Γιατί η δίαιτα γιο-γιο οδηγεί σε επιπλέον κιλά

Οι επανειλημμένες δίαιτες μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση βάρους, επειδή ο εγκέφαλος μεταφράζει τη δίαιτα ως σύντομης διάρκειας λιμό και ωθεί τον άνθρωπο να αποθηκεύει περισσότερο λίπος για μελλοντικές ελλείψεις, έδειξε νέα έρευνα των πανεπιστημίων Exeter και Bristol.

Αυτό ενδεχομένως εξηγεί γιατί άνθρωποι που δοκιμάζουν διατροφή με χαμηλές θερμίδες συχνά οδηγούνται σε υπερφαγία όταν δεν κάνουν δίαιτα και δεν διατηρούν τα χαμένα κιλά.

Αντίθετα, άνθρωποι που δεν κάνουν δίαιτα μαθαίνουν ότι η παροχή τροφών είναι αξιόπιστη και δεν χρειάζεται να αποθηκεύουν τόσο λίπος.

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικοί Evolution, Medicine and Public Health, βασίστηκε σε παρατηρήσεις σε ζώα, όπως τα πουλιά.

Τα ζώα ανταποκρίνονται στον κίνδυνο έλλειψης τροφής με αύξηση του βάρους τους. Οι ερευνητές μελέτησαν μαθηματικό μοντέλο ζώου που γνωρίζει αν η τροφή είναι άφθονη ή περιορισμένη, αλλά δεν γνωρίζει αν θα αλλάξει η κατάσταση, επομένως θα πρέπει να μάθει για τις αλλαγές πριν αποφασίσει πόσο χοντρό θα είναι.

Το μοντέλο δείχνει ότι αν η προσφορά τροφής συχνά είναι περιορισμένη (όπως συμβαίνει με τις δίαιτες) ένα ζώο με τις καλύτερες πιθανότητες να διαιωνίσει τα γονίδιά του θα πρέπει να κερδίσει επιπλέον βάρος μεταξύ περιόδων έλλειψης τροφίμων.

Ο Dr Andrew Higginson, του University of Exeter, δήλωσε ότι το μοντέλο προβλέπει ότι η μέση αύξηση βάρους σε όσους κάνουν δίαιτα θα είναι μεγαλύτερη σε σχέση με όσους δεν έκαναν ποτέ δίαιτα.

Αυτό συμβαίνει επειδή όσοι δεν κάνουν δίαιτα μαθαίνουν ότι είναι αξιόπιστη η προσφορά τροφής, επομένως είναι μικρότερη η ανάγκη εξασφάλισης  αποθεμάτων λίπους.

Οι άνθρωποι εξελίχτηκαν σε έναν κόσμο όπου οι τροφές ορισμένες φορές ήταν σπάνιες και άλλες φορές άφθονες. Στην πρώτη περίπτωση, όσοι είχαν περισσότερο λίπος ήταν πιο πιθανό να επιζήσουν.

Σήμερα, οι άνθρωποι μπαίνουν σε φαύλο κύκλο αύξησης βάρους  και ακόμα πιο έντονης δίαιτας- δίαιτα γιο- γιο- που πείθει τον εγκέφαλο ότι θα πρέπει να αποθηκεύσει ακόμα περισσότερο λίπος.

Το μοντέλο των ερευνητών προβλέπει ότι η ανάγκη για κατανάλωση φαγητού αυξάνει υπερβολικά καθώς συνεχίζεται η δίαιτα και ότι δεν θα μειωθεί ενόσω αυξάνει το βάρος, επειδή ο εγκέφαλος έχει πειστεί ότι είναι πιθανό να έρθει πείνα.

Ο καθηγητής John McNamara, δήλωσε ότι το απλό μοντέλο της ερευνητικής ομάδας δείχνει ότι η αύξηση βάρους δεν σημαίνει ότι υπάρχει δυσλειτουργία στη φυσιολογία των ανθρώπων ή ότι κατακλύζονται από μη φυσιολογικές γλυκές γεύσεις.

Ο εγκέφαλος μπορεί ενδεχομένως να λειτουργεί τέλεια αλλά η αβεβαιότητα σχετικά με την προσφορά τροφίμων  προκαλεί την εξελικτική αντίδραση της αύξησης βάρους.

Σχετικά με την απώλεια βάρους, η έρευνα υποδεικνύει ότι η κατανάλωση ελαφρώς λιγότερου φαγητού από αυτό που θα έπρεπε, σε σταθερή βάση, και η άσκηση είναι πιο πιθανό να βοηθήσουν να έχει κάποιος υγιές βάρος.

Πηγές:
Evolution, Medicine and Public Health,