Πού αποθηκεύονται κομμάτια αναμνήσεων

Μετά από ένα αξέχαστο δείπνο σε ένα εστιατόριο, δεν είναι μόνο το φαγητό που αφήνει ίχνη στο μυαλό σας. Οι μυρωδιές, η διακόσμηση, ο ήχος της μπάντας που παίζει, οι συζητήσεις και πολλά άλλα χαρακτηριστικά συνδυάζονται για να σχηματίσουν μια ξεχωριστή ανάμνηση της βραδιάς. Αργότερα, η αναβίωση οποιασδήποτε από αυτές τις εντυπώσεις από μόνη της μπορεί να είναι αρκετή για να επαναφέρει ολόκληρη την εμπειρία.

Νέα μελέτη αποκαλύπτει τώρα ότι στον εγκέφαλο, μια πολύπλοκη ανάμνηση αποτελείται ομοίως από ένα σύνολο και τα μέρη του. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ενώ η συνολική εμπειρία αποθηκεύεται στον ιππόκαμπο, δομή του εγκεφάλου που θεωρείται από καιρό η έδρα της μνήμης, οι μεμονωμένες λεπτομέρειες αναλύονται και αποθηκεύονται αλλού, στον προμετωπιαίο φλοιό. Αυτός ο διαχωρισμός διασφαλίζει ότι, στο μέλλον, η έκθεση σε οποιοδήποτε μεμονωμένο σημάδι είναι επαρκής για να ενεργοποιήσει τον προμετωπιαίο φλοιό, ο οποίος στη συνέχεια έχει πρόσβαση στον ιππόκαμπο για ανάκληση ολόκληρης της ανάμνησης.

Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Nature, φωτίζουν την κατανεμημένη φύση της επεξεργασίας της ανάμνησης στον εγκέφαλο και παρέχουν νέα στοιχεία για τη διαδικασία ανάκλησης αναμνήσεων, η οποία είναι λιγότερο κατανοητή από την αποθήκευση.

Ήταν δύσκολο να μελετηθεί η μνήμη ως μια κατανεμημένη εγκεφαλική διαδικασία, εν μέρει λόγω τεχνικών περιορισμών. Η Priya Rajasethupathy, νευροεπιστήμονας στο Rockefeller University και οι συνεργάτες της ανέπτυξαν νέες τεχνικές για την ταυτόχρονη καταγραφή και χειρισμό της νευρικής δραστηριότητας από πολλές περιοχές του εγκεφάλου, καθώς τα ποντίκια περιηγούνταν σε πολυαισθητηριακές εμπειρίες, συναντώντας διάφορα αξιοθέατα, ήχους και μυρωδιές ενώ βρίσκονταν σε έναν ατελείωτο διάδρομο εικονικής πραγματικότητας. Οι ερευνητές εκπαίδευσαν τα ποντίκια να συσχετίζουν διαφορετικά δωμάτια, τα οποία αποτελούνταν από διαφορετικούς συνδυασμούς των αισθητηριακών ενδείξεων, ως ανταποδοτικές ή αποτρεπτικές εμπειρίες. Αργότερα, ωθούμενα από ένα συγκεκριμένο άρωμα ή ήχο, τα ποντίκια μπόρεσαν να ανακαλέσουν την ευρύτερη εμπειρία και ήξεραν αν έπρεπε να περιμένουν ευχάριστα ζαχαρόνερο ή να περιμένουν μια βαρετή ρουφηξιά αέρα.

Τα πειράματα έδειξαν ότι ενώ η ενδορινική-ιππόκαμπου οδός, ένα καλά μελετημένο κύκλωμα που περιλάμβανε τον ιππόκαμπο και την περιβάλλουσα περιοχή του, ήταν απαραίτητο για το σχηματισμό και την αποθήκευση των εμπειριών, τα μεμονωμένα αισθητήρια χαρακτηριστικά μεταφέρονταν στους προμετωπιαίους νευρώνες. Αργότερα, όταν τα ποντίκια αντιμετώπισαν συγκεκριμένα αισθητήρια χαρακτηριστικά, ένα διαφορετικό κύκλωμα εμπλεκτόταν. Αυτή τη φορά, οι προμετωπιαίοι νευρώνες επικοινωνούσαν με τον ιππόκαμπο για να δημιουργήσουν τη σχετική παγκόσμια ανάμνηση. «Αυτό υποδηλώνει ότι υπάρχει ένα αποκλειστικό μονοπάτι για την ανάκληση αναμνήσεων, ξεχωριστό από το σχηματισμό τους», λέει ο Nakul Yadav.

Τα ευρήματα έχουν επιπτώσεις στη θεραπεία παθήσεων όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, όπου οι ελλείψεις πιστεύεται ότι σχετίζονται περισσότερο με την ανάκληση αναμνήσεων παρά με την αποθήκευση. Η ύπαρξη χωριστών οδών αποθήκευσης και ανάκτησης στον εγκέφαλο υποδηλώνει ότι η στόχευση των οδών προμετωπιαίας ανάκλησης μπορεί να είναι πιο υποσχόμενη θεραπευτικά, λέει η Rajasethupathy.

Πηγές:
Nature