Ερώτηση για παροχή πρώτων βοηθειών στα σχολεία

Ερώτηση σχετικά με την ετοιμότητα των σχολείων να παρέχουν πρώτες βοήθειες στους μαθητές σε περιπτώσεις τραυματισμού, αλλεργικού σοκ, πνιγμονής, υπογλυκαιμικού επεισοδίου, επιληπτικού επεισοδίου κ.α.. κατέθεσε η ανεξάρτητη βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης Κατερίνα Μάρκου προς τους Υπουργούς Παιδείας και Θρησκευμάτων και Υγείας.

Με αφορμή επιστολή που απέστειλε μητέρα νεαρού μαθητή με προβλήματα αλλεργίας αλλά και πρόσφατο περιστατικό όπου παιδικός σταθμός αρνήθηκε να εγγράψει ένα κοριτσάκι 2,5 ετών που πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 λόγω αδυναμίας του προσωπικού να διαχειριστεί πιθανή κρίση, η βουλευτής παραθέτει συγκεκριμένες προτάσεις για τη δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την παροχή πρώτων βοηθειών εντός του σχολικού χώρου που θα προβλέπει:

α) την υποχρεωτική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα παροχής πρώτων βοηθειών για συνήθη περιστατικά (π.χ. τραυματισμός, πνιγμός, λιποθυμία κ.α.) αλλά και για ειδικές περιπτώσεις όπως είναι το αλλεργικό – αναφυλακτικό σοκ, η υπογλυκαιμία για διαβητικούς μαθητές, οι κρίσεις επιληψίας κ.α.,
β) την υποχρεωτική παρουσία σε κάθε εκπαιδευτική μονάδα εκπαιδευτικών με πιστοποιημένες γνώσεις παροχής πρώτων βοηθειών, σε συνεργασία με φορείς που παρέχουν τέτοιου είδους πιστοποίηση και με το ΕΚΑΒ, σε αριθμό ανάλογο με τον αριθμό των παιδιών που φοιτούν, ίσως και με την παροχή κάποιας ελάχιστης αμοιβής ως κινήτρου, λόγω και της αυξημένης ευθύνης των εν λόγω εκπαιδευτικών,
γ) τη διασύνδεση σχολείων ανά περιοχή με συγκεκριμένο νοσοκομείο ώστε να υπάρχει ορισμένο σημείο επαφής για τη διαχείριση οποιασδήποτε κατάστασης που απειλεί την υγεία των μαθητών,
δ) τον καθορισμό ελάχιστου υποχρεωτικού εξοπλισμού και φαρμάκων που πρέπει να διαθέτει κάθε σχολείο για την παροχή των πρώτων βοηθειών, συμπεριλαμβανομένων και τυχόν ειδικών φαρμάκων για παιδιά που εμφανίζουν συγκεκριμένη πάθηση η οποία έχει δηλωθεί στο σχολείο, με ευθύνη των Διευθυντών και των γονέων των συγκεκριμένων παιδιών και
ε) την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των γονέων, της εκπαιδευτικής κοινότητας αλλά και των παιδιών για την αναγνώριση και αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς: α) τον Υπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων και β) τον Υπουργό Υγείας

ΘΕΜΑ: Παροχή πρώτων βοηθειών εντός των σχολείων
Με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, επανέρχεται στην επικαιρότητα το ζήτημα της ετοιμότητας των σχολείων να παρέχουν πρώτες βοήθειες σε μαθητές σε περιπτώσεις τραυματισμού, αλλεργικού σοκ, πνιγμονής, υπογλυκαιμικού επεισοδίου, επιληπτικού επεισοδίου κ.α.

Άλλωστε είναι πρόσφατο το περιστατικό όπου παιδικός σταθμός αρνήθηκε να εγγράψει ένα κοριτσάκι 2,5 ετών που πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 λόγω αδυναμίας του προσωπικού (ένας παιδαγωγός με 25 νήπια και μη υποχρεωτική παρουσία νοσηλευτικού προσωπικού) να διαχειριστεί πιθανή κρίση.

Σύμφωνα με την Φ.353.1/324/105657/Δ1/16-10-2002 (ΦΕΚ 1340Β) Υπουργική Απόφαση και τη σχετική εγκύκλιο Φ.7/495/123484/Γ1/04-10-2010/ΥΠΔΒΜΘ του Τμήματος Μαθητικών Θεμάτων του Ενιαίου Διοικητικού Τομέα Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα «Φαρμακευτική Αγωγή Μαθητών εντός Σχολικού Ωραρίου», οι εκπαιδευτικοί δεν υποχρεούνται να έχουν τις απαραίτητες ιατρικές ή φαρμακευτικές γνώσεις, ώστε να συνεισφέρουν με εξειδικευμένες πράξεις (χορήγηση φαρμάκου από το στόμα, ή σε ενέσιμη μορφή) σε ειδικού τύπου ασθένειες των μαθητών (εφηβικός ζαχαρώδης διαβήτης, επιληπτικές κρίσεις κ.ά) αλλά και σε εποχιακές ιώσεις. Αυτό δεν αποκλείει την υποχρέωση του εκπαιδευτικού να παρέχει τις στοιχειώδεις πρώτες βοήθειες στους μαθητές του σχολείου του.

Είναι προφανές από την ως άνω διατύπωση ότι η διαπίστωση για το ποιες πρώτες βοήθειες θεωρούνται στοιχειώδεις επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του κάθε εκπαιδευτικού και Διευθυντή σχολικής μονάδας.

Μάλιστα, σε περιπτώσεις που απαιτείται φαρμακευτική αγωγή, οι γονείς και κηδεμόνες των μαθητών, οφείλουν να αιτούνται την άδεια των Διευθυντών της σχολικής μονάδας προκειμένου να εισέρχονται οι ίδιοι, ή άλλο πρόσωπο το οποίο θα υποδείξουν σχετικά, στο χώρο του σχολείου, ώστε να τη χορηγήσουν.

Μόνη υποχρέωση των Διευθυντών, με βάση την ως άνω εγκύκλιο, είναι να καλούν το ΕΚΑΒ ενώ, για τη χορήγηση φαρμάκου, πρέπει ο γονιός να ζητήσει την άδεια του Διευθυντή για να εισέλθει στο χώρο και να χορηγήσει το φάρμακο.
Σε περιπτώσεις, όμως, όπως το αλλεργικό σοκ, μια τέτοια καθυστέρηση μπορεί να αποβεί μοιραία, ειδικά από τη στιγμή που υπάρχουν αυτοενιέμενες συσκευές αδρεναλίνης, σχεδιασμένες για χρήση από μη γιατρούς, που μπορούν να χορηγηθούν άμεσα εφόσον υπάρχουν.

Όσον αφορά τα σχολικά φαρμακεία, αυτά στην καλύτερη περίπτωση διαθέτουν υλικά μόνο για την αντιμετώπιση επιπόλαιων τραυμάτων (ιώδιο, επιδέσμους κλπ.) και κάποια φάρμακα πρώτων βοηθειών, κατά την κρίση του εκπαιδευτικού που οργανώνει το φαρμακείο, αφού δεν είναι υποχρεωτική η παρουσία νοσηλευτή ή γιατρού στα σχολεία.
Τέλος, σε περίπτωση που κάποιο παιδί πρέπει να μεταφερθεί με το ΕΚΑΒ, πολλές φορές δεν υπάρχει διαθέσιμος εκπαιδευτικός να το συνοδεύσει στο νοσοκομείο, όπως π.χ. στα μονοθέσια σχολεία.

Είναι λοιπόν απαραίτητη η δημιουργία ενός θεσμικού πλαισίου για την παροχή πρώτων βοηθειών εντός του σχολικού χώρου που θα προβλέπει:
α) την υποχρεωτική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (τουλάχιστον ενός σε κάθε σχολική μονάδα) σε θέματα παροχής πρώτων βοηθειών για συνήθη περιστατικά (π.χ. τραυματισμός, πνιγμός, λιποθυμία κ.α.) αλλά και για ειδικές περιπτώσεις όπως είναι το αλλεργικό – αναφυλακτικό σοκ, η υπογλυκαιμία για διαβητικούς μαθητές, οι κρίσεις επιληψίας κ.α.,
β) την υποχρεωτική παρουσία σε κάθε εκπαιδευτική μονάδα εκπαιδευτικών με πιστοποιημένες γνώσεις παροχής πρώτων βοηθειών, σε συνεργασία με φορείς που παρέχουν τέτοιου είδους πιστοποίηση και με το ΕΚΑΒ, σε αριθμό ανάλογο με τον αριθμό των παιδιών που φοιτούν, ίσως και με την παροχή κάποιας ελάχιστης αμοιβής ως κινήτρου, λόγω και της αυξημένης ευθύνης των εν λόγω εκπαιδευτικών,
γ) τη διασύνδεση σχολείων ανά περιοχή με συγκεκριμένο νοσοκομείο ώστε να υπάρχει ορισμένο σημείο επαφής για τη διαχείριση οποιασδήποτε κατάστασης που απειλεί την υγεία των μαθητών,
δ) τον καθορισμό ελάχιστου υποχρεωτικού εξοπλισμού και φαρμάκων που πρέπει να διαθέτει κάθε σχολείο για την παροχή των πρώτων βοηθειών, συμπεριλαμβανομένων και τυχόν ειδικών φαρμάκων για παιδιά που εμφανίζουν συγκεκριμένη πάθηση η οποία έχει δηλωθεί στο σχολείο, με ευθύνη των Διευθυντών και των γονέων των συγκεκριμένων παιδιών και
ε) την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των γονέων, της εκπαιδευτικής κοινότητας αλλά και των παιδιών για την αναγνώριση και αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών.

Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάστε:
1) Σε ποιες ενέργειες σκοπεύετε να προβείτε για να διασφαλίσετε την ασφαλή παραμονή των παιδιών στις σχολικές μονάδες και την άμεση αντιμετώπιση περιστατικών που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία τους;
2) Σκοπεύετε να προχωρήστε στη δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την παροχή πρώτων βοηθειών εντός του σχολικού χώρου;