Καθηγητής Σμυρνάκης: Το "εμβολιάσου γιατί δεν θα έχεις δουλειά", έχει κοντά πόδια

Ο εμβολιασμός είναι μια διαδικασία πρόληψης και πρέπει κανείς να την κάνει επειδή την πιστεύει, έπειτα από κατάλληλη ενημέρωση, ώστε να είναι και να παραμείνει υγιής. Υπό αυτό το πρίσμα, ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μανόλης Σμυρνάκης, είναι επιφυλακτικός για το κατά πόσο μπορούν να βοηθήσουν μέτρα αποκλεισμού από την εργασία ή από τη διασκέδαση, ως μέσα ενθάρρυνσης και πειθούς.

"Υπάρχει μια συζήτηση που έχει να κάνει με το ‘εμβολιάσου γιατί δεν θα έχεις δουλειά’, ή το ‘εμβολιάσου γιατί δεν θα μπορείς να μπεις στο μπαρ’. Δεν είμαι πολύ πεπεισμένος ότι αυτός ο τρόπος θα οδηγήσει στην πραγματικότητα σε μια προσέγγιση Δημόσιας Υγείας για το όφελος το δικό μας και το κοινωνικό. Άρα, έχει κοντά πόδια", λέει στη συνέντευξή του στο iatronet και προσθέτει: "Θα προτιμούσα μέσα από αυτή την ιστορία της πανδημίας που περνάμε και πιθανότατα θα ξαναζήσουμε και στα επόμενα χρόνια, να δημιουργηθεί μια γενικότερη παιδεία Υγείας που να βάζει ψηλά τη σημασία των μέτρων ατομικής προστασίας, της πρόληψης. Πράγματα τα οποία θα μας μείνουν μετά από αυτή την κατάσταση".

Ο κ. Σμυρνάκης διευκρινίζει πως η απόφαση για την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού σε ορισμένες επαγγελματικές κατηγορίες ήταν πολιτική. Υποστηρίζει πως το μέτρο πρέπει να εφαρμοστεί αναλογικά, σε ομάδες που πραγματικά υπάρχει η αναγκαιότητα να εμβολιαστούν, όπως οι υγειονομικοί, ενώ διατυπώνει την ελπίδα πως δεν θα υπάρξουν σκέψεις για επέκτασή του και σε χώρους όπως το σχολείο.

"Όταν μιλάμε για επαγγελματίες Υγείας κανείς δεν πρόκειται να πει κάτι άλλο. Ορκιστήκαμε να ωφελούμε και να μη βλάπτουμε. Εγώ ως γιατρός δεν δουλεύω για κάτι άλλο, αλλά για να κάνω καλά τους ανθρώπους. Μέσα σε αυτό το πνεύμα αντιλαμβάνεται κανείς ότι πρέπει να μη νοσήσω για να μη μεταδώσω. Από την άλλη υπάρχουν πάρα πολλοί συνάδελφοί μας που προβληματίζονται με κάτι καινούργιο και είναι λογικός προβληματισμός. Θέλει συζήτηση περισσότερη, κίνητρα, αρκετή κουβέντα", τονίζει και προσθέτει: "Τώρα, αν φύγουμε από τον τομέα της Υγείας και πάμε σε άλλους τομείς, τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα. Ξέρετε αυτή τη στιγμή συζητάμε επίσης για σχολεία ανοιχτά, για πανεπιστήμια ανοιχτά. Δεν μπορώ να φανταστώ - και το λέω τώρα μέσα στο καλοκαίρι - ότι θα φτάσουμε στο σημείο να πούμε ότι το φθινόπωρο το γυμνάσιο και το λύκειο θα ανοίξουν μόνο για τα παιδιά που έχουν εμβολιαστεί, ενώ τα παιδιά που δεν έχουν εμβολιαστεί, με ευθύνη των γονιών τους θα μείνουν σπίτι τους".

Να μιλήσουμε από κοντά

Έπειτα από 1,5 χρόνο πανδημίας και σχεδόν 13.000 νεκρούς στην Ελλάδα, μπορεί κάποιος να επικαλεστεί ότι δεν γνωρίζει; Τι άλλο μπορεί να γίνει σε επίπεδο ενημέρωσης; ρωτήσαμε το μέλος της Επιτροπής Εμβολιασμών.

"Θεωρώ πως σε επίπεδο πληροφορίας, ό,τι είχε να δώσει η τηλεόραση το έχει δώσει, πρέπει να κινητοποιηθεί ένας άλλος τρόπος επικοινωνίας, στον οποίο συμμετέχουν σαφώς οι επιστήμονες που έχουν τη γνώση και την εμπειρία, αλλά εδώ χρειάζεται και ανθρώπους που είναι μέσα στις κοινωνικές ομάδες, που ενδεχομένως κάποιος θα τους ακούσει καλύτερα", σημείωσε και πρότεινε ειδικούς τρόπους επικοινωνίας, σε χώρους όπως η εκκλησία ή και τα νοσοκομεία. "Δεν αρκεί ένα webinar, ένα zoom, για να πειστούν. Θέλει συζήτηση από κοντά, για κάποιους ανθρώπους που διστάζουν. Γιατί υπάρχουν και αρνητές που δεν πρόκειται να αλλάξουν άποψη. Αρα δεν έχουμε φτάσει στο μέγιστο της ενημέρωσης, άλλωστε τα πράγματα αλλάζουν. Πριν από λίγο καιρό ακούγαμε για άλλη είδηση, τώρα έχουμε άλλη".

"Πειραματικό" το εμβόλιο που έσωσε εκατομμύρια ζωές;

Για τον χαρακτηρισμό του εμβολίου ως "πειραματικό", που αποτελεί επιχείρημα - σημαία των αρνητών, αλλά και όσων έχουν επιφυλάξεις, ο κ.Σμυρνάκης επισημαίνει: "Σίγουρα δεν είναι πειραματικό. Ένα εμβόλιο που έχει γίνει σε δισεκατομμύρια ανθρώπους αυτή τη στιγμή, με μετρήσιμα αποτελέσματα, με μείωση των νοσηλειών και των θανάτων, γιατί είναι πειραματικό; Αλλά ας μην κολλάμε στις λέξεις. Αν θέλουμε να κρυφτούμε πίσω από μια λέξη, ας κρατήσουμε το πειραματικό. Χαίρομαι που ένα πειραματικό εμβόλιο έχει σώσει πολλά εκατομμύρια ζωές σε όλο τον κόσμο. Όμως, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να μιλάμε για κάποιο πείραμα. Σε αυτό είμαι κάθετος. Τι πείραμα είναι αυτό που πραγματοποιείται σε τόσα δισεκατομμύρια ανθρώπους, με τόσα οφέλη";

Σχολιάζοντας το  γεγονός ότι το ίδιο επιχείρημα προβάλλεται ακόμα και από επαγγελματίες υγείας, σε διαδηλώσεις τους κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού, ο καθηγητής παρατηρεί πως "σαφέστατα είναι ένα ζήτημα", προσθέτοντας: "ανεξάρτητα από τι δουλειά κάνω προέρχομαι από ένα περιβάλλον που έχω μεγαλώσει, αντιλήψεις, επιρροές, πού έχω εκπαιδευτεί, αν έχω μάθει να ακούω, αν ξέρω να διαβάζω σωστά τις πηγές και επίσης κατά πόσο η προσωπική μου άποψη είναι μια άποψη την οποία εκφράζω δημόσια, όταν υπάρχουν εθνικές επιτροπές εμβολιασμών, φορείς παγκόσμιοι που έχουν μια εις βάθος μελέτη των στοιχείων".

Εμβολιασμοί παιδιών κι εφήβων

Ο κ. Σμυρνάκης ξεκαθαρίζει πως οι συζητήσεις, οι προτάσεις και οι αποφάσεις για εμβολιασμό παιδιών και εφήβων έχουν ως συγκεκριμένο στόχο την προστασία των ίδιων των ανήλικων και τον περιορισμό της μετάδοσης στους μεγαλύτερους.

"Δεν πάμε να εμβολιάσουμε τα παιδιά για να αυξήσουμε το επίπεδο της εμβολιαστικής κάλυψης. Το ζήτημα εδώ είναι ότι υπάρχουν θέματα μετάδοσης από τους μικρούς στους μεγαλύτερους, ατομικά οφέλη σε επίπεδο και των παιδιών, αν και τα περισσότερα παιδιά περνάνε στο πόδι αυτή την ιστορία, χωρίς να λείπουν και οι περιπτώσεις παιδιών που νοσηλεύονται", υπογραμμίζει για να προσθέσει, πάντως, πως "βασικός στόχος παραμένει η ενημέρωση και το καλύτερο επίπεδο εμβολιαστικής κάλυψης των ενηλίκων. Κάτι που δεν το έχουμε πετύχει πολύ καλά στη χώρα μας, αλλά και σε άλλες χώρες".

Ο φόβος οδηγεί σε μεγαλύτερη προσοχή

Ο κ. Σμυρνάκης αποφεύγει να κάνει κάποια πρόβλεψη για τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης που θα έχουν επιτευχθεί ως το τέλος καλοκαιριού και πόσο θα απέχουν από το επιθυμητό τείχος ανοσίας.

"Γίνεται μια προσπάθεια καλύτερης ενημέρωσης, να έρθουν τα εμβόλια κοντά σε ορισμένους ανθρώπους σε ακριτικές περιοχές, να γίνουν εμβολιασμοί κατ΄ οίκον σε ανθρώπους που δεν μπορούσαν να μετακινηθούν. Δεν μπορώ αυτή τη στιγμή να μιλήσω για αισιοδοξία ή απαισιοδοξία. Ξέρω όμως και αντιλαμβάνομαι ότι αρχίζει να κυριαρχεί ένας φόβος. Ο φόβος δεν είναι καλό πράγμα, αλλά ουσιαστικά οδηγεί και σε περισσότερη τήρηση κάποιων μέτρων", σημειώνει.

Αναφερόμενος, τέλος στη μελέτη από το Ισραήλ, που μειώνει στο 39% την προστασία του εμβολίου της Pfizer από τη μόλυνση από τον ιό, ο καθηγητής αναφέρει πως δεν τον προβληματίζει: "Από την πρώτη στιγμή, όλα τα εμβόλια έλεγαν ότι προστατεύουν από τη σοβαρή νόσηση και τον θάνατο. Αυτό δεν έχει αλλάξει", τονίζει και υποστηρίζει πως η συγκεκριμένη μελέτη βάζει τα πράγματα εκεί που πραγματικά είναι: "Εμβολιάστηκα, έχω μια προστασία, αλλά συνεχίζω να ακολουθώ τα μέσα προσωπικής προστασίας. Και ένα νέο δεδομένο, το οποίο δεν μας έδωσε το Ισραήλ αλλά πολλές άλλες μελέτες ταυτόχρονα, είναι ότι για εμβόλια δύο δόσεων, όπως είναι τα εμβόλια mRNA ή το εμβόλιο της AstraZeneca, εκεί χρειάζεται κανείς για να έχει προστασία οπωσδήποτε και τη δεύτερη δόση. Ζούμε μέσα στο καλοκαίρι, ξέρουμε ότι έχει ανοίξει ο εμβολιασμός στη χώρα μας για νέους ανθρώπους, κάνανε την πρώτη δόση, έφυγαν για διακοπές, καλά έκαναν τις έχουμε ανάγκη τις διακοπές όλοι μας, αλλά πρέπει να έχουμε την εικόνα ότι για να είμαι ασφαλής πρέπει να ολοκληρώσω τον εμβολιασμό μου, να περάσουν και 14 μέρες".