Τι λέει η επιστήμη για τη βιταμίνη Α;

Η βιταμίνη Α είναι ο γενικός όρος για μια ομάδα λιποδιαλυτών ενώσεων που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την ανθρώπινη υγεία.

Είναι απαραίτητη για πολλές διαδικασίες στο σώμα σας, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης της υγιούς όρασης, της εξασφάλισης της φυσιολογικής λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, των οργάνων και την ενίσχυση της σωστής ανάπτυξης του ωαρίου στη μήτρα.

Οι ενώσεις βιταμίνης Α βρίσκονται σε ζωικές και φυτικές τροφές και διατίθενται σε δύο διαφορετικές μορφές: προσχηματισμένη βιταμίνη Α και προβιταμίνη Α.

Η προσχηματισμένη βιταμίνη Α είναι γνωστή ως η ενεργός μορφή της βιταμίνης, την οποία το σώμα σας μπορεί να χρησιμοποιήσει ακριβώς όπως είναι. Βρίσκεται σε ζωικά προϊόντα όπως  το κρέας, το κοτόπουλο, ψάρι και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η ανενεργή μορφή της βιταμίνης βρίσκεται στα φυτά.

Σημαντικά οφέλη για την υγεία της βιταμίνης Α.

Προστατεύει τα μάτια σας από τη νυχτερινή τύφλωση και την εξασθένηση που σχετίζεται με την ηλικία

Η βιταμίνη Α είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της όρασης.

Η βιταμίνη είναι απαραίτητη για να μετατρέψει το φως που χτυπά το μάτι σας σε ένα ηλεκτρικό σήμα που μπορεί να σταλεί στον εγκέφαλό σας.

Στην πραγματικότητα, ένα από τα πρώτα συμπτώματα της ανεπάρκειας βιταμίνης Α μπορεί να είναι η νυχτερινή τύφλωση, γνωστή ως νυκταλωπία.

Τα άτομα με αυτή την κατάσταση μπορούν ακόμα να βλέπουν κανονικά κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά έχουν μειωμένη όραση στο σκοτάδι, καθώς τα μάτια τους αγωνίζονται να ανεβάζουν το επίπεδο του φωτός.

Επιπλέον η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (AMD) είναι η κύρια αιτία τύφλωσης στον ανεπτυγμένο κόσμο. Αν και η ακριβής αιτία είναι άγνωστη, θεωρείται ότι είναι το αποτέλεσμα κυτταρικής βλάβης στον αμφιβληστροειδή, που οφείλεται σε οξειδωτικό στρες.

Η μελέτη σχετικά με τύφλωση λόγω ηλικίας, έδειξε ότι δίνοντας στους ανθρώπους ηλικίας άνω των 50 ετών με κάποια εκφυλισμό της όρασης, ένα αντιοξειδωτικό συμπλήρωμα (συμπεριλαμβανομένης της β-καροτίνης) μείωσε τον κίνδυνο ανάπτυξης προχωρημένου εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας κατά 25%.

Μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ορισμένων καρκίνων

Σε μελέτες παρατήρησης, η κατανάλωση υψηλότερων ποσοτήτων βιταμίνης Α με τη μορφή βήτα-καροτίνης έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο ορισμένων τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του λεμφώματος Hodgkin, καθώς και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, του πνεύμονα και της ουροδόχου κύστης.

Ωστόσο, αν και η υψηλή πρόσληψη βιταμίνης Α από φυτικές τροφές έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου, οι ζωοτροφές που περιέχουν δραστικές μορφές βιταμίνης Α δεν συνδέονται με τον ίδιο τρόπο. Ομοίως, τα συμπληρώματα βιταμίνης Α δεν έχουν τα ίδια ευεργετικά αποτελέσματα.

Στην πραγματικότητα, σε μερικές μελέτες, οι καπνιστές που λαμβάνουν συμπληρώματα βήτα-καροτίνης παρουσίασαν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα.

Ακόμα, τα τρέχοντα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η λήψη επαρκούς ποσότητας βιταμίνης Α, ειδικά από τα φυτά, είναι σημαντική για την υγιή διαίρεση των κυττάρων και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ορισμένων μορφών καρκίνου

Υποστηρίζει ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα

Η βιταμίνη Α διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη διατήρηση της φυσικής άμυνας του σώματός σας.

Αυτό περιλαμβάνει τα βλεννογόνα στα μάτια σας, τους πνεύμονες, το έντερο και τα γεννητικά όργανα που βοηθούν στη σύλληψη βακτηρίων και άλλων μολυσματικών παραγόντων.

Συμμετέχει επίσης στην παραγωγή και τη λειτουργία των λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία βοηθούν στη σύλληψη και καθαρισμό βακτηρίων και άλλων παθογόνων παραγόντων από την κυκλοφορία του αίματός σας.

Αυτό σημαίνει ότι μια ανεπάρκεια βιταμίνης Α μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία σας σε λοιμώξεις και να καθυστερήσει την ανάρρωσή σας όταν αρρωστήσετε

Μειώνει τον κίνδυνο ακμής 

Στα σημεία που βρίσκονται οι σμηγματογόνοι αδένες (πρόσωπο πλάτη στήθος) φράσσονται με νεκρό δέρμα και έλαια. Αυτοί οι αδένες βρίσκονται στα θυλάκια της τρίχας στο δέρμα σας και παράγουν σμήγμα, μια λιπαρή κηρώδη ουσία που κρατάει το δέρμα σας λιπαρό και αδιάβροχο.

Ο ακριβής ρόλος που παίζει η βιταμίνη Α στην ανάπτυξη και θεραπεία της ακμής παραμένει ασαφής. Έχει προταθεί ότι η έλλειψη βιταμίνης Α μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης ακμής, καθώς προκαλεί υπερπαραγωγή της πρωτεΐνης κερατίνης στα θυλάκια των τριχών σας.

Υποστηρίζει την υγεία των οστών

Στην πραγματικότητα, τα άτομα με χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης Α στο αίμα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο καταγμάτων οστών από ό, τι τα άτομα με υγιή επίπεδα. Επιπλέον, πρόσφατη μετα-ανάλυση μελετών παρατήρησης διαπίστωσε ότι τα άτομα με τις υψηλότερες ποσότητες ολικής βιταμίνης Α στη διατροφή τους είχαν μειωμένο κατά 6% κίνδυνο καταγμάτων.

Ωστόσο, τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Α μπορεί να μην είναι το μόνο πρόβλημα όταν πρόκειται για την υγεία των οστών. Μερικές μελέτες έχουν βρει ότι τα άτομα με υψηλή πρόσληψη βιταμίνης Α ίσως έχουν υψηλότερο κίνδυνο κατάγματος.

Αυτό σημαίνει ότι, επί του παρόντος, η σχέση μεταξύ της βιταμίνης Α και της υγείας των οστών δεν είναι πλήρως κατανοητή, και απαιτούνται πιο ελεγχόμενες δοκιμές για να επιβεβαιωθούν όσα έχουν παρατηρηθεί στις μελέτες παρατήρησης.

Προάγει την υγιή ανάπτυξη και αναπαραγωγή

Μελέτες σε αρουραίους που εξετάζουν τη σημασία της βιταμίνης Α στην αρσενική αναπαραγωγή, έδειξαν ότι η ανεπάρκεια εμποδίζει την ανάπτυξη των σπερματοζωαρίων προκαλώντας στειρότητα.

Παρομοίως, οι μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης Α στις γυναίκες μπορεί να επηρεάσει την αναπαραγωγή μειώνοντας την ποιότητα των εμβρύων και επηρεάζοντας την εμφύτευσή τους στη μήτρα.

Στις εγκύους, η βιταμίνη Α εμπλέκεται επίσης στην ανάπτυξη πολλών κύριων οργάνων και δομών του εμβρύου, συμπεριλαμβανομένου του σκελετού, του νευρικού συστήματος, της καρδιάς, των νεφρών, των ματιών, των πνευμόνων και του παγκρέατος.

Ωστόσο, αν και είναι πολύ λιγότερο συχνή από την έλλειψη βιταμίνης Α, η υπερβολική βιταμίνη Α κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να είναι επιβλαβής για το αναπτυσσόμενο έμβρυο και μπορεί να οδηγήσει σε γενετικές ανωμαλίες.

Ως εκ τούτου, πολλές υγειονομικές αρχές συνέστησαν στις γυναίκες να αποφεύγουν τρόφιμα που περιέχουν συμπυκνωμένες ποσότητες βιταμίνης Α, όπως το πατέ και το συκώτι, καθώς και συμπληρώματα που περιέχουν βιταμίνη Α κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.