Η βιταμίνη Β12 δεν παράγεται στον οργανισμό, γι’ αυτό πρέπει να λαμβάνεται από ζωικές τροφές όπως κρέας, γαλακτοκομικά και αυγά ή από συμπληρώματα. Είναι σημαντική γιατί διατηρεί υγιή τα νευρικά και τα αιμοποιητικά κύτταρα. Είναι υδατοδιαλυτή, πράγμα που σημαίνει ότι η περιττή της ποσότητα αποβάλλεται μέσω των ούρων. Αν και μπορεί να αποθηκευτεί στο ήπαρ ως και για πέντε χρόνια, μπορεί να υπάρξει έλλειψη όταν η πρόσληψη δεν είναι επαρκής.

Μια απλή αιματολογική εξέταση μπορεί να δείξει αν τα επίπεδα της Β12 είναι φυσιολογικά.

Οφέλη της βιταμίνης Β12

Η Β12 επιτελεί πολλές σημαντικές λειτουργίες. Συμμετέχει στη δημιουργία του DNA και των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος και συμβάλλει στη διατήρηση υγιών μαλλιών, νυχιών και δέρματος.

Υγεία οστών και αιμοποιητικού

Η Β12 είναι απαραίτητη για τον σχηματισμό υγιών ερυθρών, λευκών αιμοσφαιρίων και αιμοπεταλίων. Καθημερινά καταστρέφεται περίπου το 1% των παλαιότερων ερυθρών αιμοσφαιρίων και αντικαθίστανται από νέα, τα οποία χρειάζονται Β12 και φολικό οξύ για να ωριμάσουν. Χωρίς αυτά, η δημιουργία DNA δυσκολεύει, τα ανώριμα κύτταρα πεθαίνουν και μπορεί να προκληθεί αναιμία.Ορισμένες έρευνες έχουν συνδέσει τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β με χαμηλότερο κίνδυνο οστεοπόρωσης, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα συμπληρώματα μπορούν να την προλάβουν.

Β12 και όραση

Η σοβαρή έλλειψη Β12 μπορεί σπάνια να προκαλέσει οπτική νευροπάθεια, δηλαδή βλάβη στο οπτικό νεύρο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σταδιακή απώλεια όρασης και εμφάνιση τυφλών σημείων. Κάτι τέτοιο, βέβαια, είναι εξαιρετικά σπάνιο.

Διάθεση και μνήμη

Υπάρχει συσχετισμός ανάμεσα σε χαμηλά επίπεδα Β12 και κατάθλιψη, αλλά δεν έχει αποδειχθεί ότι η αύξηση της Β12 μειώνει τα συμπτώματα. Η έλλειψη Β12 έχει επίσης συσχετιστεί με γνωστικά προβλήματα και προβλήματα μνήμης. Σε ορισμένα άτομα η λήψη συμπληρωμάτων βελτίωσε τη γνωστική λειτουργία, αν και άλλες μελέτες δεν είχαν ανάλογα αποτελέσματα.

Ενέργεια

Η έλλειψη Β12 μπορεί να οδηγήσει σε κόπωση λόγω χαμηλών επιπέδων ενέργειας. Η διόρθωση της έλλειψης μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα ενέργειας. Ωστόσο, όταν τα επίπεδα είναι ήδη φυσιολογικά, η επιπλέον Β12 δεν προσφέρει επιπλέον ενέργεια.

Δέρμα, μαλλιά και νύχια

Η σοβαρή έλλειψη Β12 μπορεί να προκαλέσει υπερμελάγχρωση, λευκές κηλίδες στο δέρμα, έλκη στο στόμα, έκζεμα και ακμή. Παρόμοια προβλήματα όμως έχουν αναφερθεί και από υπερβολική λήψη. Η έλλειψη έχει συσχετιστεί με τριχόπτωση, αλλά δεν υπάρχουν δεδομένα ότι η λήψη συμπληρωμάτων επαναφέρει την ανάπτυξη των μαλλιών. Τα νύχια μπορεί να αποκτήσουν μπλε ή γκρι απόχρωση, η οποία υποχωρεί όταν τα επίπεδα επανέλθουν.

Πώς λαμβάνουμε τη βιταμίνη Β12

Η κατάλληλη πρόσληψη εξαρτάται από την ηλικία, τη διατροφή, την υγεία και τα φάρμακα που μπορεί να λαμβάνουμε.

Ημερήσια ανάγκη (σε μικρογραμμάρια)

  • Μέχρι 6 μηνών: 0,4
  • 7-12 μηνών: 0,5
  • 1-3 ετών: 0,9
  • 4-8 ετών: 1,2
  • 9-13 ετών: 1,8
  • 14-18 ετών: 2,4
  • Ενήλικες: 2,4
  • Εγκυμοσύνη: 2,6
  • Θηλασμός: 2,8

Τροφές πλούσιες σε Β12

Φυσικές πηγές Β12 είναι αποκλειστικά ζωικά προϊόντα, ενώ κυκλοφορούν και ορισμένες εμπλουτισμένες τροφές.

*Κρέας

*Ψάρι

*Πουλερικά

*Γάλα

*Αυγά

*Εμπλουτισμένα δημητριακά

*Εμπλουτισμένο ψωμί

Όσοι ακολουθούν αυστηρή χορτοφαγική διατροφή χρειάζονται εμπλουτισμένες τροφές ή συμπληρώματα.

Ενέσεις Β12

Χορηγούνται σε σοβαρή αναιμία, συνήθως καθημερινά για δύο εβδομάδες μέχρι να βελτιωθούν τα συμπτώματα, και στη συνέχεια πιο αραιά. Αν η έλλειψη οφείλεται σε αυτοάνοσο νόσημα ή μειωμένη απορρόφηση, οι ενέσεις μπορεί να χρειάζονται μόνιμα. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι σπάνιες.Όταν τα επίπεδα είναι ήδη φυσιολογικά, οι ενέσεις δεν προσφέρουν επιπλέον ενέργεια.

Συμπληρώματα Β12

Προτείνονται όταν η έλλειψη δεν είναι σοβαρή. Κυκλοφορούν σε μορφή δισκίων, υπογλώσσιων και σπρέι. Παρότι οι δόσεις μπορεί να είναι υψηλές, το σώμα απορροφά μόνο ό,τι χρειάζεται.Άτομα με αυτοάνοσες διαταραχές που εμποδίζουν την απορρόφηση Β12 μπορεί να μην ωφεληθούν από τα από του στόματος συμπληρώματα.

Έλλειψη Β12

Το σώμα αποθηκεύει μεγάλες ποσότητες, επομένως τα συμπτώματα μπορεί να αργήσουν χρόνια να εμφανιστούν. Αυτά είναι:

*Αδυναμία, κόπωση, ζάλη

*Ταχυκαρδία, δύσπνοια

*Ωχρότητα

*Φλεγμονή και πόνος στη γλώσσα

*Διαταραχές πέψης

*Αποχρωματισμός νυχιών

*Απώλεια όρεξης

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της έλλειψης Β12 εξαρτάται από την αιτία. Αυτοάνοσες παθήσεις που επηρεάζουν την απορρόφησή της αντιμετωπίζονται με ενέσεις και στη συνέχεια υψηλές δόσεις συμπληρωμάτων. Αν η έλλειψη οφείλεται στη διατροφή, βοηθά η αύξηση των ζωικών προϊόντων ή των εμπλουτισμένων τροφών. Ορισμένα φάρμακα μπορεί να μειώσουν την απορρόφηση, οπότε χρειάζεται ιατρική καθοδήγηση.Η έγκαιρη θεραπεία συνήθως αποκαθιστά πλήρως τα επίπεδα.

Πρόληψη

Η έλλειψη λόγω διατροφής είναι σπάνια όταν η διατροφή περιλαμβάνει ζωικά προϊόντα. Σε χορτοφαγική διατροφή ή σε προβλήματα απορρόφησης βοηθούν τα συμπληρώματα ή οι εμπλουτισμένες τροφές. Καλό είναι να ενημερώνεται ο γιατρός πριν λάβετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να δυσκολεύει την απορρόφηση.

Β12 και εγκυμοσύνη

Ειδικά για εγκυμονούσες που ακολουθούν χορτοφαγική διατροφή χρειάζεται ιατρική παρακολούθηση ώστε να εξασφαλίζεται επαρκής πρόσληψη, γιατί η Β12 είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού του μωρού.

Μπορώ να λάβω υπερβολικά πολλή Β12;

Δεν υπάρχει καθορισμένο ανώτατο όριο, καθώς το σώμα αποβάλλει ό,τι δεν χρειάζεται. Ωστόσο, πολύ υψηλές δόσεις μπορεί σπάνια να προκαλέσουν ακμή. Έρευνες έχουν δείξει ότι άτομα με ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα είχαν μεγαλύτερη θνησιμότητα, χωρίς να είναι σαφές το γιατί.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Η ‘’Μυστική Αποστολή: Κυστική Ίνωση’’ ξεκινά το ταξίδι της στα σχολεία
Ολοκληρώθηκαν οι ενημερωτικές δράσεις στα Κέντρα Υγείας της Αττικής  για την πιλοτική εφαρμογή του Health-IQ
'Έρευνα για τη χρήση οθονών και social media από παιδιά στην Ελλάδα