλλία εφαρμόζεται σύστημα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για τα φάρμακα μέσω του οργανισμού «Cyclamed», ο οποίος συντονίζει τη χωριστή συλλογή φαρμάκων. Η Cyclamed διοργανώνει εκστρατείες ευαισθητοποίησης για τους ασθενείς και συνεργασίες με όλους τους φορείς στην αλυσίδα εφοδιασμού φαρμάκων. Στο σύστημα συμμετέχουν πάνω από 21 000 φαρμακεία, 200 διανομείς και 190 εργαστήρια. Η Cyclamed έχει κατορθώσει να συλλέγει επιτυχώς το 62 % των αχρησιμοποίητων φαρμάκων. Ο συνολικός όγκος που συλλέγεται ανέρχεται στους 10 500 τόνους, ήτοι 162 γραμμάρια ανά κάτοικο ετησίως.

Το συνολικό κόστος του συστήματος συλλογής ανέρχεται περίπου σε 10 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία προέρχονται από εισφορές των παραγωγών ύψους 0,0032 ευρώ ανά συσκευασία φαρμάκου, μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Περίπου το 50 % του κόστους συνδέεται με τη διάθεση των αποβλήτων (250 EUR/τόνο), συμπεριλαμβανομένου του κόστους αποτέφρωσης (120 ευρώ/τόνο), την αποθήκευση και τη μεταφορά τους . Η προμήθεια των κουτιών συλλογής που διατίθενται στα φαρμακεία αντιστοιχεί περίπου στο 25 % του συνολικού κόστους, η επικοινωνία στο 10 % και η συνολική διαχείριση στο 5%. Το υπόλοιπο ποσό καλύπτει μελέτες, έρευνες και λοιπά έξοδα.