Προσοχή στις επικίνδυνες δίαιτες

Η Παγκόσμια ημέρα κατά της δίαιτας αυτή επισημαίνει τα καλά της συστηματικής σωστής διατροφής, παράλληλα όμως κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για ορισμένες απισχναντικές δίαιτες.

Ο επιπολασμός της παχυσαρκίας στα παιδιά, τους εφήβους και τους ενήλικες, έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, τα διατροφικά πρότυπα που ακολουθούνται από τον ελληνικό πληθυσμό επιδεινώνονται διαρκώς. Ελάχιστοι άνθρωποι καταναλώνουν καθημερινώς πέντε ή περισσότερες μερίδες φρούτων και λαχανικών ημερησίως.

Λίγοι καταναλώνουν καθημερινώς άπαχο γάλα ή γιαούρτι. Ελάχιστα άτομα αποφεύγουν την καθημερινή κατανάλωση κρέατος.

Το ποσό της ζάχαρης, του άλατος, των κορεσμένων λιπαρών, των αναψυκτικών, των τυποποιημένων τροφίμων που καταναλώνονται αυξάνεται συνεχώς. Η υπερβολική πρόσληψη θερμίδων είναι ο κανόνας για πολλά άτομα. Νοσήματα που συνδέονται με τις παραπάνω κακές συνήθειες όπως ο διαβήτης, η καρδιακή νόσος, ο καρκίνος, η οστεοπόρωση, η υπέρταση, η άπνοια στον ύπνο, η οστεοαρθρίτιδα, προσβάλλουν νέα άτομα και προκαλούν αρκετούς πρόωρους θανάτους.

Πολλά άτομα που διατρέφονται άσχημα στην καθημερινότητά τους, πιστεύουν ότι ακολουθώντας περιστασιακά κάποιες αμφιβόλου ποιότητας δίαιτες ταχείας απώλειας βάρους, θα μπορέσουν να αποκαταστήσουν τα καθημερινά διατροφικά τους λάθη.

Αυτό όμως αποτελεί αυταπάτη. Οι δίαιτες σπάνια είναι αποτελεσματικές στη μακροχρόνια διατήρηση του χαμηλού σωματικού βάρους. Ιδιαίτερα μάλιστα οι δίαιτες με ταχεία απώλεια βάρους, ενώ δεν υπερέχουν στη μακροχρόνια διατήρηση του βάρους, συγκριτικά με τις δίαιτες βραδύτερου ρυθμού απώλειας, προκαλούν και σημαντικές παθολογικές επιπλοκές, σύμφωνα με μελέτες.

Σε ποσοστό που μπορεί να φτάσει έως 25% βάσει μελετών, αναπτύσσονται χολόλιθοι, που εν μέρει οφείλονται στη μεγαλύτερη επίπτωση βουλιμικών επεισοδίων. Οι δίαιτες ταχείας απώλειας βάρους συνδέονται επίσης με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, δυσκοιλιότητα, διάρροια, τριχόπτωση, ανωμαλίες περιόδου, ορθοστατική υπόταση, αδυναμία συγκέντρωσης, παγκρεατίτιδα, διαταραχές ηλεκτρολυτών, ουρική νόσο, καρδιακές αρρυθμίες.

Καλό είναι η απώλεια βάρους να μην υπερβαίνει τα τέσσερα κιλά το μήνα και να γίνεται υπό ιατρική παρακολούθηση.

Η δίαιτα όταν παρατείνεται ενώ το άτομο έχει προσεγγίσει το ιδανικό βάρος, μπορεί να υποκρύπτει, το σύνδρομο της νευρογενούς ανορεξίας από το οποίο πεθαίνουν κάθε χρόνο εκατοντάδες άτομα παγκοσμίως. Το σύνδρομο είναι συχνότερο σε νέες γυναίκες και χαρακτηρίζεται από σοβαρή απίσχναση που οφείλεται σε παρατεταμένη δίαιτα.

Υπάρχει δυσανεξία στο ψύχος, γαστρεντερικές διαταραχές, αναστολή της εμμήνου ρήσεως, καρδιακές αρρυθμίες, υπόταση, υποθερμία, απολεπιζόμενο δέρμα.

Γενικοί υγιεινοί κανόνες για διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους και καθιέρωση υγιεινών διατροφικών συνηθειών:

• Τρία κύρια γεύματα καθημερινώς και λαχανικά ή φρούτα στις περιπτώσεις που πεινάτε ενδιαμέσως.
• Πρωινό γεύμα κάθε μέρα.
• Περιορισμός στην κατανάλωση άλατος και κρέατος. Προτιμήστε το κοτόπουλο από το κόκκινο κρέας.
• Προτιμήστε το ψάρι από το κρέας.
• Καταναλώνετε καθημερινώς τουλάχιστον τέσσερα φρέσκα φρούτα εποχής και πράσινα λαχανικά.
• Όχι κατάχρηση αλκοόλ.
• Όχι ζαχαρούχα αναψυκτικά.
• Όχι βούτυρο και αποφυγή τηγανητών.
• Καταναλώνετε καθημερινώς δύο τρία ποτήρια άπαχο γάλα ή την ανάλογη ποσότητα σε άπαχο γιαούρτι χωρίς γλυκαντικά ή άλλα πρόσθετα.
• Μικρότερη ποσότητα φαγητού με χρήση μικρότερων πιάτων.
• Όχι φαγητό όρθιοι ή κάνοντας συγχρόνως άλλες δραστηριότητες (π.χ. διάβασμα ή τηλεθέαση).
• Όχι αργά φαγητό μετά τις 20.00 μ.μ.
• Το τελευταίο γεύμα της ημέρας αρκετά πριν τον ύπνο.
• Οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες καλό είναι να μην υπάρχουν στο σπίτι.
• Περπατάτε καθημερινώς τουλάχιστον επί τριάντα λεπτά με μέτρια ένταση
• Μην αμελείτε τη σωστή ετήσια προληπτική ιατρική εξέταση, όπου θα καθοριστεί το ιδανικό βάρος στόχος και θα σας δοθούν συμπληρωματικές οδηγίες ή θα τροποποιηθούν οι γενικές κατευθύνσεις που προαναφέρονται (για παράδειγμά, τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη δεν μπορούν να καταναλώνουν γάλα).